Thủ tục hải quan: Còn nhiều điểm doanh nghiệp băn khoăn

Để cải cách thực sự thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, cần xây dựng hệ thống phần mềm kỹ thuật đảm bảo tính đồng bộ, liên kết giữa các cơ quan hải quan với nhau và các cơ quan hải quan với các Bộ ngành, cơ quan quản lý - Ảnh minh họa

Theo đánh giá của ông Lê Văn Hiểu, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Đà Nẵng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Máy và Thiết bị Seatech, những động thái cởi mở trong cải cách thủ tục hành chính lĩnh vực hải quan vừa qua không chỉ đem lại thuận lợi cho doanh nghiệp mà còn giúp thúc đẩy các ngành kinh tế liên quan đến xuất nhập khẩu.

Dù đánh giá cao thủ tục hải quan điện tử đã và đang được triển khai, cải tiến theo hướng minh bạch, hiện đại, hỗ trợ đắc lực hoạt động thương mại xuất nhập khẩu của doanh nghiệp nhưng ông Hiểu cho rằng, để có thể cải cách thực sự thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, cần xây dựng hệ thống phần mềm kỹ thuật, hệ thống Internet đảm bảo tính đồng bộ, liên kết giữa các cơ quan hải quan với nhau và các cơ quan hải quan với các Bộ ngành, cơ quan quản lý.

Ngoài ra, cần tăng cường, mở rộng mạng lưới các công ty làm dịch vụ hải quan, tăng cường việc khai báo hải quan qua mạng, qua đó rút ngắn được thời gian của doanh nghiệp.

Theo ông Hiểu, để đạt mục tiêu giảm mạnh các thủ tục hành chính trong các lĩnh vực này, Chính phủ cũng cần xây dựng một lộ trình cụ thể hơn, đặc biệt cần tổ chức thường xuyên các cuộc họp “giao ban” giữa các Bộ, ban ngành, địa phương.

Tối đa tiện ích của hệ thống thông quan VNACCS/VCIS

Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành, bà Lê Thị Minh Hồng, Giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư và Thương mại Sơn Lâm (TP. Hà Nội), chuyên nhập khẩu máy móc thiết bị, đánh giá cao những tiện ích khi triển khai hệ thống thông quan điện tử VNACCS/VCIS.

Bà Hồng cho biết, doanh nghiệp có thể khai báo bất kể lúc nào, hệ thống sẽ tự động phân luồng cho tờ khai, tự động xác nhận số tiền thuế… Thêm vào đó, doanh nghiệp sẽ không còn phải in tờ khai, tờ khai trị giá, ký, đóng dấu rồi mới có thể đi nhập hàng.

Ngoài ra, trong trường hợp nội dung khai báo có gì cần chỉnh sửa thì phương thức sửa đơn giản, thuận tiện hơn trước, tương tác ngay trên phần mềm, không như trước đây, khi có nội dung cần thay đổi, doanh nghiệp phải khai sửa, đợi cơ quan hải quan xác nhận, rồi in, ký, đóng dấu thêm một lần nữa.

Tuy nhiên, theo bà Hồng, hệ thống VNACCS/VCIS do mới triển khai nên còn có những ưu điểm chưa được phát huy, chẳng hạn, khi công ty của bà có lô hàng phải đăng ký kiểm tra chất lượng Nhà nước về hàng hoá nhập khẩu, sau khi đã kiểm tra, có giấy chứng nhận của cơ quan chức năng, muốn thông quan thì vẫn phải làm theo phương pháp cũ, mang giấy chứng nhận lên cơ quan hải quan thì mới xác nhận thông quan được.

“Nếu đúng như ý tưởng của hệ thống, doanh nghiệp chỉ cần scan bản thông báo kiểm tra, tương tác qua phần mềm để gửi cho đơn vị hải quan, rồi hải quan sẽ kiểm tra, đối chiếu lại với cơ quan cấp giấy chứng nhận và chấp thuận cho doanh nghiệp thông quan lô hàng, không cần doanh nghiệp phải mang giấy tờ lên cơ quan hải quan nữa. Nếu hệ thống VNACCS/VCIS hoạt động đúng theo khuôn mẫu, tính năng của nó thì thật sự thủ tục hành chính hải quan sẽ thuận tiện, đơn giản hơn rất nhiều”, bà Hồng bày tỏ.

Xem xét lại thời hạn khai hải quan

Một trong những vấn đề làm doanh nghiệp băn khoăn, theo ý kiến của đại diện Công ty TNHH Bao bì Nhật Bản (tại Hải Phòng) là thời hạn tờ khai hải quan 15 ngày tính từ ngày mở, không phân biệt ngày nghỉ, ngày lễ.

Lý do đưa ra là, trong những năm gần đây, các dịp lễ, Tết, cơ quan Nhà nước thường điều chỉnh thời gian nghỉ lễ nối liền ngày nghỉ cuối tuần, có lúc tổng ngày nghỉ lên đến 8-9 ngày, đặc biệt là dịp Tết, trong khi các nhà máy, doanh nghiệp sản xuất có số ngày nghỉ ít hơn. Điều này đã dẫn đến việc doanh nghiệp vì lo hàng hóa ùn ứ, tờ khai hết hạn nên sau dịp lễ, Tết, các doanh nghiệp mới đồng loạt mở tờ khai hải quan, gây tình trạng dồn việc vào những ngày đầu sau kỳ nghỉ của các cơ quan hành chính, ảnh hưởng đến việc xuất hàng đi nước ngoài.

Do đó, Công ty TNHH Bao bì Nhật Bản cho rằng, thời hạn của tờ khai hải quan nên được điều chỉnh là 15 ngày làm việc.

Một vướng mắc khác mà doanh nghiệp góp ý là quy định của việc cấp C/O mẫu D. Theo quy định, phải có tờ khai thực xuất bản chính sau khi hàng đã rời cảng. Điều này sẽ gặp khó khăn đối với hàng xuất đi các nước lân cận, có thời gian di chuyển ngắn như Thái Lan, Singapore (chỉ 2 ngày). Bởi, doanh nghiệp không kịp cung cấp C/O cho khách hàng là nhà nhập khẩu và khách hàng phải đóng thuế và xin hoàn thuế sau, gây ảnh hưởng tới sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam. Do vậy, về vấn đề này Công ty đề xuất nên cho phép doanh nghiệp xin C/O trước khi tàu chạy bằng cách nợ tờ khai và bổ sung sau.

Ngoài ra, theo Nghị định 89/2006/NĐ-CP ngày 30/8/2006 của Chính phủ về nhãn hàng hoá, các cơ quan hải quan yêu cầu trên bao bì đóng gói xuất khẩu của doanh nghiệp phải in rõ thông tin tên, địa chỉ, điện thoại, fax,… Tuy nhiên thực tế có một số công ty thương mại nước ngoài chỉ muốn trên bao bì ghi “Made in Vietnam”, không cần ghi rõ thông tin nhà sản xuất. Vì nguyên nhân này, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã bỏ lỡ khách hàng.

Xuất phát từ những vướng mắc thực tế khi thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan, các doanh nghiệp mong muốn cơ quan chức năng tiếp tục có những cải cách thực tế hơn nữa để cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, tạo các điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp khi đến làm việc, tiếp xúc với cơ quan công quyền.