Lao động khối DNNN hưởng lương cao nhất

Ảnh minh họa

Đây là thông tin được đưa ra trong buổi lễ Công bố Bản tin cập nhật thị trường lao động Việt Nam quý 2 do Bộ LĐTB&XH và Tổng cục Thống kê tổ chức ngày 30/10 tại Hà Nội.

Cụ thể, mức lương của lao động trong khu vực doanh nghiệp nhà nước là 6,15 triệu đồng, tiếp đến là khu vực doanh nghiệp nước ngoài là 5,09 triệu đồng, doanh nghiệp ngoài nhà nước 4,99 triệu đồng, khu vực cá thể là 3,66 triệu đồng và thấp nhất là khu vực hợp tác xã 2,84 triệu đồng.

Theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội (Bộ LĐTB&XH), doanh nghiệp nhà nước là khu vực tỉ lệ lao động có chuyên môn kỹ thuật cao hơn các khu vực khác, chỉ sau quản lý nhà nước và dịch vụ công. Do tiền lương phản ảnh song song với trình độ chuyên môn kỹ thuật nên khu vực này có mức lương bình quân cao hơn các khu vực còn lại.

Mặt khác, theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, các doanh nghiệp nhà nước có thang lương bảng lương chuẩn hơn trong việc thống kê đầy đủ thu nhập. Đặc biệt, mô hình tiền lương độc quyền trong doanh nghiệp nhà nước là một trong những nguyên nhân của mức lương cao.

Công thức tiền lương hiện nay trong doanh nghiệp nhà nước là doanh thu tổng sản phẩm tăng lên thì tiền lương tăng lên. Trong khi đó, doanh thu tổng sản phẩm chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố: Đầu tư của nhà nước, giá thành sản phẩm… những yếu tố này tăng thì doanh thu tăng nhưng chưa chắc hiệu quả kinh tế tăng. 

Theo kết quả khảo sát tại Bản tin, thu nhập bình quân tháng của lao động theo nhóm nghề phản ánh song song với trình độ chuyên môn. Nhóm có mức tiền lương cao là lãnh đạo (7,3 triệu đồng) và lao động chuyên môn kỹ thuật cao (6,51 triệu đồng). Nhóm có mức lương trung bình là lao động chuyên môn kỹ thuật bậc trung  (4,78 triệu đồng), thợ vận hành máy (4,68 triệu đồng), nhân viên (4,25 triệu đồng) và thợ thủ công (4,11 triệu đồng). Nhóm có mức lương thấp hơn là nhân viên dịch vụ cá nhân (3,77 triệu đồng), lao động kỹ thuật trong nông nghiệp (3,78 triệu đồng) và lao động giản đơn (3 triệu đồng).

Trong quý 2, thu nhập bình quân của lao động thành thị là 5,25 triệu đồng/tháng, lao động nông thôn thấp hơn đáng kể, chỉ đạt 3,84 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, thu nhập bình quân tháng của lao động làm công hưởng lương giảm 435.000 đồng (giảm 8,9%), lao động nữ vẫn có thu nhập thấp hơn song mức giảm lại cao hơn lao động nam (tương ứng 576.000 đồng và 334.000 đồng).

Cũng theo kết quả khảo sát công bố trong Bản tin, trong quý 2, cả nước có 1,14 triệu lao động thất nghiệp (2,42%), giảm 15.000 người so với đầu năm. Số người thất nghiệp ở nông thôn giảm trong khi thất nghiệp ở thành thị tăng, thất nghiệp ở nữ giới giảm và nam giới tăng. Lực lượng thanh niên thất nghiệp tiếp tục tăng (gần 6,7%) cao gần 3 lần so với tỉ lệ thất nghiệp chung của cả nước.

Trong độ tuổi lao động theo trình độ chuyên môn kỹ thuật, ngoại trừ nhóm tốt nghiệp cao đẳng có tỉ lệ thất nghiệp giảm từ 7,1% xuống 6,6 % so với quý 1, còn lại các nhóm khác đều tăng. Nhóm có trình độ trung cấp tăng từ 3,7% lên hơn 4,4%. Nhóm có trình độ đại học trở lên tăng mạnh nhất, từ 3,9% lên 4,6%, tức là tăng từ 178.000 người lên gần 200.000 người.

Theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, tỉ lệ trên chưa phải là chỉ số phản ánh hết được tình trạng lao động của đất nước. Số người có trình độ đại học trở lên đang làm việc trong hai nhóm ngành chính chiếm tỉ lệ rất lớn: giáo dục-đào tạo (23,4%); trong các tổ chức của Đảng, tổ chức chính trị-xã hội, quản lý nhà nước, an ninh quốc phòng (19,3%). Trong khi đó, các tổ chức này gần như cố định, ít tuyển mới, còn tinh giản biên chế. Điều này một phần lý giải vì sao thất nghiệp ở nhóm trình độ đại học trở lên tăng cao.

Hằng năm, 3/4 số học sinh tốt nghiệp phổ thông đều tập trung vào giáo dục đại học. Bà Lan Hương cho rằng điều này không phù hợp với đất nước đến năm 2020 trở thành nước công nghiệp, có thu nhập trung bình như Việt Nam. Tuyển sinh với số lượng lớn, tập trung ở phân khúc cao chỉ phù hợp với mô hình đào tạo của các nước có nên kinh tế tri thức. Việt Nam phải tập trung vào phân khúc bậc trung (cao đẳng, trung cấp nghề).

Theo bà Hương, giải pháp trước hết là nâng cao nhận thức về chọn ngành nghề cho các em từ khi còn đi học. Học sinh học xong phổ thông không nhất thiết phải bước vào đại học mà có thể đi học nghề. Theo thống kê, hiện nay tiền lương của nhóm lao động ở nhóm giáo dục nghề nghiệp cũng đã tăng lên đáng kể.

Thu Cúc