Cú hích cho giáo dục miền núi Quảng Ngãi

Một tiết học ở Trường PTDT bán trú Sơn Long. Ảnh: VGP/Thế Phong

Các cán bộ quản lý, giáo viên nhiều trường miền núi tỉnh Quảng Ngãi nhận định rằng, đây thực sự là “cú hích” tạo cho việc phát triển nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh miền núi – đồng bào dân tộc thiểu số một cách hiệu quả và bền vững.

Đỡ nhiều mối lo

Tham gia giảng dạy trong suốt thời gian dài tại các điểm trường miền núi huyện nghèo Sơn Tây (Quảng Ngãi), rồi chuyển qua làm công tác quản lý ở Phòng GD&ĐT và tăng cường cho các cơ sở giáo dục trên địa bàn gần 20 năm nay, có lẽ niềm vui lớn nhất của ông Nguyễn Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc (PTDT) bán trú Sơn Long là khi cầm trên tay quyết định chuyển đổi Trường Trung học cơ sở Sơn Long thành Trường PTDT bán trú Sơn Long. Đây là ngôi trường miền núi đầu tiên của huyện Sơn Tây hoạt động theo mô hình trường PTDT bán trú theo quyết định của UBND tỉnh Quảng Ngãi.

Bởi lẽ theo ông Tuấn, nếu có trường PTDT bán trú thì không phải lo nhiều đến việc đảm bảo sĩ số học sinh, giáo viên sẽ không phải lo “trèo đèo, lội suối” để vận động học sinh ra lớp, nhà trường không lo tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng và khi đó người giáo viên chỉ tập trung đầu tư cho chuyên môn, bài dạy, tiết dạy, chất lượng giáo dục sẽ được nâng cao.

Ông Tuấn cho biết năm học 2015-2016 là năm học đầu tiên nhà trường thực hiện hoạt động theo mô hình trường PTDT bán trú, dù bước đầu sẽ gặp không ít khó khăn, trong đó cơ bản nhất là thiếu hệ thống cơ sở vật chất nhưng điều đó sẽ khắc phục dần dần. Trong khi đó thuận lợi cơ bản là trường sẽ triển khai được nhiều giải pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng dạy và học.

“Học sinh không chỉ được học ngày 2 buổi mà còn được giáo viên kèm cặp vào buổi tối. Việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ sẽ phong phú, sinh động hơn… Tất cả những giải pháp đó đều tập trung cho mục tiêu giúp học sinh phát triển được năng lực, phẩm chất theo hướng toàn diện”, ông Tuấn nói.

Nói về hiệu quả mô hình trường PTDT bán trú tại Quảng Ngãi có thể nhìn từ giáo dục huyện miền núi Tây Trà để thấy rõ hơn. Là một huyện miền núi có tỉ lệ hộ nghèo trên 58%, công tác giáo dục gặp vô vàn khó khăn. Bởi vậy tất cả cán bộ, giáo viên luôn đặt câu hỏi là làm thế nào để vực dậy phong trào học tập của con em địa phương.

Ông Phạm Sơn, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Tây Trà nói: “Mỗi buổi sáng thức dậy, chúng tôi không khỏi chạnh lòng khi nhìn các em trèo đèo, lội suối đến trường. Sáng đi, trưa về, hằng ngày như thế thật khó nhọc. Thế nên cũng có nhiều em đành bỏ học”.

Chính vì vậy, việc nhân rộng thành lập trường PTDT bán trú tại miền núi là một chủ trương đúng đắn, khắc phục được những khó khăn trong việc đi lại, ăn ở, học tập của học sinh, để nâng dần chất lượng giáo dục vùng cao.

Ông Phạm Sơn cho biết theo lộ trình thành lập trường PTDT bán trú giai đoạn 2013-2020, huyện Tây Trà dự kiến sẽ thành lập 15 trường. Đến nay, huyện đã thành lập được 5 trường PTDT bán trú trên cơ sở chuyển đổi từ trường công lập. Đây là một quyết định khó khăn của chính quyền địa phương, của ngành GD&ĐT nhưng cũng là bước đột phá trong việc phát triển giáo dục địa phương.

Ảnh: VGP/Thế Phong

Dạy tiếng dân tộc cho giáo viên

Theo ông Phạm Sơn, có một thực tế khó khăn tồn tại nhiều năm nay trong việc triển khai chương trình giáo dục ở các cấp học là học sinh dân tộc thiểu số có vốn tiếng Việt còn hạn chế. Vì vậy, các em thường gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức các môn học cũng như tham gia các hoạt động giáo dục khác trong nhà trường.

Để giải quyết thực trang trên, công tác tăng cường tiếng Việt cho học sinh được thực hiện ngay từ đầu năm học. Phòng GD&ĐT đã chỉ đạo các trường xây dựng kế hoạch và thực hiện nhiều giải pháp để giúp học sinh học tốt môn tiếng Việt, đồng thời ngành GD&ĐT còn tổ chức các lớp dạy tiếng dân tộc (tiếng Cor) cho giáo viên, trong đó tập trung cho đội ngũ giáo viên tiểu học.

Ông Đoàn Dụng, Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Ngãi cho biết để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh miền núi, ngành GD&ĐT Quảng Ngãi đã triển khai các lớp bồi dưỡng kiến thức về giáo dục đặc thù miền núi, dân tộc thiểu số cho tất cả các bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại các huyện miền núi. Tổ chức các lớp dạy học tiếng H’rê cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại 3 trường THCS-DTNT các huyện Sơn Hà, Ba Tơ, Minh Long.

Theo ông Đoàn Dụng, do đặc thù các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh có ngôn ngữ nói nhưng không có chữ viết, do vậy việc tổ chức các lớp dạy tiếng H’rê cho đội ngũ những người làm giáo dục ở miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số là một sự cố gắng lớn của ngành GD&ĐT Quảng Ngãi.

Tỉnh Quảng Ngãi tổ chức và duy trì các lớp tập huấn theo loại hình này từ 2 năm nay và mang lại hiệu quả rất tốt. Không chỉ tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường năm bắt được ngôn ngữ đồng bào bản địa, mà còn giúp họ thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, góp phần đưa chất lượng giáo dục dân tộc phát triển một cách bền vững, hiệu quả.

Thế Phong