Đối phó với nhiều chủng cúm mới nguy hiểm

Chủ động phòng chống các chủng cúm, virus cúm lây truyền từ gia cầm sang người.

Chỉ tính riêng trong năm 2014, trên thế giới đã ghi nhận sự xuất hiện và tái bùng phát của nhiều chủng cúm mới như H5N1, H7N9, H5N6, H9N2, H5N2, H5N3, H5N8…

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sự xuất hiện liên tục các chủng virus cúm mới và đặc tính biến đổi thường xuyên của các chủng virus cúm là rất đáng quan tâm. Đặc biệt, chủng virus cúm A H5 là mối đe dọa rõ ràng nhất cho sức khỏe con người.

Tại Việt Nam, virus cúm A/H5N1 bắt đầu ghi nhận vào tháng 12/2003 trên các đàn gia cầm và ở người, đã tạo nên các đợt dịch và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, cũng như gây thiệt hại lớn đến kinh tế của người dân.

Mới đây nhất, tháng 2/2015, đã ghi nhận ổ dịch cúm A/H5N1 ở đàn gia cầm tại Ấp 1, xã Đại Hải, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng. Chi cục Thú y tỉnh Sóc Trăng đã phối hợp với chính quyền địa phương tiêu hủy đàn gà trên 2 tháng tuổi (1.100 con) và triển khai các biện pháp phòng chống dịch theo quy định.

Trong năm 2014, Việt Nam cũng đã ghi nhận 2 trường hợp mắc và tử vong do cúm A/H5N1 tại Bình Phước, Đồng Tháp, nâng tổng số người mắc cúm A/H5N1 tại Việt Nam từ năm 2003 lên 127 trường hợp mắc, trong đó có 64 trường hợp tử vong.

Cũng trong năm 2014, nước ta đã ghi nhận các ổ dịch cúm A/H5N6 trên gia cầm tại các tỉnh: Lạng Sơn, Lào Cai, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Phú Thọ, Bắc Giang, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam; kết quả xét nghiệm các mẫu virus cúm A/H5N6 ở Việt Nam có sự tương đồng 99% với chủng virus cúm A/H5N6 gây bệnh trên người tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, nước ta chưa ghi nhận trường hợp mắc cúm A/H5N6 ở người, cũng như chưa ghi nhận các ổ dịch cúm A/H7N9, cúm A/H5N8, cúm A/H5N2 trên cả gia cầm và người.

Trước tình hình trên, Bộ Y tế đã triển khai hệ thống giám sát cúm trọng điểm quốc gia và đã thiết lập 2 trung tâm cúm quốc gia tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TPHCM để chủ động giám sát sự lưu hành và biến đổi của các chủng virus cúm ở nước ta.

Hiện, 2 trung tâm này đều có khả năng xét nghiệm các chủng virus cúm.

Chưa phát hiện kháng thuốc ở chủng virus cúm lưu hành trên người

Theo ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), kết quả giám sát trên người từ các điểm giám sát cúm quốc gia cho thấy, trong 2 tháng đầu năm 2015 chủng virus cúm A H3 là chủng lưu hành chủ yếu, chiếm 77,8%. Tiếp đó là chủng virus cúm A/H1N1 và cúm B cùng chiếm 11,1%.

Trong khi đó, năm 2014, cúm B lưu hành chủ yếu với tỷ lệ chiếm 59%. Tiếp đó là cúm A H3 với tỷ lệ 28%, cúm A/H1N1 với tỷ lệ 13%.

“Đây là sự thay đổi mang tính thường xuyên trong số các chủng virus cúm mùa. Tuy nhiên, hiện chưa phát hiện thấy chủng virus cúm mới, cũng như sự đột biến làm tăng độc tính hay gây kháng thuốc ở các chủng virus cúm lưu hành trên người tại Việt Nam”, ông Phu cho biết.

Bên cạnh đó, để chủ động giám sát các chủng virus cúm A/H7N9 có nguy cơ xâm nhập vào nước ta, Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT cũng đã phối hợp với các tổ chức USAID, WHO, FAO tổ chức giám sát lấy mẫu bệnh phẩm trên gia cầm và ở người tại một số tỉnh có nguy cơ cao, nơi tập trung buôn bán gia cầm, kết quả chưa phát hiện chủng virus cúm A/H7N9 cả trên gia cầm và ở người.

Trước tình hình dịch bệnh, đặc biệt là bệnh cúm tiếp tục diễn biến phức tạp trên thế giới, Bộ Y tế cũng đã ban hành và triển khai Kế hoạch phòng chống dịch bệnh năm 2015, đồng thời sẵn sàng triển khai các hoạt động đáp ứng theo các tình huống dịch bệnh.

Đồng thời, để chủ động phòng chống các chủng virus cúm, đặc biệt là các chủng virus cúm lây truyền từ gia cầm sang người, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thường xuyên rửa tay với xà phòng; vệ sinh cá nhân, nơi ở thông thoáng, hạn chế tiếp xúc với người bệnh; không sử dụng gia cầm, sản phẩm của gia cầm không rõ nguồn gốc; đảm bảo an toàn thực phẩm trong giết mổ, chế biến gia cầm, thực hiện ăn chín, uống chín.

Trường hợp phát hiện có gia cầm ốm, chết phải báo ngay cho chính quyền địa phương và đơn vị thú y trên địa bàn. Khi có các biểu hiện cúm như sốt, ho, đau ngực, khó thở cần đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời.

Hiền Minh