Tam giác phát triển CLV: Một điển hình hợp tác trong khu vực

Các địa phương thuộc khu vực Tam giác phát triển CLV (Campuchia – Lào – Việt Nam) đều ở trên cao nguyên và nằm tại khu vực biên giới của 3 nước. Có nhiều nét tương đồng về điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội, trình độ phát triển của các tỉnh này nhìn chung thấp hơn so với mức độ trung bình mỗi nước, sản xuất nông nghiệp còn chiếm tỷ trọng cao. Các tỉnh thuộc khu vực Tam giác phát triển CLV hầu như đều có đường biên giới chung từng đôi một và đã hình thành các cặp cửa khẩu nên sẵn tiềm năng hợp tác.

Vì thế, việc hình thành khu vực Tam giác phát triển CLV là nhằm tối ưu hóa các tiềm năng to lớn để bổ trợ cho các nước trong việc xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế-xã hội tăng cường chất lượng cuộc sống người dân trong khu vực.

Từ 10 tỉnh ban đầu là Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông (Việt Nam); Sekong, Attapeu, Saravan (Lào) và Stung Treng, Rattanak Kiri, Mondul Kiri (Campuchia), sau 10 năm, vào năm 2009, Tam giác phát triển mở rộng, bổ sung thêm 3 tỉnh là Bình Phước (Việt Nam), Kratie (Campuchia) và Champasak (Lào).

Không chỉ mở rộng về diện tích địa lý, Tam giác phát triển cũng không ngừng có thêm các cơ chế mới, thông qua các hội nghị cấp cao định kỳ, để sự hợp tác đi vào chiều sâu.

Ngay từ Hội nghị cấp cao lần thứ 2, tổ chức tại TPHCM năm 2002, 3 nước đã xác định ưu tiên hợp tác trên các lĩnh vực giao thông vận tải, thương mại, điện lực, du lịch, đào tạo nguồn nhân lực và y tế.

Tại Hội nghị cấp cao lần thứ 3 ở Siem Reap (Campuchia) năm 2004, 3 nước nhất trí phối hợp phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, xúc tiến hàng loạt dự án…

Năm 2006, tại Hội nghị CLV lần thứ 4 ở Đà Lạt, 3 nước nhất trí tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các nhà đầu tư, tăng cường phối hợp huy động nguồn lực bên ngoài.

Năm 2008, tại Hội nghị lần thứ 5 tại Vientiane (Lào), 3 nước đã ký Bản ghi nhớ về việc xây dựng các chính sách ưu đãi đặc biệt cho khu vực Tam giác phát triển CLV.

Năm 2010, tại Hội nghị cấp cao lần thứ 6 tại Phnom Penh (Campuchia), lãnh đạo cấp cao 3 nước đã xem xét thông qua Bản Quy hoạch lại khu vực Tam giác phát triển đến năm 2020 thay thế cho bản Quy hoạch cũ năm 2004…

Tiếp đó, Hội nghị cấp cao lần thứ 7 tổ chức tại Vientiane năm 2013 đã khẳng định cam kết phát triển khu vực Tam giác thành một điển hình trong hợp tác khu vực của 3 nước; nhất trí đẩy mạnh huy động nguồn lực, trong đó có vận động các nhà tài trợ để phát triển hạ tầng giao thông, năng lượng.

Tại Hội nghị cấp cao lần thứ 8 (tháng 11/2014) ở Vientiane, các bên đã nhất trí ủng hộ đề xuất của Việt Nam về mở rộng quy mô hợp tác Tam giác phát triển thông qua tăng cường kết nối 3 nền kinh tế (không chỉ giới hạn ở 13 tỉnh biên giới khu vực Tam giác phát triển CLV) trên các lĩnh vực như giao thông, viễn thông, điện lực, du lịch, ngân hàng.

Trước những thay đổi nhanh chóng của khu vực và thế giới, hợp tác CLV đã được mở rộng ra toàn bộ 3 nền kinh tế.

Tam giác phát triển với nhiều kết quả

Nằm trên bán đảo Đông Dương, 3 nước đều có những lợi thế riêng, mang tính bổ sung cho nhau. Kể từ khi thành lập, diễn đàn hợp tác CLV mang lại lợi ích không nhỏ cho cả 3 nước.

Khu vực Tam giác phát triển Việt Nam, Lào và Campuchia đang có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao. Cơ cấu kinh tế của khu vực chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm tỷ trọng khu vực nông lâm thủy sản, tăng tỷ trọng khu vực công nghiệp, dịch vụ. Hệ thống cơ sở hạ tầng ngày càng được nâng cấp, hoàn thiện và mở rộng nhất là trong lĩnh vực giao thông, cấp điện. Nhiều công trình thuỷ điện lớn được đầu tư xây dựng...

Thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Lào, Việt Nam và Campuchia tăng trưởng ổn định, đạt từ 2-3 tỷ USD.

Việt Nam đầu tư tại Campuchia tổng số 183 dự án với tổng vốn đăng ký là 2,86 tỷ USD. Campuchia có 12 dự án còn hiệu lực đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký hơn 54 triệu USD. Đến nay, vốn đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam tại Lào đạt khoảng 5,1 tỷ USD, đứng thứ 3 trong số các nước đầu tư vào Lào.

Trong lĩnh vực kết nối hàng không, hằng ngày gần 20 chuyến bay giữa các điểm của Việt Nam và của Campuchia hoặc với Lào là gần 10 chuyến, sôi động chưa từng có trong lịch sử quan hệ 3 nước.

Vai trò của Việt Nam

Là một bộ phận cấu thành, Việt Nam luôn tích cực, chủ động đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy hợp tác trong cơ chế CLV, nhất là mở rộng quy mô hợp tác Tam giác phát triển. Việt Nam đang cùng các bạn Lào và Campuchia xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội khu vực Tam giác phát triển giai đoạn 2010-2020.

Bên cạnh đó, là nền kinh tế nổi trội trong khu vực, Việt Nam đã thể hiện vai trò chủ động dẫn dắt, trên tinh thần hợp tác bình đẳng, coi trọng tình nghĩa, truyền thống hợp tác giữa nhân dân 3 nước anh em.

Các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư vào khu vực Tam giác phát triển của Lào và Campuchia hơn 100 dự án với tổng vốn đăng ký là hơn 3,8 tỷ USD, tập trung vào một số lĩnh vực như nông nghiệp, trồng và khai thác cao su, khai khoáng, công nghiệp chế biến chế tạo, tài chính ngân hàng.

Từ ngày 23-24/11/2016 tại Siem Reap, Vương quốc Campuchia, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao khu vực Tam giác phát triển CLV lần thứ 9.

Tại hội nghị này, các đại biểu của 3 nước tập trung thảo luận, đánh giá  tình hình hợp tác giữa 3 nước kể từ Hội nghị cấp cao lần thứ 8 năm 2014 và Hội nghị Ủy ban Điều phối chung lần thứ 10 năm 2015; thảo luận bản sửa đổi Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội khu vực Tam giác phát triển CLV đến năm 2020; Dự thảo Kế hoạch hành động kết nối 3 nền kinh tế trong khu vực. Và sự khác biệt lớn tại hội nghị lần này là các nhà lãnh đạo 3 nước sẽ bàn bạc danh mục khoảng 15 dự án ưu tiên hợp tác để 3 nước cùng vận động đầu tư.

Việc Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự hội nghị lần này, một lần nữa khẳng định cam kết và vai trò, đóng góp tích cực, chủ động của Việt Nam đối với hợp tác CLV, cùng với Campuchia và Lào thúc đẩy triển khai các chương trình hợp tác CLV.

Lam An