Hội nghị đặc biệt các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc

Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị. Nhân dịp này, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN đã chào xã giao Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì.

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng ASEAN và Trung Quốc chia sẻ đánh giá tích cực về sự phát triển toàn diện và những thành tựu quan trọng về hợp tác đã đạt được, đặc biệt trong 10 năm qua, về chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, giao lưu nhân dân…

Hiện nay hợp tác ASEAN-Trung Quốc được triển khai sâu rộng thông qua hơn 40 cơ chế. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 400 tỷ USD năm 2012, tăng gấp 8 lần so với năm 2003.

Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN và ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Trung Quốc. Tổng đầu tư hai chiều giữa ASEAN và Trung Quốc cũng tăng 4 lần, đạt  mức 100 tỷ USD. Năm 2012, lượng khách du lịch giữa hai bên đạt 15 triệu lượt, tăng gấp 5 lần so với thời điểm thiết lập đối tác chiến lược.

Các Bộ trưởng đánh giá sự phát triển nhanh chóng và toàn diện trong thời gian qua đã đưa quan hệ ASEAN-Trung Quốc trở thành một trong những trụ cột quan trọng đối với hợp tác khu vực, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng chung.

Các Bộ trưởng cũng nhất trí trong thời gian tới ASEAN và Trung Quốc cần phát huy đà phát triển và những thành tựu đạt được, đưa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc phát triển lên tầm cao mới và thiết thực đóng góp vào hòa bình, ổn định và phát triển chung của khu vực.

Theo đó, hai bên sẽ tiếp tục tăng cường đối thoại, tham vấn và hợp tác về chính trị, an ninh, nhằm tăng cường sự tin cậy lẫn nhau. Hai bên sẽ đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, triển khai hiệu quả Hiệp định Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc, nỗ lực phối hợp đóng góp vào việc sớm hoàn tất các đàm phán về Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (RCEP) ở Đông Á. ASEAN và Trung Quốc sẽ nghiên cứu đề xuất về nâng cấp các thỏa thuận của Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN-Trung Quốc, hướng tới mục tiêu đưa thương mại hai chiều đạt 500 tỷ USD vào năm 2015.

Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc hai bên cần tăng cường hợp tác kết nối, nhất là kết nối về hạ tầng cơ sở, đẩy mạnh giao lưu văn hóa và nhân dân, liên kết doanh nghiệp, giáo dục; tăng cường hợp tác biển, hợp tác giải quyết các vấn đề an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh năng lượng và lương thực.

Các Bộ trưởng đặc biệt coi trọng việc phối hợp để chuẩn bị tốt cho Cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 16 diễn ra vào tháng 10 tới, trong đó có việc soạn thảo Tuyên bố chung nhằm tạo thêm động lực và đề ra những định hướng lớn cho sự phát triển của quan hệ đối tác chiến lược trong nhiều năm tới.

Hội nghị nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông, trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước LHQ về Luật Biển 1982, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), và sớm tiến tới Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Các Bộ trưởng hoan nghênh quyết định tiến hành tham vấn chính thức lần đầu tiên ở cấp SOM giữa ASEAN và Trung Quốc về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông vào tháng 9/2013 tại Tô Châu, Trung Quốc. Theo đó, ASEAN đã chia sẻ quan điểm về việc cần sớm có Bộ Quy tắc COC mang tính ràng buộc và quy định tổng thể các quy tắc nhằm bảo đảm hòa bình, ngăn ngừa xung đột, cũng như quy định hành vi của các bên, trên cơ sở tuân thủ Luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển 1982.

 Tại Hội nghị cũng như trong buổi tiếp kiến của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì, Trung Quốc khẳng định chính sách nhất quán coi trọng xây dựng quan hệ thân thiện, láng giềng hữu nghị và hợp tác cùng có lợi với ASEAN, coi ASEAN là một ưu tiên cao trong chính sách đối ngoại, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực và cam kết tiếp tục ủng hộ ASEAN trong nỗ lực xây dựng Cộng đồng, triển khai liên kết, kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển.

