Kiểm tra 18.000 container mà không thấy nguy cơ nào

Các doanh nghiệp dệt may đang gặp khó khăn lớn với thủ tục kiểm dịch bông nhập khẩu-Ảnh minh họa

Bộ Công Thương lên tiếng

Bộ Công Thương vừa có công văn gửi Bộ NNPTNT, Tổng cục Hải quan đề nghị tháo gỡ nhanh chóng những vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp dệt may trong quy trình thực hiện kiểm dịch động - thực vật đối với mặt hàng bông, lông (cáo, gấu) đã qua xử lý nhập khẩu phục vụ sản xuất gia công, xuất khẩu.

Theo đó, đề nghị Bộ NNPTNT giảm bớt thủ tục kiểm dịch động vật đối với chủng loại bông/lông vũ nói trên, loại không phải động thực vật hoang dã sống nếu doanh nghiệp xuất trình giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa, giấy chứng nhận kiểm dịch động vật của nước xuất khẩu.

Đối với kiểm dịch thực vật, chỉ kiểm tra hồ sơ, hoặc kiểm tra giảm (về tần suất, số lượng lấy mẫu, thời gian thực hiện) khi nhập khẩu bông từ nước/vùng lãnh thổ không có nguy cơ nhiễm dịch, hoặc chưa từng có lô hàng nhập khẩu bị phát hiện nhiễm dịch.

Tất cả quy trình kiểm tra này Bộ Công Thương đề nghị “phải theo hướng thuận lợi hóa, thực hiện sau thông quan, trước khi lưu thông, thay cho hình thức kiểm tra từng lô hàng trước khi thông quan như hiện nay”.

Với ngành hải quan, Bộ Công Thương đề nghị Tổng cục Hải quan chỉ đạo cơ quan hải quan địa phương chỉ yêu cầu doanh nghiệp xuất trình đúng chứng từ phù hợp theo quy định hiện hành về xuất nhập khẩu khi làm thủ tục thông quan hàng hóa.

Không được yêu cầu doanh nghiệp giám định hàng hóa tại Viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật trước khi giải phóng hàng đối với lông thú (đã qua xử lý) nhập khẩu làm nguyên liệu gia công xuất khẩu từ các nước tham gia công ước CITES, có giấy chứng nhận xuất xứ của nước xuất khẩu...

Gánh nặng rất lớn cho doanh nghiệp

Trong báo cáo mới đây, Bộ KHĐT cho biết trong năm 2015, Việt Nam nhập khẩu trên 1 triệu tấn bông xơ, với khoảng 20 tấn/container, tổng cộng đã có khoảng 50.000 container bông được nhập khẩu. Tỷ lệ lấy mẫu kiểm dịch thực vật hiện nay là 50% đối với bông Ấn độ, Pakistan (vùng có nguy cơ dịch cao) và 30% đối với bông nhập khẩu từ Hoa Kỳ, Úc, Tây Phi, Brazil.

Nếu lấy mức bình quân là 35% thì lượng container bông phải lấy mẫu kiểm dịch thực vật năm 2015 lên đến 17.000 - 18.000 container. Với mức chi phí kiểm dịch là 1 triệu đồng/container thì tổng chi phí kiểm dịch thực vật lên đến 17 – 18 tỷ đồng/ năm.

Theo Bộ KHĐT, đây là gánh nặng rất lớn về chi phí, nhân công và thời gian của doanh nghiệp, và do vậy làm giảm sức cạnh tranh của các doanh nghiệp. Trong khi đó, theo phản ánh của các doanh nghiệp, thời gian qua, tất cả các lô bông nhập khẩu phải kiểm dịch thực vật không phát hiện ra sâu bọ, côn trùng hoặc mầm bệnh gây hại.

Bộ KHĐT cho biết thêm, bông sợi là một sản phẩm nông nghiệp nhưng đã qua quy trình chế biến công nghiệp. Trước đây, bông xơ không phải thực hiện kiểm dịch thực vật. Khoảng 4 năm trước, do có 1-2 lô bông nhập khẩu từ Pakistan về Việt Nam trong mùa mưa, bông bị ướt và sinh ra bọ. Vì vậy, từ thời điểm đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cục kiểm dịch thực vật) thực hiện áp dụng quy trình kiểm dịch thực vật đối với bông nhập khẩu (hiện tại áp dụng theo Thông tư 30/2014/TT-BNNPTNT và Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT.

Do đó, Bộ KHĐT kiến nghị Bộ NNPTNT cần thay thay đổi căn bản phương thức quản lý, kiểm tra với mặt hàng này, áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp dựa trên đánh giá, phân tích về múc độ, quy mô rủi ro; đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật của từng doanh nghiệp để áp dụng mức độ kiểm tra phù hợp đối với hàng hoá của doanh nghiệp.

Đồng thời, chuyển sang hậu kiểm và minh bạch về chi phí theo hướng phí kiểm tra chuyên ngành phục vụ quản lý nhà nước thì nhà nước trả; phí kiểm tra chuyên ngành theo yêu cầu của doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải trả…

Thanh Hằng