Sửa cùng lúc 6 luật thuế: Những điểm nhấn

Ảnh minh họa

Dự kiến ngày 26/11 tới, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế. Tổng cộng sẽ có 6 luật thuế được sửa đổi với 2 luật này.

Trước khi trình Quốc hội các dự án luật trên, Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành các nghị định, thông tư sửa đổi hàng loạt nghị định, thông tư trong lĩnh vực thuế. Các sửa đổi này đã góp phần tích cực để thực hiện các mục tiêu về thuế được Chính phủ đề ra trong Nghị quyết số 19/NQ-CP về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Tuấn Minh, Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Thuế, Deloitte Việt Nam cho rằng trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế, điểm đáng chú ý nhất liên quan đến ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).

Thêm nhiều trường hợp được ưu đãi tối đa

Cụ thể, dự án Luật bổ sung nguyên tắc ưu đãi thuế TNDN: Trường hợp pháp luật thuế TNDN có thay đổi mà doanh nghiệp đáp ứng điều kiện ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật mới được sửa đổi, bổ sung thì doanh nghiệp được quyền lựa chọn hưởng ưu đãi về thuế suất và về thời gian miễn thuế, giảm thuế theo quy định của pháp luật tại thời điểm cấp phép hoặc theo quy định của pháp luật mới được sửa đổi, bổ sung cho thời gian còn lại kể từ khi pháp luật thuế TNDN sửa đổi, bổ sung có hiệu lực thi hành.

Hiện có một số cách hiểu khác nhau về nguyên tắc này, nhưng ông Bùi Tuấn Minh cho rằng nhiều khả năng phạm vi áp dụng sẽ bao gồm các doanh nghiệp có dự án đầu tư mới hoặc dự án đầu tư mở rộng hiện nay không được hưởng ưu đãi thuế TNDN nhưng sau thời điểm Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật thuế có hiệu lực mà đáp ứng được điều kiện ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật thuế TNDN mới được sửa đổi, bổ sung sẽ được hưởng ưu đãi thuế cho thời gian còn lại.

Dự án Luật cũng bổ sung ưu đãi thuế TNDN với mức cao nhất (thuế suất 10% trong 15 năm, miễn 4 năm và giảm 9 năm) đối với công nghiệp hỗ trợ được Chính phủ ưu tiên phát triển của một số ngành công nghiệp (cơ khí chế tạo, điện tử - tin học, sản xuất lắp ráp ô tô, dệt may – da giày) hoặc phát triển công nghiệp công nghệ cao. Hiện nay, công nghiệp hỗ trợ chưa được hưởng ưu đãi thuế TNDN.

Cùng với đó, bổ sung ưu đãi thuế TNDN với mức cao nhất (thuế suất 10% trong 15 năm, miễn 4 năm và giảm 9 năm) đối với dự án có quy mô vốn đầu tư lớn (tối thiểu 12 nghìn tỷ đồng) đáp ứng một số điều kiện nhất định (ví dụ: điều kiện về công nghệ, điều kiện về thời gian giải ngân). Ngoài ra, các dự án này nếu được xác định là dự án cần đặc biệt khuyến khích đầu tư thì có thể kéo dài thời gian hưởng thuế suất ưu đãi (10%) nhưng tối đa không quá 15 năm.

Một điểm đáng chú ý khác theo ông Minh là dự án Luật đã bỏ mức khống chế chi phí quảng cáo, khuyến mại (hiện tại không được quá 15% tổng chi phí được trừ) nếu được Quốc hội thông qua sẽ giúp các doanh nghiệp chủ động hơn trong chiến lược sản xuất kinh doanh, mạnh dạn hơn trong việc đầu tư thiết kế các sản phẩm có mẫu mã mới, có tính sáng tạo giúp tăng cường khả năng cạnh tranh ở thị trường trong nước và khu vực...

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), điểm đáng chú ý là việc tăng thuế suất thuế TTĐB đối với các mặt hàng thuốc lá, rượu và bia.

“Việc đề xuất điều chỉnh tăng thuế suất đối với mặt hàng này, phù hợp với Chiến lược cải cách thuế giai đoạn 2011 – 202 (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 732/QĐ-TTg ngày 17/5/2011), theo tôi là hợp lý do đây là những mặt hàng không khuyến khích tiêu dùng, có ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân”, đại diện của Deloitte Việt Nam cho biết.

