40 năm quan hệ Việt-Pháp: Mẫu mực và đầy triển vọng

Pháp là quốc gia châu Âu đầu tiên giúp đỡ Việt Nam thoát khỏi tình trạng bị bao vây, cấm vận, từng bước nối lại quan hệ với cộng đồng quốc tế; ủng hộ sự nghiệp đổi mới của Việt Nam.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (1973), Việt Nam và Pháp đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao trong các chuyến thăm lẫn nhau. Về phía Pháp, đã có 3 chuyến thăm cấp Nguyên thủ quốc gia sang Việt Nam (1993, 1997 và 2004) và chuyến thăm của Thủ tướng Pháp (2009). Về phía Việt Nam, Chủ tịch nước sang thăm Pháp 1 lần (2002), Thủ tướng Chính phủ thăm Pháp 3 lần (1993, 1998 và 2007).

Hai nước đã thiết lập nhiều cơ chế hợp tác như: Hội đồng cấp cao vì sự phát triển hợp tác kinh tế Việt-Pháp (2005) nhằm tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế giữa hai nước; Nhà Pháp luật Việt-Pháp (1993) với hai nhiệm vụ chủ yếu là hỗ trợ Việt Nam trong quá trình soạn thảo các văn bản pháp luật và đào tạo chuyên gia ngành tư pháp; Diễn đàn kinh tế tài chính Việt-Pháp (2000), một diễn đàn đối thoại và trao đổi để đưa ra đề xuất và định hướng cho chính sách nhà nước.

Hai nước đã ký kết nhiều văn kiện hợp tác quan trọng, trong đó có: Hiệp định khung về hợp tác kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật (1989), Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ đầu tư (1992), Hiệp định hợp tác y tế và y học(1992), Hiệp định về tránh đánh thuế hai lần (1993), Hiệp định về hợp tác pháp luật và tư pháp (1993), Hiệp định hợp tác về du lịch (1996), Hiệp định tương trợ tư pháp về các vấn đề dân sự (1999)...

Quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam- Pháp là điểm sáng trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Việt Nam là một trong ít nước được hưởng cả 3 kênh viện trợ tài chính của Pháp, gồm: Viện trợ phát triển chính thức từ ngân khố và cho vay ưu đãi từ Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) và từ Quỹ Đoàn kết ưu tiên (FSP). Pháp hiện là nhà tài trợ ODA thứ hai cho Việt Nam, sau Nhật Bản. Việt Nam hiện đứng thứ 7 trong số các nước nhận ODA của Pháp.

Pháp đang là đối tác châu Âu hàng đầu của Việt Nam, với 3,2 tỷ USD kim ngạch thương mại hai chiều (năm 2012) và 3,14 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp. Pháp cam kết tài trợ cho Việt Nam 340 triệu USD năm 2014

Hai nước đang triển khai nhiều chương trình hợp tác song phương về xây dựng cơ sở hạ tầng, năng lượng, giao thông-vận tải và hàng không... với hơn 300 doanh nghiệp Pháp làm ăn tại Việt Nam trên mọi lĩnh vực, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế ở Việt Nam và trao đổi thương mại giữa hai nước.

Trong hợp tác khoa học và công nghệ, Việt Nam nằm trong số các nước hợp tác ưu tiên của Pháp. Hợp tác Việt-Pháp hiện nay được thực hiện thông qua các dự án do Quỹ Đoàn kết ưu tiên (FSP) của Pháp tài trợ. Đây thường là các chương trình lớn, dài hạn về nghiên cứu, phát triển công nghệ, đào tạo phục vụ phát triển kinh tế xã hội; phát huy giá trị văn hóa; tăng cường năng lực về pháp luật và hành chính… với kinh phí trung bình cho mỗi dự án khoảng trên 1 triệu Euro.

Về hợp tác về giáo dục và đào tạo, Pháp luôn coi giáo dục và đào tạo là mục tiêu ưu tiên trong hoạt động hợp tác của mình tại Việt Nam. Các lĩnh vực hợp tác với Pháp tập trung chủ yếu vào việc giảng dạy và phát triển tiếng Pháp, đào tạo nguồn nhân lực ở bậc đại học, sau đại học trong nhiều lĩnh vực: Quản lý kinh tế, ngân hàng, tài chính, luật, công nghệ mới…

Việt Nam hiện có hơn 7.500 sinh viên, nghiên cứu sinh đang theo học ở các cấp học đại học và sau đại học tại Pháp. Hợp tác giáo dục đại học của hai nước đang được thúc đẩy với dự án trọng điểm là xây dựng và phát triển Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH) trở thành một trung tâm đào tạo tài năng và nguồn lực chất lượng cao cho Việt Nam.

Mối quan hệ hợp tác giữa các thành phố, địa phương của Pháp với các thành phố, địa phương của Việt Nam đã có lịch sử 20 năm, với thỏa thuận đầu tiên được ký năm 1989 giữa Vùng Thủ đô Paris của Pháp với Thủ đô Hà Nội. Hiện đã có gần 20 thành phố, địa phương của Pháp quan hệ đối tác với các thành phố, địa phương của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực như văn hóa, hợp tác pháp ngữ, giáo dục, đào tạo, nghiên cứu, vệ sinh môi trường, đô thị hóa, dạy nghề, phát triển kinh tế nông thôn, y tế, phát triển bền vững... với hơn 70 dự án.

Giao lưu văn hoá giữa hai nước ngày càng phát triển. Chính phủ Pháp dành ưu tiên hỗ trợ cho chính sách hội nhập văn hóa của Việt Nam với phương châm khẳng định, tôn trọng sự đa dạng văn hoá Việt Nam. Liên hoan nghệ thuật Festival Huế được tổ chức lần đầu vào tháng 4/2000 với sự tài trợ và tham gia tích cực của Pháp đã trở thành một hoạt động văn hóa quốc tế, được tổ chức 2 năm một lần.

Trong buổi tiếp Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Pháp-Việt, chiều 12/9, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng đã đủ điều kiện chín muồi để hai nước Việt Nam và Pháp nâng quan hệ lên tầm cao mới, quan hệ đối tác chiến lược, qua đó, mang lại lợi ích thiết thực cho sự phát triển chung của cả Pháp và Việt Nam, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định Việt Nam sẽ nỗ lực hết mình cùng với Pháp tiếp tục đưa quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả, nhất là hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư...