Khống chế hoàn toàn dịch sởi nhờ vaccine

Từ tháng 9/2014 đến tháng 5/2015, gần 20 triệu trẻ trên cả nước đã được tiêm miễn phí vaccine sởi-rubella. VGP/Thúy Hà

Đây là chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước tới nay ở nước ta. Trao đổi với báo chí, ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế  cho biết đến nay, chiến dịch tiêm chủng đã đạt tỷ lệ 98,2% trẻ từ 1-14 tuổi được tiêm miễn phí vaccine này.

Thưa ông, sau gần 1 năm triển khai chiến dịch tiêm vaccine sởi- rubella miễn phí cho trẻ từ 1-14 tuổi trên cả nước, kết quả đạt được như thế nào?

Ông Trần Đắc Phu: Theo báo cáo, trên toàn quốc đã có gần 20 triệu trẻ từ 1-14 tuổi được tiêm vaccine sởi-rubella trong chiến dịch này, đạt tỷ lệ 98,2%. Trong đó, trên quy mô tỉnh, 100% số tỉnh đều đạt tỷ lệ  trên 95%.

Tuy nhiên, đến nay vẫn còn 23 xã vùng sâu, vùng xa của các tỉnh miền núi khó khăn chưa đạt 95%, các tỉnh đang chỉ đạo tiếp tục tiêm vét phấn đấu cả nước đạt 100% số xã  đạt tỷ lệ tiêm trên 95% trong tháng 8 tới.

Chiến dịch đã góp phần rất lớn trong việc đảm bảo tỷ lệ miễn dịch cộng đồng cao, trong đó tiến tới khống chế hoàn toàn dịch sởi tại Việt Nam trong năm 2015.

Riêng trong 7 tháng đầu năm 2015, cả nước chỉ ghi nhận 80 trường hợp mắc sởi rải rác tại 37 tỉnh, thành phố. Hiện, trên phạm vi toàn quốc không ghi nhận các ổ dịch sởi.

Bên cạnh đó, chiến dịch còn tác động mạnh mẽ đến nhận thức của người dân trong việc tiêm vaccine phòng bệnh, bao gồm cả người dân từ vùng sâu, vùng xa. Từ đó, nâng cao tỷ lệ bao phủ vaccine phòng bệnh nói chung và vaccine sởi – rubella nói riêng, giải quyết được vùng “lõm” về tiêm chủng để phòng bệnh..

Bộ Y tế đánh giá thế nào về tỷ lệ phản ứng sau tiêm trong chiến dịch này, thưa ông?

Ông Trần Đắc Phu: Trong suốt quá trình tiêm chủng của chiến dịch, Cục Y tế Dự phòng không ghi nhận sự cố nghiêm trọng dẫn đến tử vong.

Trường hợp phản ứng nhẹ thông thường như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm… ghi nhận 15.866 trường hợp, chỉ chiếm 0,08%, thấp hơn so với thông báo của nhà sản xuất.

Số trường hợp phản ứng nặng sau tiêm chủng được ghi nhận là 8 trường hợp tại 7 tỉnh là Đắk Lắk, Bắc Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Phước, Hà Giang, Vĩnh Long, Cà Mau.

Cả 8 trường hợp này đã được Hội đồng chuyên môn điều tra, đánh giá nguyên nhân. Trong đó, có 3 trường hợp liên quan đến phản ứng của vaccine gồm 1 trường hợp sốt cao co giật, 2 trường hợp sốc phản vệ sau tiêm. Cả 3 trường hợp này đều được xử trí kịp thời và đã hồi phục sức khỏe.

Một số địa phương ghi nhận hiện tượng phản ứng tâm lý dây truyền ở nhóm trẻ học sinh như Lào Cai, Thanh Hóa,...  Khi đó, Bộ Y tế đã chỉ đạo thành lập ngay Hội đồng Khoa học để giải quyết kịp thời, giải thích và tổ chức điều trị tâm lý cho trẻ.

Từ chiến dịch này, Bộ Y tế khẳng định điều gì để người dân yên tâm đưa trẻ đi tiêm vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng, thưa ông?

Ông Trần Đắc Phu: Các bà mẹ nên tin tưởng về tính an toàn và chất lượng các vaccine dùng trong chương trình TCMR và chủ động đưa con em mình đi tiêm vaccine đúng lịch, đủ số mũi tiêm với tỉ lệ tiêm chủng cao.

Không có vaccine nào là an toàn 100%, kể cả vaccine dịch vụ. Do đó, để giảm thiểu các nguy cơ phản ứng sau tiêm, khi đưa con đi tiêm chủng, các bà mẹ cần mang theo sổ theo dõi tiêm chủng của trẻ và thông báo cho cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của con mình như: Tiền sử quá trình sinh đẻ, bệnh tật, tiêm chủng của trẻ, đặc biệt lưu ý các phản ứng mạnh với lần tiêm  trước như sốt cao, quấy khóc kéo dài, nôn trớ, phát ban, sưng nề vùng tiêm... để có chỉ định tiêm vaccine phù hợp.

Đặc biệt, trẻ cần được theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng và tiếp tục theo dõi tại nhà ít nhất 48 giờ sau khi tiêm. Cần đưa ngay trẻ tới bệnh viện hoặc cơ sở y tế nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như sốt cao, co giật, khóc thét, quấy khóc kéo dài, li bì, bỏ bú, khó thở, tím tái... để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Thúy Hà (thực hiện)