ĐBSCL triển khai các biện pháp phòng, chống xâm nhập mặn

Ảnh minh họa

Từ cuối năm 2014, do tác động của hiện tượng El Nino mạnh, kéo dài nhất trong lịch sử, thiên tai nặng nề, cực đoan. Mùa mưa năm 2015 đến muộn, kết thúc sớm ở ĐBSCL, tổng lượng mưa thiếu hụt so với trung bình nhiều năm. Những tháng đầu năm 2016, dòng chảy từ sông Mekong suy giảm, xâm nhập mặn sớm, sâu nhất trong lịch sử đã xảy ra ở ĐBSCL (trên sông Vàm Cỏ mặn xâm nhập sâu vào cửa sông 93 km, các cửa sông khác đều 50-70 km) ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất, đời sống của nhân dân; hàng trăm ngàn hecta diện tích lúa và cây ăn trái đã bị thiệt hại; gần 160.000 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt, đặc biệt tại tỉnh Bến Tre có 160/164 xã, phường bị ảnh hưởng xâm nhập mặn.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các địa phương tiếp tục chủ động triển khai thực hiện các biện pháp phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương (lắp đặt thêm hệ thống đường ống dẫn nước ngọt, vận hành hệ thống kiểm soát mặn, đắp đập tạm, khoanh vùng ngăn mặn, giữ nước ngọt, chở nước ngọt…) nhằm bảo đảm nguồn nước ngọt hợp vệ sinh phục vụ sinh hoạt của Nhân dân, không để người dân bị thiếu nước sinh hoạt, sử dụng nước không hợp vệ sinh dẫn tới bùng phát dịch bệnh và bảo vệ sản xuất, giảm thiểu thiệt hại, nhất là đối với diện tích lúa Đông Xuân đang chuẩn bị thu hoạch, vườn cây ăn trái và nuôi trồng thủy sản.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến của hạn hán, xâm nhập mặn, chỉ đạo sản xuất vụ Hè Thu năm 2016 phù hợp với điều kiện nguồn nước, hạn chế thấp nhất thiệt hại đối với sản xuất.

Hỗ trợ 34 địa phương phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn

Thủ tướng Chính phủ đồng ý hỗ trợ từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2016 cho 34 địa phương (trong đó có 9 tỉnh ĐBSCL) để phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn theo đề nghị của Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, tổng hợp đề nghị hỗ trợ kinh phí của các địa phương bị hạn hán, xâm nhập mặn, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định theo quy định.

Thủ tướng Chính phủ cũng đồng ý nguyên tắc hỗ trợ từ ngân sách trung ương đối với các địa phương khó khăn, bị ảnh hưởng nặng xâm nhập mặn để đắp đập tạm ngăn mặn, giữ nước ngọt, chi phí vận chuyển nước ngọt, lắp đặt đường ống dẫn nước phục vụ sinh hoạt của Nhân dân theo Nghị quyết 20/NQ-CP ngày 3/3/2016 của Chính phủ. Giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương rà soát nhu cầu cụ thể của từng địa phương, phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét hỗ trợ cho các địa phương để thực hiện.

Các địa phương chủ động bố trí ngân sách địa phương và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để triển khai thực hiện các nhiệm vụ cấp bách phòng, chống hạn, xâm nhập mặn, ngân sách trung ương hỗ trợ theo quy định. Các địa phương chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí hỗ trợ từ ngân sách trung ương.

Đầu tư các công trình thủy lợi ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ: Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan, địa phương ưu tiên bố trí ngân sách trung ương (bao gồm ngân sách đầu tư phát triển tập trung, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn ODA) và ngân sách địa phương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 để đầu tư các công trình thủy lợi nhằm chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, hạn hán, xâm nhập mặn, phòng chống sạt lở ven biển, bảo đảm hiệu quả.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các địa phương và cơ quan liên quan chủ động rà soát, điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách cụ thể, mạnh mẽ hơn nữa để khuyến khích, huy động nguồn vốn ngoài ngân sách đầu tư các dự án có thể xã hội hóa (như đầu tư hệ thống cung cấp nước sạch sinh hoạt, hồ chứa nước ngọt, phát triển điện gió ven biển kết hợp hạn chế sạt lở…; giao đất ven biển khuyến khích doanh nghiệp trồng, khai thác rừng ngập mặn, giao khoán quản lý, khai thác rừng ngập mặn cho dân).  

Các địa phương cần nghiên cứu, đề xuất cơ chế chính sách phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương để phát huy tiềm năng, lợi thế của vùng ĐBSCL nói chung và của từng địa phương nói riêng, khắc phục những khó khăn, thách thức để phát triển kinh tế-xã hội bền vững; khuyến khích, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn nhằm chuyển dịch mạnh cơ cấu lao động, giảm tỷ lệ lao động trong nông nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng.

Phan Hiển