Đưa Hát Xoan trở thành di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại

Ảnh minh họa

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân vừa phê duyệt Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại - Hát Xoan Phú Thọ (Giai đoạn 2013-2020).

Mục tiêu của Đề án là tiếp tục giữ gìn, lưu truyền, phổ biến, phát huy cho thế hệ mai sau những giá trị độc đáo mang tính xã hội, nhân văn, những phong tục, tập quán tốt đẹp về Hát Xoan gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.

Bên cạnh đó, đào tạo được lớp nghệ nhân kế cận tại các phường Xoan gốc kế tục lớp nghệ nhân cao tuổi hiện nay trong việc truyền dạy cho lớp trẻ tại cộng đồng; tỷ lệ người biết Hát Xoan là thanh niên, thiếu niên và nhi đồng ở các phường Xoan gốc của tỉnh Phú Thọ đạt 40%; bảo đảm 100% người có công bảo tồn, gìn giữ, truyền dạy Hát Xoan được tôn vinh và hưởng chế độ đãi ngộ theo quy định.

Phấn đấu đến năm 2020, khôi phục các lễ hội, tục lệ Hát Xoan truyền thống nhằm xây dựng thành không gian văn hóa Hát Xoan gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương; tiếp tục đầu tư tu bổ, phục hồi cho các di tích còn lại gắn với Hát Xoan; nâng tỷ lệ người biết Hát Xoan là thanh niên, thiếu niên và nhi đồng ở các phường Xoan gốc của tỉnh Phú Thọ lên 70%; hỗ trợ chống xuống cấp cho các di tích và phục hồi các tục lệ Hát Xoan truyền thống tại các di tích có Hát Xoan lan tỏa.

Truyền dạy và thực hành Hát Xoan trong cộng đồng địa phương

Theo Quyết định, giai đoạn 2013-2015, cần tăng cường công tác sưu tầm, nghiên cứu, kiểm kê, tư liệu hóa và số hoá các bài Hát Xoan, những sinh hoạt văn hóa, âm nhạc gắn với không gian văn hóa Hát Xoan; phục hồi, bảo tồn, truyền dạy và thực hành Hát Xoan trong cộng đồng địa phương.

Cùng với đó, tu bổ, tôn tạo các di tích trọng điểm gắn với Hát Xoan tại các phường Xoan gốc; phục hồi không gian diễn xướng Hát Xoan gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương; triển khai chương trình giáo dục về di sản văn hóa phi vật thể Hát Xoan lồng ghép trong các chương trình chính thức và ngoại khóa trong các trường học trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.

Đồng thời, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội, hội nghề nghiệp trong việc bảo vệ, phát huy giá trị của Hát Xoan Phú Thọ và năng lực thực hành, quản lý di sản cho cộng đồng Hát Xoan; thành lập Trung tâm Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể Hát Xoan gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương; quảng bá, phổ biến, tôn vinh giá trị của di sản văn hóa Hát Xoan trong nước và với bạn bè quốc tế; xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân và các phường Hát Xoan.

Giai đoạn 2016-2020, phát huy giá trị của di sản văn hóa phi vật thể Hát Xoan và tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trong hoạt động phát triển du lịch, dịch vụ thông qua các hoạt động trình diễn tại các phường Hát Xoan, các di tích Hát Xoan gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương; tiếp tục đầu tư phục hồi, tu bổ, tôn tạo các di tích liên quan đến Hát Xoan; truyền dạy Hát Xoan, khôi phục các tục lệ, lễ hội truyền thống ở các địa phương có Hát Xoan lan tỏa; tăng cường đưa Hát Xoan tham gia các cuộc giao lưu quốc tế về di sản văn hóa phi vật thể.

Hoàng Diên