Thị trường nhà đất Trung Quốc: Nóng do lũng đoạn

Ảnh minh họa

Điều này trở thành vấn đề được nhiều người quan tâm và là chủ đề thảo luận của nhiều đại biểu tham gia kỳ họp “lưỡng hội” của Trung Quốc vừa qua. Nhiều đại biểu quốc hội, ủy viên chính hiệp Trung Quốc cho rằng mức thuế quá cao là nguyên nhân khiến giá nhà ở tăng mạnh.

Phó Chủ tịch thành phố Trùng Khánh, ông Trần Vạn Chí, cho biết hiện Trung Quốc đang áp dụng khoảng 62 hạng mục thuế và khoản thu liên quan đến nhà đất, chiếm khoảng 30-40% giá trị của tài sản (nhà đất). Hệ thống thuế phức tạp, hạng mục trưng thu nhiều khiến giá nhà bị “đội lên”.

Tuy nhiên, một số đại biểu khác cho rằng nguyên nhân chính của “căn bệnh nhà đất” Trung Quốc hiện nay là việc cung ứng đất đai đang bị lũng đoạn. Chính quyền địa phương lệ thuộc quá nhiều vào nguồn tài chính thu từ đất.

Ông Lương Lý Dương, ủy viên chính hiệp, chỉ rõ hiện đang tồn tại tình trạng không bình đẳng trong quan hệ cung cầu tại thị trường nhà đất. Phía “cung”, ngoài doanh nghiệp xây dựng kinh doanh nhà ở còn có đơn vị khống chế nguồn tài nguyên đất đai và thu thuế là chính quyền địa phương. Trong khi đó, phía “cầu” chỉ là những chủ thể mua nhà phân tán và nhỏ bé.

Tại Bắc Kinh, giá nhà bình quân hiện nay ở mức khoảng 17.000 Nhân dân tệ (khoảng 2.500 USD)/m2, trong khi giá thành đầu tư xây dựng không quá 3.000 Nhân dân tệ (khoảng 440 USD)/m2. Thị trường nhà đất Trung Quốc đang tồn tại 3 chủ thể chính: Chính quyền địa phương “bán” đất, doanh nghiệp xây dựng mua đất và bán nhà, người dân mua nhà. Trong đó, chính quyền địa phương được lợi nhiều nhất.

Năm 2009, Trung Quốc thu hơn 1.500 tỷ Nhân dân tệ từ việc chuyển nhượng đất đai trong khi gần 50% GDP của không ít địa phương trong năm vừa qua cũng là do nguồn thu từ thị trường chuyển nhượng trên. Bộ Xây dựng nhà ở thành thị và nông thôn Trung Quốc cho biết nguyên nhân nữa khiến giá nhà ở tăng cao là sự giám sát, quản lý chưa hiệu quả. Thứ trưởng Bộ này, Quách Doãn Trung phân tích, đất thì do cơ quan chuyên trách về đất đai quản lý, thuế do cơ quan thuế vụ thu, tài chính nằm trong ngân hàng, hơn nữa, các cơ quan này rất khó cộng tác, phối hợp và thống nhất với nhau.

Bài báo khẳng định hai nguyên nhân chủ yếu khiến giá cả tại thị trường này tăng “chóng mặt” là do ngân hàng trung ương thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, vì vậy lượng tiền đổ vào thị trường nhà đất nhiều khiến giá vọt lên. Trong khi đó, chính quyền địa phương “tiếp tay” làm lũng đoạn việc cung ứng đất đai đồng thời tận dụng cơ hội đó để thu lợi khiến trung ương khó kiểm soát và xử lý không hiệu quả. Giá nhà ở liên tục tăng kéo theo những hệ quả tiêu cực trong xã hội, nhất là khoảng cách giàu nghèo ngày càng chênh lệch.

Để giải quyết tình trạng này, Chính phủ Trung Quốc phải áp dụng các biện pháp đồng thời xử lý cả hai nguyên nhân trên, trong đó trọng điểm là chấm dứt hiện tượng “tiếp tay”, làm lũng đoạn việc cung ứng đất đai của chính quyền địa phương. Hành động này của họ nếu vẫn tiếp diễn không những sẽ làm cho các giải pháp của chính phủ mất hiệu lực mà còn kéo theo một hệ quả rất nghiêm trọng khác là gây bất mãn cho người dân, đặc biệt trong trường hợp nhà nước thu hồi đất của dân và đền bù với giá thấp. Đây cũng chính là nguyên nhân liên quan khiến nhiều cuộc xung đột xảy ra giữa quan chức và nhân dân trong những năm qua.

Bài báo kết luận đảm bảo quyền sử dụng đất đai cho cư dân thành thị cũng như nông thôn, đình chỉ hành động gây lũng đoạn của các chính quyền địa phương sẽ tạo ra một cơ sở tương đối kiện toàn cho thị trường nhà đất, góp phần làm cho quá trình đô thị hóa vững chắc và ổn định hơn./.

N. Chiến