Đề nghị Hà Lan hỗ trợ giải quyết vấn đề 'sống còn' của ĐBSCL

Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề xuất Hà Lan cùng hợp tác và tham gia vào các chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tại phiên họp lần thứ 7 của Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Hà Lan về thích ứng với biến đổi khí hậu và quản lý nước ngày 9/4, hai bên đã rà soát các nội dung triển khai thực hiện theo Thỏa thuận đối tác chiến lược giữa Chính phủ hai nước và các hoạt động hợp tác trước đó trong các lĩnh vực như hợp tác giáo dục đại học, tăng cường mối quan hệ thương mại, giải quyết vấn đề quan hệ giữa nông nghiệp và nước, hợp tác với TPHCM, phát triển cơ sở hạ tầng nước và các lĩnh vực khác. Kết quả của những hợp tác này đã đóng góp đáng kể vào sự thích ứng của Việt Nam đối với biến đổi khí hậu và quản lý tài nguyên nước.

Tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu của ĐBSCL

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, kể từ Phiên họp lần thứ 6 của Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Hà Lan tổ chức tại Hà Lan năm 2017, hai bên đã tích cực triển khai nhiều chương trình, dự án quan trọng thuộc 7 nội dung hợp tác song phương, bao gồm: Giáo dục đại học và sau đại học về thích ứng với biến đổi khí hậu và quản lý tài nguyên nước; tăng cường các mối quan hệ kinh doanh và thương mại; quan hệ giữa nông nghiệp và nước; hợp tác giữa các thành phố; hợp tác sông Hồng; chương trình hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng (ORIO) và Chương trình đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng (DRIVE) và triển khai các khuyến nghị của Kế hoạch châu thổ sông Cửu Long (MDP).

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, kết quả các nội dung hợp tác của hai bên đã góp phần phát triển nguồn nhân lực cho lĩnh vực biến đổi khí hậu và tài nguyên nước của Việt Nam; cải thiện khả năng cấp, thoát nước và xử lý nước thải ở đô thị và nông thôn; phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, phòng chống ngập úng, sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển; sản xuất nông nghiệp, phát triển sinh kế thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên nước thông qua ứng dụng thông tin viễn thám; tăng cường năng lực lập quy hoạch tài nguyên nước, quy hoạch thủy lợi cho ĐBSCL và một số thành phố, khu vực hợp tác.

Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 120/NQ-CP về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu với tầm nhìn dài hạn, phát triển đồng bộ, hiện đại theo hướng chủ động, thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu, đảm bảo an toàn trước thiên tai; tài nguyên thiên nhiên được sử dụng hợp lý, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, sau hơn 1 năm thực hiện Nghị quyết 120, các Bộ, ngành đã rà soát, ban hành một số cơ chế, chính sách cho ĐBSCL về: Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu gắn với xây dựng nông thôn mới; chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo; khuyến khích đầu tư tư nhân cho các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu; khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Đặc biệt là các chính sách quan trọng như: Chính sách tập trung, tích tụ đất đai phục vụ sản xuất quy mô lớn; chính sách quản lý tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản. Bên cạnh đó, ưu tiên phát triển công nghiệp hỗ trợ cho nền kinh tế nông nghiệp, công nghiệp chế biến các sản phẩm nông sản; hỗ trợ hoạt động xúc tiến thương mại; rà soát, điều chỉnh quy hoạch giao thông vận tải đường thủy nội địa; hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề xuất Hà Lan hỗ trợ Việt Nam trong một số lĩnh vực cụ thể như: Chia sẻ kinh nghiệm trong điều phối liên ngành, liên vùng để giải quyết tốt vấn đề đang còn tồn tại. Bộ trưởng Trần Hồng Hà nêu ví dụ, ĐBSCL nếu tiếp cận vấn đề nông nghiệp sẽ liên quan đến đa lĩnh vực như giao thông vận tải, xây dựng, tài nguyên nước, môi trường. Chính vì vậy, rất cần có sự kết nối để hướng đến phát triển bền vững.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định, vấn đề sống còn của ĐBSCL hiện nay là sụt lún, xâm thực bờ sông, bờ biển. Hiện tại, đã có nghiên cứu đánh giá về sụt lún tại ĐBSCL và TPHCM nhưng chưa có đánh giá tổng thể, tìm ra nguyên nhân cốt lõi là do sử dụng nước ngầm quá lớn hay do đặc điểm địa chất, địa mạo? Việt Nam rất cần học hỏi những mô hình thành công khắc phục vấn đề này tại Hà Lan.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, vấn đề hết sức quan trọng là tích hợp được cơ sở dữ liệu trong lưu vực ĐBSCL để giúp hoạch định bền vững các cơ chế chính sách. Việc sử dụng các phần mềm mô phỏng từ các cơ sở dữ liệu này để đưa ra các tham vấn, phản biện là rất quan trọng.

Hà Lan chia sẻ về cách thức khơi nguồn tài chính cho các dự án nước

Bộ trưởng Bộ Cơ sở hạ tầng và Quản lý nước của Hà Lan, Cora van Nieuwenhuizen nhấn mạnh: “Giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu cần là vấn đề được đẩy mạnh trong các chương trình nghị sự chính trị. Cả Việt Nam và Hà Lan đều có thể trở thành một phần của nhóm các quốc gia mũi nhọn trên toàn cầu, thúc đẩy mục tiêu và có những hành động quyết liệt ngay từ giai đoạn đầu. Chúng ta có thể học hỏi lẫn nhau.”

Bộ trưởng Cora van Nieuwenhuizen sẽ hội đàm với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải và Thứ trưởng Bộ Công Thương tại Hà Nội. Các cuộc hội đàm sẽ tập trung vào việc tăng cường hợp tác để thích ứng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu ở Việt Nam.

Bộ trưởng Cora van Nieuwenhuizen đề nghị hỗ trợ Việt Nam trong việc rà soát thực hiện các chính sách của Việt Nam và xây dựng các chính sách mới. Bà nhấn mạnh về các cơ hội để cải thiện ngành logistics của Việt Nam, như việc phát triển giao thông đường thủy nội địa ở ĐBSCL, hiện đại hóa cảng biển và mô hình thành phố sân bay.

Ngày 10/4, Bộ trưởng thăm Hội An, nơi một liên danh các công ty Hà Lan và Việt Nam đã phát triển một kế hoạch nhằm chống xói lở, bảo vệ bờ biển Hội An. Các bên hiện đang thảo luận với Chính phủ để tìm cách bảo vệ bờ biển này thông qua việc xây dựng một hòn đảo nhân tạo trên biển trong tương lai.

Ngày 11/4, Bộ trưởng Cora van Nieuwenhuizen làm việc về vấn đề quản lý nước tại TPHCM và ĐBSCL. Cùng là một quốc gia đồng bằng và có bờ biển dài, Hà Lan hợp tác với Việt Nam để chia sẻ kiến thức về quản lý nước với tất cả các bên liên quan và sống chung với thiên nhiên đang biến đổi từng ngày. Bộ trưởng cũng sẽ chia sẻ về cách thức khơi nguồn tài chính cho các sáng kiến quản lý nước để ngăn chặn lũ lụt, chú trọng đặc biệt tới nguồn tài chính từ khu vực tư nhân và các ưu đãi mà Chính phủ cần tạo ra cho các nhà đầu tư để họ có thể thu hồi vốn trong tương lai.

Thu Cúc