Trung Quốc cũng khẳng định chính sách phát triển hòa bình và thân thiện, tạo động lực cho sự phát triển của khu vực nói chung và ASEAN nói riêng. Trong trao đổi, Trung Quốc đề xuất cùng ASEAN nghiên cứu nâng cấp Hiệp định Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc, xây dựng Hệ thống Tín dụng Châu Á, Quỹ Ổn định Tiền tệ Châu Á, Quỹ Tài chính và Đầu tư Hạ tầng Châu Á nhằm cấp vốn cho các dự án kết nối, phát triển hạ tầng cơ sở, giao thông…

Trung Quốc khẳng định tiếp tục hợp tác với ASEAN về bảo đảm hòa bình ở Biển Đông, tiếp tục triển khai đầy đủ DOC, dần hướng tới COC, đưa Biển Đông thành vùng biển của lòng tin, hợp tác và phát triển.

Tham dự Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ những đánh giá tích cực về sự phát triển cả về chiều sâu và bề rộng của quan hệ và hợp tác ASEAN-Trung Quốc. Việc Trung Quốc trở thành đối tác chiến lược đầu tiên của ASEAN, là đối tác đầu tiên tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở khu vực Đông Nam Á (TAC) và đàm phán lập Khu vực Mậu dịch Tự do với ASEAN, thể hiện mối quan hệ đặc biệt giữa ASEAN và Trung Quốc, là nền tảng quan trọng cho sự phát triển không ngừng và những thành tựu to lớn trong quan hệ và hợp tác giữa hai bên trong thời gian qua.

Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh trong thời gian tới hai bên cần tiếp tục tăng cường hợp tác, hiểu biết và tin cậy thông qua tham vấn và đối thoại; đồng thời, hợp tác xây dựng một cấu trúc khu vực thuận lợi cho hòa bình, ổn định và phát triển với ASEAN đóng vai trò trung tâm, thông qua thúc đẩy tiến trình liên kết Đông Á, phối hợp ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống và tăng cường hợp tác an ninh biển; ủng hộ việc đẩy mạnh hợp tác kết nối ASEAN-Trung Quốc, đặc biệt là phát triển hạ tầng cơ sở, kết nối giao thông, trong đó có hợp tác Lưu vực Sông Mekong và Sáng kiến “Hai hành lang, một vành đai kinh tế”…; tăng cường giao lưu văn hóa, nhân dân, học thuật, thúc đẩy du lịch...; tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư thông qua phát huy tối đa hiệu quả của các cơ chế hiện có như Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN-Trung Quốc, Trung tâm ASEAN-Trung Quốc và Hội chợ ASEAN-Trung Quốc (CAEXPO)...

Bộ trưởng Phạm Bình Minh cũng chia sẻ tầm quan trọng của hòa bình, ổn định và an ninh, an toàn và tự do hàng hải ở Biển Đông; hoan nghênh những tiến triển đạt được trong thời gian qua giữa ASEAN và Trung Quốc, nhấn mạnh việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, đi đôi với việc sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông, nhằm góp phần tăng cường lòng tin, bảo đảm hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực.

* Nhân dịp Hội nghị, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc tiếp xúc với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị.

Tại cuộc gặp, hai Bộ trưởng bày tỏ vui mừng và đánh giá cao về kết quả quan trọng của các chuyến thăm cấp cao và những phát triển gần đây trong quan hệ hai nước; khẳng định hai bên sẽ tiếp tục phối hợp thực hiện tốt những nhận thức chung giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước và “Chương trình hành động triển khai quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc” trên mọi lĩnh vực, nhất là về hợp tác kinh tế thương mại, kết nối hạ tầng giao thông hai nước, tổ chức Liên hoan thanh niên Việt-Trung lần 2 tại Quảng Tây vào cuối năm 2013, sớm khởi công Cung hữu nghị Việt-Trung và triển khai thành lập Trung tâm văn hóa tại mỗi nước…

Hai Bộ trưởng khẳng định việc phối hợp chặt chẽ giữa hai bên để chuẩn bị và bảo đảm thành công cuộc gặp giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nhân dịp Hội chợ Trung Quốc-ASEAN tại Nam Ninh, Trung Quốc vào đầu tháng 9/2013, góp phần thúc đẩy quan hệ hai nước tiếp tục phát triển.

Về quan hệ ASEAN-Trung Quốc, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đánh giá cao Hội nghị đặc biệt các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc lần này và cho rằng quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc 10 năm qua đạt nhiều thành quả tích cực, mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên; khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với phía Trung Quốc tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc. Bộ trưởng Phạm Bình Minh bày tỏ hy vọng, tại Hội nghị lần này, ASEAN và Trung Quốc sẽ cùng nhau kiểm điểm thành quả hợp tác 10 năm qua, đồng thời đề ra phương hướng lớn phát triển quan hệ hai bên trong thời gian tới.

Nhật Nam