Các doanh nghiệp thuộc các ngành hàng nói trên sẽ phải tăng giá bán để bù đắp biên lợi nhuận của sản phẩm đồng thời đối mặt với nguy cơ giảm doanh thu do nhu cầu giảm. Để giảm thiểu thiệt hại cho các doanh nghiệp này, các cơ quan liên quan cần phải có các biện pháp hiệu quả để hạn chế tình trạng buôn lậu các mặt hàng này.

Nguyên tắc cần có hướng dẫn cụ thể

Tuy nhiên, ông Bùi Tuấn Minh nhận định ưu đãi thuế TNDN hiện quy định trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật thuế chỉ mang tính nguyên tắc.

Do đó, đại diện của Deloitte Việt Nam đề xuất Chính phủ và Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể trong việc thực hiện nguyên tắc này với trường hợp có sự thay đổi về pháp luật thuế TNDN (điểm 6, điều 1, dự thảo Luật). Cụ thể, theo hướng các doanh nghiệp có dự án đầu tư (mới hoặc mở rộng) trước đây không được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, nay đáp ứng được điều kiện ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật mới được sửa đổi, bổ sung được hưởng ưu đãi thuế TNDN cho thời gian còn lại.

Về hiệu lực áp dụng, đề xuất Luật bổ sung riêng quy định về ưu đãi thuế TNDN được áp dụng cho kỳ tính thuế TNDN từ năm 2014. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp thuộc diện đáp ứng được điều kiện ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật mới được sửa đổi, bổ sung được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho thời gian còn lại không bị “mất” ưu đãi thuế TNDN cho kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2014.

Đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TTĐB, do thuốc lá và bia (cùng với rượu, ô tô) là các các mặt hàng chủ lực mang lại số thu chủ yếu từ thuế TTĐB, Quốc hội nên cân nhắc thời hạn áp dụng các mặt hàng này phù hợp nhất để đảm bảo có đủ thời gian cho các doanh nghiệp thực hiện điều chỉnh sản xuất nhằm giảm thiểu các tác động bất lợi từ việc tăng thuế suất thuế TTĐB, đảm bảo nuôi dưỡng được nguồn thu lâu dài.

Thời gian là quan trọng, sự hài lòng còn quan trọng hơn

Liên quan đến mục tiêu về thuế được trong Nghị quyết 19 của Chính phủ, ông Bùi Tuấn Minh cho rằng Nghị quyết 19/NQ-CP tập trung cải cách quy trình, hồ sơ và thủ tục nhằm rút ngắn thời gian nộp thuế.

Trong nội dung sửa đổi Luật quản lý thuế, Bộ Tài chính đang đề xuất bỏ Bảng kê hàng hóa, dịch vụ mua vào, bán ra trong hồ sơ khai thuế tháng và quý. “Do việc chuẩn bị các Bảng kê này chiếm khá nhiều thời gian khi thực hiện thủ tục kê khai thuế của doanh nghiệp, tôi tin rằng doanh nghiệp sẽ đồng tình và ủng hộ với thay đổi này”, ông Minh nói.

Ông Minh tin rằng dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Tài chính, sự tích cực các cơ quan Thuế, Hải quan và sự đồng thuận của người nộp thuế, mục tiêu 171 giờ/năm mà Nghị quyết 19 đặt ra sẽ đạt được.

“Đứng ở góc độ người nộp thuế, tôi nhận thấy việc đạt được mục tiêu giảm thời gian kê khai thuế rất quan trọng. Nhưng theo tôi, mục tiêu lớn hơn và quan trọng hơn nữa chính là sự hài lòng của doanh nghiệp đối với bộ máy hành chính của đất nước, đặc biệt liên quan đến công tác kê khai, nộp thuế”.

Ông đề xuất Chính phủ, Bộ Tài chính có thể nghiên cứu, khảo sát rộng rãi để đánh giá, xác định thời gian kê khai, nộp thuế thực tế đã giảm trong năm 2014. Bên cạnh đó cần có khảo sát mức độ hài lòng của doanh nghiệp trước những cải cách về thủ tục hành chính thuế và chính sách thuế trong thời gian gần đây.

Kết quả nghiên cứu, khảo sát này sẽ giúp cho Chính phủ, Bộ Tài chính có được đánh giá chính xác về tác động của những giải pháp trong năm 2014 từ đó tiếp tục có các giải pháp tốt, sáng tạo hơn trong năm 2015 nhằm đạt được những mục tiêu đề ra.

Hà Chính