Đại sứ Thụy Điển: Lúc khó khăn mới biết ai là bạn thực sự

Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam Pereric Högberg phát biểu tại họp báo kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thuỵ Điển. Ảnh: VGP/Nhật Nam

Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam Pereric Högberg nhắc lại 50 năm trước, vào ngày 11/1/1969, ở đỉnh điểm của cuộc chiến tranh tại Việt Nam, Thụy Điển đã trở thành quốc gia phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Chính phủ Thụy Điển và nhân dân Thụy Điển đã bày tỏ sự ủng hộ và tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam. Ngay sau đó, văn phòng đầu tiên của Đại sứ quán Thụy Điển đã được khai trương tại khách sạn Metropole ở Hà Nội.

Olof Palme, người sau này trở thành Thủ tướng của Thụy Điển, đã tin rằng cuộc chiến tranh tại Việt Nam thật đáng trách về mặt đạo đức. Ông là chính trị gia phương Tây đầu tiên đã lên tiếng rất rõ ràng và mạnh mẽ như vậy.

Tại buổi họp báo, Vụ trưởng Vụ Châu Âu (Bộ Ngoại giao Việt Nam) Đinh Toàn Thắng xúc động nhắc lại việc cố Thủ tướng Thuỵ Điển Olof Palme dẫn đầu trong các đoàn biểu tình chống chiến tranh Việt Nam. Hơn 2,7 triệu người dân Thụy Điển, 1/3 dân số Thụy Điển tại thời điểm đó, đã ký đơn lên án cuộc chiến tranh và kêu gọi chấm dứt ngay các vụ ném bom.

Quyết định cung cấp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho Việt Nam khi đó là một quyết định gây nhiều tranh cãi. Chính phủ Thụy Điển, thông qua cơ quan viện trợ SIDA, đã bắt đầu một chương trình hợp tác phát triển lớn. Hỗ trợ phát triển chính thức kéo dài trong 46 năm và lên tới hơn 4 tỉ USD theo giá trị tiền tệ của ngày hôm nay. Thụy Điển là nhà tài trợ ODA lớn thứ hai cho Việt Nam trong thập niên 70, lớn nhất trong thập niên 80 và lớn thứ tư trong thập niên 90, đã thể hiện khía cạnh về sự giúp đỡ của Thụy Điển.

Hợp tác song phương hai nước đã tập trung vào y tế như dự án Bệnh viện Uông Bí và Bệnh viện Nhi Trung ương tại Hà Nội, nhà máy giấy Bãi Bằng và các dự án trồng rừng, cải cách hành chính về luật và thuế, ví dụ dự án Hỗ trợ Tư pháp. Thụy Điển cũng đã hỗ trợ quá trình cải cách kinh tế "Đổi mới", xóa đói giảm nghèo, cung cấp thiết bị và đào tạo các nhà báo và hợp tác văn hóa. Các chính trị gia, học giả và chuyên gia Thụy Điển đã chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm hỗ trợ những nỗ lực của Việt Nam trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường - giúp hàng triệu người dân thoát khỏi đói nghèo.

Là người bạn và là đối tác của Việt Nam, ngay cả ở những thời điểm khó khăn nhất, dù hợp tác phát triển song phương của hai nước đã kết thúc vào năm 2013, khi Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, song Thụy Điển vẫn hỗ trợ đáng kể cho người dân Việt Nam thông qua các chương trình viện trợ vùng của Thụy Điển cho khu vực các nước tiểu vùng sông Mekong, và thông qua ngân sách viện trợ trong khuôn khổ EU và Liên Hợp Quốc dành cho Việt Nam.

Việt Nam có ảnh hưởng rất đặc biệt

Đại sứ Thụy Điển Pereric Högberg nhắc lại câu chuyện trong chuyến thăm Hà Nội gần đây, Ngoại trưởng Thụy Điển Wallström đã chia sẻ rằng Việt Nam có ảnh hưởng rất đặc biệt tới quá trình tham gia chính trị của cá nhân bà và chính phong trào đoàn kết toàn cầu trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ của Việt Nam đã dẫn dắt bà tham gia chính trường. Khi còn trẻ, bà là một trong hàng ngàn công dân Thụy Điển đã tham gia diễu hành vì hòa bình và độc lập cho Việt Nam – một lập trường cho các nhiệm vụ mang tính quốc tế của bà.

Đại sứ Pereric Högberg khẳng định hiện nay, nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và công cuộc cải cách thành công, Việt Nam đã là một quốc gia có thu nhập trung bình. Vì thế, hai nước đã tiến tới một mối quan hệ đối tác bình đẳng hơn. Mối quan hệ song phương đã chuyển dịch và tập trung trước hết vào kinh doanh và thương mại.

"Thương mại hai chiều giữa hai nước hiện cao hơn 1 tỉ USD mỗi năm với tiềm năng còn tăng mạnh trong thời gian tới. Cho tới thời điểm này, một số các tập đoàn đa quốc gia lớn nhất và thành công nhất của Thụy Điển như ABB, Ericsson, H&M, IKEA, Volvo, AstraZeneca, Atlas Copco, SKF, Tetra Pak, Electrolux và nhiều công ty khác đã và đang kinh doanh tại Việt Nam", Đại sứ cho biết.

Năm 2019, rất nhiều bước mới mẻ trong quan hệ đối tác được thực hiện và sẽ là một năm với các chuyến thăm cấp cao, giao lưu văn hóa đẳng cấp thế giới. Hai nước sẽ phối hợp tổ chức chuỗi sự kiện quan trọng bao gồm trao đổi đoàn các cấp, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Thụy Điển, Gala nghệ thuật Việt Nam tại Thụy Điển, Diễn đàn Internet Việt Nam, Ngày Việt Nam tại Thụy Điển, chương trình biểu diễn đồng ca của các nghệ sĩ Thụy Điển tại Việt Nam và một số sự kiện quảng bá giáo dục, đào tạo ý nghĩa khác.

Đại sứ Pereric Högberg đã dẫn câu ca dao Việt Nam "Yêu nhau vạn sự chẳng nề. Một trăm chỗ lệch cũng kê cho vừa" để nói về quan hệ song phương hai nước khi kết thúc phát biểu của mình. Ông khẳng định chắc chắn Việt Nam sẽ tiếp tục câu chuyện thành công về phát triển kinh tế và xã hội của mình. "Đất nước và nhân dân Thụy Điển sẽ luôn là người bạn thân thiết của đất nước và nhân dân Việt Nam - hôm qua, hôm nay và trong tương lai chung của chúng ta!", Đại sứ khẳng định.