Tăng cường phòng ngừa, sàng lọc và kiểm soát bệnh viêm gan virus
(Chinhphu.vn) - Nhân Ngày Viêm gan Thế giới năm nay (28/7), WHO và các đối tác sẽ thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách, cán bộ y tế và công chúng tập trung vào hành động cụ thể như tăng cường phòng ngừa, sàng lọc và kiểm soát bệnh viêm gan virus và các bệnh có liên quan đến virus viêm gan.
 |
| Bệnh nhân điều trị bệnh viêm gan virus tại Khoa Truyền nhiễm, BV Bạch Mai. Ảnh: VGP/Thúy Hà |
Ước tính, trên thế giới có 240 triệu người nhiễm virus viêm gan B mạn tính và 150 triệu người bị nhiễm virus viêm gan C mạn tính.
Ở nước ta hiện nay, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B chiếm từ 10-20% dân số, trong đó có khoảng 5 triệu người trong tình trạng viêm gan mạn tính, xơ gan hoặc ung thư gan; khoảng 6% dân số nhiễm virus viêm gan C.
TS. Đinh Quý Lan, Chủ tịch Hội Gan mật Việt Nam cho biết, viêm gan virus gây tác hại nghiêm trọng không chỉ đối với sức khỏe, mà còn đối với kinh tế-xã hội.
Cho đến nay, các nhà khoa học mới chỉ tìm ra phác đồ điều trị loại viêm gan virus C, tầm soát phát hiện những người bị lây nhiễm, sàng lọc phân loại những người đang bị viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan, để chăm sóc điều trị. Còn bệnh viêm gan virus B, có thể dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, ưng thư gan, dễ dẫn tới tử vong, song hiện chưa được công nhận một cách đầy đủ.
Hưởng ứng Ngày phòng chống viêm gan toàn thế giới, ngày 17/8/2012, nước ta đã phát động phong trào “Toàn dân chung tay đánh gục virus” trên cả nước.
Sau 2 năm, đã khám và xét nghiệm cho hơn 7,425 triệu người, qua đó đã phát hiện 295.350 người nhiễm virus viêm gan B; 47.845 người nhiễm virus viêm gan C; 7.325 người bị ung thư gan.
Nhân Ngày Viêm gan Thế giới năm nay (28/7), WHO và các đối tác sẽ thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách, cán bộ y tế và công chúng "suy nghĩ hơn nữa" về "kẻ giết người thầm lặng" này, đồng thời tập trung vào hành động cụ thể như tăng cường phòng ngừa, sàng lọc và kiểm soát bệnh viêm gan virus và các bệnh có liên quan đến virus viêm gan; gia tăng độ bao phủ vaccine viêm gan B và lồng ghép vaccine này vào trong chương trình tiêm chủng quốc gia...
Hưởng ứng Ngày Viêm gan Thế giới, Hội Gan mật Việt Nam sẽ tổ chức Hội nghị Gan mật toàn quốc lần thứ 9 tại TP. Nha Trang, Khánh Hòa vào ngày 27/7 tới.
Những điều cần biết về bệnh viêm gan B và C
Nhóm virus gây bệnh viêm gan chủ yếu lây qua đường máu như virus viêm gan B, C, D, GB phải được phòng ngừa bằng các biện pháp phòng tránh bệnh lây theo đường máu như: An toàn truyền máu, tránh các thủ thuật xâm nhập không vô trùng và dự phòng việc lây từ mẹ sang con.
Nhóm gây bệnh theo đường tiêu hóa (A và E) nên phòng tránh các bệnh lây qua đường tiêu hóa như ăn uống đảm bảo vệ sinh và an toàn. Một số virus đã có vaccine thì nên tiêm dự phòng.
Viêm gan B cấp thì 90% bệnh nhân tự khỏi, chỉ có 5-10% bệnh nhân viêm gan B cấp chuyển thành mạn tính. Khi đã chuyển sang mạn tính, việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn nhưng tùy từng thể bệnh.
Chỉ bệnh nhân viêm gan B mạn tính thể hoạt động mới cần được điều trị. Mục tiêu điều trị viêm gan virus B mạn tính hoạt động là làm ức chế sự nhân lên của virus đến mức thấp nhất và ổn định chức năng của gan, bình thường hóa các enzyme (men), ngăn chặn quá trình xơ hóa và ung thư.
Cách điều trị: Hiện nay có 2 nhóm thuốc được áp dụng điều trị đối với bệnh viêm gan virus B mạn tính hoạt động là Interferon và các Nuclesid.
Tùy theo mức độ bệnh và thể trạng của từng bệnh nhân cụ thể mà có thể dùng một hoặc cả 2 loại trên. Cũng có thể dùng một hoặc 2 loại Nuclesid. Có nhiều loại Nuclesid đã được sử dụng như: Lamivudin, Adeforvir, Entecavir và Tenoforvir... Trong đó Entecavir và Tenoforvir hiện nay được coi là ít bị virus kháng nhất. Tuy vậy, để điều trị có hiệu quả, bạn cần được sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa cụ thể.
Theo GS.TS.TTND Nguyễn Văn Mùi, đa số người nhiễm siêu vi B chỉ cần theo dõi định kỳ và không cần dùng thuốc. Chỉ có dưới 30% trường hợp người trẻ cần điều trị đặc hiệu. Khi điều trị thành công, bệnh nhân cũng chỉ cần được theo dõi định kỳ để bảo đảm virus ngừng hoạt động. Trường hợp phụ nữ nhiễm siêu vi B khi có thai thì cần có những biện pháp riêng để ngừa lây truyền từ mẹ sang con.
TS.BS Phạm Thị Thu Thuỷ, Trưởng Khoa Gan, Trung tâm Y khoa MEDIC (TPHCM), cho biết viêm gan C lây qua 3 đường: Máu, tình dục, mẹ mang thai lây sang con (hiếm). Bệnh này nguy hiểm bởi vì khi đã nhiễm thì gần như 80% trở thành mạn tính, sau 10 năm 70% trở thành viêm gan mạn tính, sau 20 năm gần 30% có xơ gan, sau 30 năm 15% có ung thư gan.
Viêm gan C hiện đã có thuốc chữa khỏi, có nhiều phác đồ điều trị tùy theo tình trạng bệnh, tùy thuộc vào genotype của virus C. Phác đồ đang dùng phổ biến ở Việt Nam là Peg Interferon Ribaririn cho các genotype.
Tuy nhiên, đối với genotype, phác đồ này chỉ hiệu quả 50-60%, khoảng 1 năm gần đây Việt Nam đã có 1 thuốc thứ 3 là Boceprevir phối hợp với Peg Interferon Ribaririn làm tăng hiệu quả điều trị từ 80-90% và rút ngắn thời gian điều trị còn 28-36 tuần thay vì 48-72 tuần.
Tỉ lệ thành công không bị tái phát dao động từ 40-50% cho đến 70-85% tùy thuộc chủng virus viêm gan C độc lực cao hay thấp.
Thúy Hà-Hà Anh
