Các bệnh không lây nhiễm gia tăng

Các bệnh không lây nhiễm, bao gồm: Tim mạch, đái tháo đường, đột quỵ, ung thư, hô hấp mãn tính… đều có thể dẫn đến tử vong.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên, tất cả các quốc gia trên thế giới đều đang phải đối mặt với sự gia tăng của các bệnh không lây nhiễm, trong đó có nước ta.

Số liệu mới đây của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, mỗi năm có khoảng 36 triệu người tử vong do các bệnh không lây nhiễm, trong đó gần 80% số người bệnh ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình; trên 9 triệu người tử vong sớm trước 60 tuổi do các bệnh không lây nhiễm, 90% số này ở các nước thu nhập thấp và trung bình.

Tuy nhiên, WHO cũng khuyến cáo, khoảng 80% bệnh tim mạch giai đoạn đầu, đột qụy, đái tháo đường, trên 40% ung thư có thể phòng ngừa được nếu con người có chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện thể dục đều đặn, không hút thuốc, uống rượu bia…

Trong các bệnh không lây nhiễm, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu (17,3 triệu người mỗi năm), sau đó là bệnh ung thư (7,6 triệu người), bệnh về hô hấp (4,2 triệu người), tiểu đường (1,3 triệu người).

Việt Nam là nước có tỷ lệ người mắc các bệnh không lây nhiễm cao gấp 2,4 lần tỷ lệ người mắc các bệnh lây nhiễm. Tỷ lệ tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 67,3%, gấp 4 lần tỷ lệ tử vong do các bệnh lây nhiễm.

Ở nước ta, các nhóm bệnh không lây nhiễm được xác định ưu tiên, bao gồm: Tim mạch, đái tháo đường, ung thư, hô hấp mãn tính, rối loạn tâm thần. Từ năm 1999 đến nay, các nhóm bệnh này đã dần dần được đưa vào Chương trình mục tiêu Quốc gia nhằm kiểm soát mức độ gia tăng cũng như cải thiện việc phòng ngừa, điều trị.

Tuy nhiên, Chương trình này vẫn gặp khó khăn khi triển khai, nhất sự phối hợp giữa Bộ Y tế với các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương chưa cao, công tác điều phối lồng ghép các hoạt động còn hạn chế, chương trình phòng chống các bệnh không lây nhiễm mới chỉ thiết lập ở Trung ương và các tỉnh trong khuôn khổ dự án. Việc phòng chống các yếu tố nguy cơ về dinh dưỡng, rượu bia, vận động thể lực chưa được chú trọng, mô hình quản lý bệnh nhân mới chỉ được triển khai trên một phạm vi nhất định…

Bên cạnh đó, theo dự đoán của chuyên gia y tế, sự gia tăng nhanh chóng các bệnh không lây nhiễm như hiện nay sẽ cản trở các sáng kiến giảm nghèo (đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp), tăng chi phí hộ gia đình cùng chi phí chăm sóc sức khỏe, khiến thu nhập của các hộ gia đình có thể bị kiệt quệ, kiềm chế sự phát triển chung.

Từ những lý do trên, Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đã tổ chức hội thảo góp ý "Khung chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2014-2020, tầm nhìn 2030", với mục tiêu xây dựng chiến lược giảm thiểu gánh nặng có thể phòng tránh được do bệnh tật, tàn tật và tử vong từ các bệnh không lây nhiễm; tăng cường trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, điều hành và hợp tác liên ngành trong phòng chống bệnh không lây nhiễm; tăng cường đáp ứng của hệ thống y tế đối với bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là tuyến chăm sóc sức khoẻ ban đầu...

Hội thảo diễn ra trong 2 ngày từ 8-9/10/2013, tại Hà Nội  với sự tham gia của đại diện các bộ, ban, ngành, các chuyên gia trong nước và nước ngoài.

Hiền Minh