Khe suối, cánh rừng Sơn Hội, Củng Sơn vẫn còn hiểm họa

Trước ngày giải phóng, địa bàn thị trấn Củng Sơn và các xã lân cận như Sơn Hội, thuộc huyện Sơn Hòa (Phú Yên) chiến sự  trở nên ác liệt. Khi quân ta thắng lớn trên chiến trường Tây Nguyên thì Quân đoàn II (ngụy Sài Gòn) rút theo đường số 7 về duyên hải miền Trung.

Sông Ba, Củng Sơn vào những ngày cuối tháng 3/1975 là nơi địch co cụm nhằm ngăn cản bộ đội ta. Nơi đây có tới hàng chục xe tăng, hàng ngàn binh lính, hàng chục tấn đạn dược, trong đó có cả mìn chống tăng được chở tới. Trên mỗi khe suối, lưng đồi, đạn pháo 105 ly, mìn các loại và vô số đạn dược vương vãi khắp nơi. 

Thiếu tá Mạnh Hùng, cơ quan công binh tỉnh Phú Yên cho biết, lực lượng vũ trang tỉnh vừa rà phá, thu gom, vừa tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân dân về hiểm họa bom mìn, vừa coi trọng công tác điều tra, lập bản đồ bom mìn… Tuy thế đã qua mấy chục năm, cả trên mặt đất, dưới lớp sâu và dưới nước, bom đạn còn sót lại trên địa bàn còn nhiều. Nguy cơ hiện hữu và nguy cơ tiềm ẩn do bom mìn khiến cuộc sống của người dân bị đe dọa, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống.

Đầu tháng 8 năm nay, việc hai người dân (anh Võ Thẳng và Nguyễn Tài An ở xã Sơn Hội) thiệt mạng do lượm đạn pháo cho thấy một điều không chỉ ở khu vực rừng Đá Chát mà nhiều nơi khác tại các xã trong huyện Sơn Hòa, một số người dân vẫn chưa nhận thức hiểm họa bom mìn sau chiến tranh.

Ngay ở huyện Sơn Hòa, đến nay, vẫn còn nhiều người làm nghề “rà sắt” bằng máy để thu gom sắt vụn bán. Có người khi thấy đạn pháo chưa nổ đã không báo cho chính quyền để lén lút cưa, tháo thuốc nổ.

Ông Võ Sạn, anh trai nạn nhân Võ Thẳng nói, em ông cưa đạn pháo lấy thuốc nổ không phải để bán mà là để phá đá mỗi khi đào giếng thuê. Còn bố của anh Nguyễn Tài An (nạn nhân nêu trên) lại nói con ông từng cưa đạn pháo, nhưng đã nhiều lần không sao, lần này gặp họa là do làm không “chuyên nghiệp”.

Như vậy có thể thấy nhận thức của người dân vẫn chưa đầy đủ về hiểm họa bom đạn còn sót lại, chưa hiểu được việc xử lý bom đạn chưa nổ chỉ giành cho những người được đào tạo, được Nhà nước công nhận, như các lực lương chuyên ngành của công binh và các tổ chức phi chính phủ.

Nhận rõ Củng Sơn, Sơn Hòa là điểm “nhấn”, các lực lượng chức năng của “Chương trình 504” đang có kế hoạch cùng địa phương thực hiện mạnh hơn việc tuyên truyền về hiểm họa bom mìn sau chiến tranh.

Trần Minh