Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN

Các Bộ trưởng đã trao đổi về tình hình xây dựng Cộng đồng ASEAN thời gian qua, hài lòng với kết quả tích cực trong triển khai các Kế hoạch tổng thể trên 3 trụ cột thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Trước những thách thức đặt ra đối với ASEAN trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế diễn biến nhanh chóng và phức tạp, các nước nhất trí với chủ đề năm 2018 của Chủ tịch Singapore về xây dựng “một ASEAN Tự cường và Sáng tạo”. Các Bộ trưởng nhấn mạnh tăng cường đoàn kết, thống nhất, giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN là yêu cầu tiên quyết để ASEAN tự tin, vững vàng trước các thách thức và áp lực bên ngoài, đẩy mạnh hợp tác và liên kết, thực hiện thành công Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Các nước thống nhất cần tận dụng các cơ hội mới từ cách mạng công nghiệp 4.0 nâng cao năng lực sáng tạo và phát triển đồng đều, bền vững trong khu vực, song song với việc tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực đem lại lợi ích thiết thực cho người dân như ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu, phòng chống buôn bán người, tội phạm mạng v.v.   

Chia sẻ quan điểm về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các Bộ trưởng ghi nhận kết quả tốt đẹp của các Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm ASEAN-Ấn Độ và Cấp cao Đặc biệt ASEAN-Australia vừa qua, cũng như các tiến triển tích cực trong quan hệ ASEAN-Trung Quốc thông qua xây dựng Tầm nhìn Đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc đến 2030 và khởi động đàm phán Bộ quy tắc Ứng xử trên Biển Đông (COC). Các nước nhất trí ASEAN cần giữ vững vai trò trung tâm tại các diễn đàn khu vực, thể hiện tư duy cân bằng, rộng mở và dung nạp trong quan hệ với các đối tác trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi. Bộ trưởng Ngoại giao Singapore nhấn mạnh ASEAN cần thể hiện năng lực ngoại giao khéo léo, phát huy tiếng nói chủ đạo về các vấn đề diễn ra ở khu vực. Đối với các sáng kiến mới trong khu vực, các Bộ trưởng cho rằng ASEAN cần nghiên cứu kỹ tác động của các sáng kiến đó đối với ASEAN cũng như liên kết kinh tế khu vực, duy trì các nguyên tắc cơ bản của ASEAN.  

Về tình hình quốc tế và khu vực, các nước hoan nghênh những tiến triển tích cực trên Bán đảo Triều Tiên, trông đợi kết quả quan trọng từ Cuộc gặp Thượng đỉnh liên Triều diễn ra ngày 27/4 cũng như triển vọng cuộc gặp cấp cao giữa Mỹ và Triều Tiên trơng thời gian tới, hướng đến một giải pháp hòa bình, bền vững cho việc phi hạt nhân hoá trên Bán đảo Triều Tiên. Các Bộ trưởng chia sẻ và bày tỏ ủng hộ Myanmar tiếp tục các nỗ lực tìm giải pháp bền vững cho vấn đề bang Rakhine.

Trao đổi về Biển Đông, các Bộ trưởng nhận định tuy trên thực địa không diễn ra những sự cố lớn nhưng tình hình còn tiếp tục diễn biến phức tạp. Các nước cũng nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục đề cao lập trường và nguyên tắc đã nhất trí về Biển Đông; theo đó, cần bảo đảm an toàn, tự do hàng hải, hàng không trong khu vực, tự kiềm chế và không có hành động đơn phương làm phức tạp tình hình, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sơ tôn trọng luật pháp quốc tế, các tiến trình ngoại giao và pháp lý, thực hiện nghiêm túc Tuyên bố DOC và xây dựng một Bộ quy tắc COC hiệu quả, ràng buộc về pháp lý. Các Bộ trưởng nhất trí ASEAN và Trung Quốc cần phát huy đà tích cực, thúc đẩy xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả và thực chất, trên cơ sở phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật Biển của Liên Hợp Quốc 1982 (UNCLOS), hướng tới một cấu trúc khu vực minh bạch, dựa trên luật lệ và một khu vực Biển Đông hoà bình, ổn định. 

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hoan nghênh những tiến triển tích cực trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, nhấn mạnh ASEAN cần nâng cao năng lực ứng phó nhanh và hiệu quả trước các thách thức nảy sinh, bảo đảm thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các cam kết hợp tác, nhất là trên lĩnh vực kinh tế, thúc đẩy phát triển dựa vào sáng tạo, hướng đến người dân và nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác trong ASEAN cũng như với các đối tác.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN cần phát huy năng lực tự cường và sáng tạo trong triển khai quan hệ với các đối tác, qua đó, giữ vững đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN. Phó Thủ tướng chia sẻ quan điểm của Việt Nam đối với các sáng kiến mới ở khu vực, khẳng định ASEAN cần chủ động, tích cực trong cách tiếp cận, hoan nghênh các sáng kiến đóng góp cho hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực, trên cơ sở tôn trọng vai trò trung tâm và các nguyên tắc cơ bản của ASEAN. Nhân dịp này, Phó Thủ tướng cảm ơn sự hỗ trợ tích cực của các nước ASEAN đóng góp cho thành công tốt đẹp của Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN-Ấn Độ tại New Delhi tháng 1/2018, đánh dấu mốc phát triển quan trọng trong quan hệ đối tác ASEAN-Ấn Độ mà Việt Nam là nước điều phối. Phó Thủ tướng khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông, giải quyết hoà bình các tranh chấp, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước về Luật Biển Liên Hợp Quốc 1982 (UNCLOS), ủng hộ thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm hoàn tất COC hiệu quả và ràng buộc pháp lý.

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tiếp tục tham dự các Hội nghị Hội đồng Cộng đồng Chính trị-An ninh và Hội đồng Điều phối ASEAN trong chiều 27/4.

Vũ Phong