Bước tiến trong quan hệ Việt Nam, Hoa Kỳ

Đó là nhận định của ông Trần Việt Thái, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược (Học viện Ngoại giao) khi trao đổi với phóng viên Báo điện tử Chính phủ về những bước tiến của quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ trong hai nhiệm kỳ Tổng thống của ông Obama.

Ông có thể phân tích những bước tiến lớn của quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ trong nhiệm kỳ của Tổng thống Barack Obama?

Theo tôi, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ trong nhiệm kỳ Tổng thống Barack Obama đã đạt được ba bước tiến lớn.

Thứ nhất, hai nước đã thiết lập được quan hệ đối tác toàn diện và xác định lộ trình rất rõ ràng để thúc đẩy sự phát triển của quan hệ hợp tác.

Thứ hai, chuyến thăm Hoa Kỳ đầu tiên của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 7/2015) đã đánh dấu một bước phát triển mới, tạo thêm không gian phát triển rất tốt cho quan hệ hai nước.

Thứ ba, hai bên đã tìm ra những điểm tương đồng, tôn trọng lẫn nhau, vừa thúc đẩy hợp tác đồng thời cũng có cách tiếp cận rất phù hợp trên những vấn đề còn khác biệt.

Phải nói rằng trong hai nhiệm kỳ của Tổng thống Obama, quan hệ hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ đã có phát triển về chất trên tất cả các mặt, từ kinh tế, thương mại cho đến chính trị, an ninh. 

Về mặt chính trị, an ninh, phía Hoa Kỳ đã dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam; trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao giữa hai bên ngày càng tăng; hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, xử lý những vấn đề còn tồn tại như tẩy rửa chất độc da cam, rà phá bom mìn… cũng có tiến triển tốt đẹp.

Nhìn lại 20 năm qua, quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ đã trải qua quá trình chuyển từ đối đầu sang đối tác. Đến nhiệm kỳ Tổng thống Obama, quan hệ đối tác đã thực sự đi vào chiều sâu.

Theo ông, những bước phát triển nói trên sẽ tạo nền tảng như thế nào cho quan hệ hai nước trong tương lai?

Quan hệ hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ trên tất cả các lĩnh vực còn rất nhiều tiềm năng. Nhiệm kỳ của Tổng thống Obama vừa qua đã đặt ra những khuôn khổ hợp tác rộng lớn hơn cho quan hệ hai nước, mở ra nhiều cơ hội hợp tác cả về song phương cũng như trong các vấn đề quốc tế và khu vực.

Có thể lấy ví dụ như việc chính quyền của Tổng thống Obama tiếp tục thúc đẩy chính sách tái cân bằng của Hoa Kỳ tại châu Á, đã đặt Việt Nam vào vị trí rất thuận lợi trong quan hệ với các nước lớn.

Chuyến thăm Việt Nam và các nước ASEAN của Tổng thống Obama có hai điểm đáng chú ý. Cụ thể là với quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, đây là cơ hội để thúc đẩy quan hệ hai nước sâu sắc hơn, phát triển vững chắc hơn trong tương lai. Với ASEAN, đây là lần đầu tiên một Tổng thống Hoa Kỳ đi thăm tất cả các nước ASEAN. Điều này cho thấy ông Obama thực sự coi trọng quan hệ với Việt Nam, coi trọng vị thế của Việt Nam trong khu vực cũng như vai trò của ASEAN ở châu Á-Thái Bình Dương.

Ông kỳ vọng điều gì về quan hệ hai nước trong tương lai, đặc biệt là sau chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama?

Tôi mong muốn Hoa Kỳ tích cực hợp tác, hỗ trợ Việt Nam nhiều hơn nữa trong tiến trình hội nhập; đẩy mạnh hơn nữa hợp tác kinh tế, thương mại; hy vọng có ngày càng nhiều doanh nghiệp Hoa Kỳ đến Việt Nam làm ăn kinh doanh, đồng thời mở ra cơ hội mới trong hợp tác giáo dục, để thế hệ trẻ Việt Nam được tiếp cận nguồn tri thức, công nghệ của Hoa Kỳ...

Qua chuyến thăm lần này, hy vọng hai bên sẽ thu hẹp hơn nữa những khác biệt trong vấn đề nhân quyền cũng như những vấn đề lịch sử để lại, đồng thời tăng cường hợp tác, cùng nỗ lực đóng góp cho hòa bình, ổn định, thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới./.

 Tuấn Dũng (thực hiện)