Kinh tế toàn cầu vẫn nhiều rủi ro

Đây là nhận xét khái quát trong báo cáo “Tình hình kinh tế thế giới và triển vọng năm 2011” của LHQ công bố ngày 1/12.

Báo cáo nhấn mạnh điểm yếu nhất trong quá trình phục hồi của kinh tế toàn cầu là việc làm không tăng trưởng.

Cuộc khủng hoảng toàn cầu từ năm 2007 đến cuối năm 2009 đã làm mất ít nhất 30 triệu việc làm và khi ngày càng có nhiều nước thực hiện các biện pháp “thắt lưng buộc bụng”, triển vọng phục hồi việc làm càng trở nên ảm đạm hơn.

Đầu năm 2010, tình hình việc làm ở Mỹ có vẻ được cải thiện, nhưng sau đó đã chững lại khi tốc độ phục hồi kinh tế chậm, tình cắt giảm lao động xảy ra. Dự báo tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ sẽ tăng lên mức 10% vào đầu năm 2011 so với mức 9,6% trong quý III/2010.

Ở khu vực châu Âu, mặc dù thị trường lao động Đức cải thiện đáng kể, nhưng ty lệ thất nghiệp trung bình của cả khu vực vẫn tiếp tục xu hướng tăng, đạt mức 10,1% trong năm 2010, còn Tây Ban Nha tỷ lệ thất nghiệp lên đến 20,5%.

Thị trường lao động Nhật Bản dù cải thiện trong năm 2010, nhưng tỷ lệ thất nghiệp trong năm 2011 dự báo vẫn trên 5%.

Tỷ lệ thất nghiệp và bán thất nghiệp trên toàn thế giới rất cao trong gới trẻ, những người trong độ tuổi từ 15 - 24. Tính đến cuối năm 2009, ước tính có khoảng 81 triệu thanh niên trẻ thất nghiệp. Tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên trẻ đứng ở mức 13%, tăng 0,9% so với năm 2008.

Báo cáo của LHQ cũng cho biết, thất nghiệp cao sẽ cản trở sự phục hồi của tiêu dùng và dẫn đến tăng trưởng kinh tế sẽ chậm lại. Tăng trưởng kinh tế chậm lại cản trở sự phục hồi và phát triển việc làm. Việc thoát ra khỏi vòng luẩn quẩn này không dễ dàng và nguy cơ tăng trưởng kinh tế dài hạn tiếp tục suy giảm tăng lên.

Bên cạnh vấn đề tạo việc làm, báo cáo còn cho rằng sự biến động của các thị trường tiền tệ hiện đang tạo ra những bất ổn kinh tế vĩ mô gây nguy hiểm cho sự phục hồi kinh tế toàn cầu. Những căng thẳng liên quan đến tiền tệ đã nổi lên một phần do chính sách tiền tệ đặc biệt mở rộng của các nước. Việc Mỹ tiếp tục nới lỏng tiền tệ làm USD chịu áp lực giảm giá và gây ra những biến động ở các thị trường tiền tệ khác trên thế giới.

Việc nới lỏng tiền tệ nhằm hạ lãi suất và kích thích đầu tư sẽ không hiệu quả nếu hệ thống tài chính vẫn bị cản trở và do đó không chuyển được tiền vào đầu tư cho sản xuất. Thay vào đó, dòng vốn lại chảy vào các nước đang phát triển để tìm kiếm lợi nhuận cao hơn. Điều này dẫn đến việc đồng tiền của các nước đang phát triển tăng giá và các nước phải can thịêp vào thị trường tiền tệ cũng như đưa ra các biện pháp kiểm soát vốn.

Căng thẳng về tiền tệ và thương mại tăng lên có thể lại làm cho các thị trường tài chính rơi vào tình trạng hỗn loạn, càng gây bất lợi cho tiến trình phục hồi kinh tế.

Mai Hằng