Chú trọng chất lượng đào tạo thay vì cố lấp đầy chỉ tiêu

Ảnh minh họa

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga, quy chế tuyển sinh năm nay đã rất tạo điều kiện cho các em thí sinh. Đó là ưu tiên cho thí sinh chọn ngành, chọn trường thay vì cho các trường chọn thí sinh. Các em có thể tự do lựa chọn các ngành học mà các em yêu thích, không khuyến khích các em “cố” đỗ vào ĐH bất cứ ngành nào.

Kết thúc đợt xét tuyển nguyện vọng 1, rất nhiều thí sinh đạt điểm cao nhưng không trúng tuyển vào ngành mình yêu thích đã không nộp đơn xét tuyển vào ngành khác mà chấp nhận học lại để sang năm thi. Một số học sinh sau khi tốt nghiệp PTTH đã đi học nước ngoài, một số khác đi học nghề hay tham gia thị trường lao động… Số liệu thí sinh đăng ký dự thi THPT quốc gia năm nay cho thấy, gần 1/3 thí sinh chỉ dự thi để xét tốt nghiệp, không có nguyện vọng xét tuyển vào ĐH, CĐ.

Điều này chứng tỏ, ý thức phân luồng của thí sinh ngày nay cũng rõ ràng hơn. Rất nhiều em tự thấy khả năng học ĐH của mình không tốt đã chọn học nghề ngay từ đầu.

Dù học bất cứ ngành nào, khả năng tìm việc làm sau tốt nghiệp vẫn là điều mà gia đình, thí sinh quan tâm nhất khi đăng ký ngành học. Do đó, thị trường việc làm là yếu tố quyết định ảnh hưởng đến sự lựa chọn của thí sinh. Tỉ lệ cử nhân thất nghiệp cao khiến không ít thí sinh phải suy nghĩ lại về các lựa chọn của mình sau khi tốt nghiệp THPT và lựa chọn trường vào học. Thực tế thị trường lao động cho thấy, trong khi nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tuyển số lượng lớn lao động phổ thông, đào tạo kỹ năng ngắn hạn để làm việc có thu nhập ngay thì việc học ĐH dài hạn nhưng tương lai chưa chắc tìm được việc làm cũng đã khiến nhiều thí sinh chùn bước.

Nâng cao chất lượng đào tạo thay vì cố lấp đầy chỉ tiêu

Từ khi Bộ GD&ĐT giao cho các trường tự xác định và đăng ký thực hiện chỉ tiêu thì chỉ tiêu tuyển sinh là năng lực đào tạo tối đa của nhà trường, nghĩa là số lượng thí sinh tuyển mới tối đa mà trường có thể đào tạo với chất lượng bảo đảm tối thiểu. Do đó, các trường không được tuyển vượt chỉ tiêu đã công bố.

Thực trạng nhức nhối lâu nay của đào tạo ĐH là chưa thực sự gắn với nhu cầu của thị trường lao động đối với các ngành nghề khác nhau.

“Ngoài những nguyên nhân trên, việc đào tạo của nhiều trường ĐH, CĐ vẫn còn hướng sinh viên tốt nghiệp tìm việc làm ở cơ quan, doanh nghiệp… có sẵn, chưa tập dượt cho sinh viên ý thức nóng bỏng về khởi nghiệp, sáng tạo, tự tạo việc làm cho chính mình và cho người khác. Đây là thực tế mà các trường cần tiếp tục đổi mới để nâng cao chất lượng đào tạo, tiếp cận với nhu cầu lao động thực tế để thu hút người học”, Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho biết.

Cũng có nguyên nhân khách quan tạo ra khoảng cách giữa cung và cầu, đó là các dự báo nhu cầu nhân lực của chúng ta chưa cung cấp đủ độ tin cậy cần thiết để các trường xây dựng kế hoạch tuyển sinh hằng năm cũng như chiến lược phát triển lâu dài. Rất nhiều thí sinh chọn ngành thường theo nhu cầu thị trường lao động hiện tại mà quên rằng các em vào học năm nay thì 4-5 năm sau mới ra trường và khi đó, thị trường lao động đã có sự thay đổi đáng kể. Một số ngành do thiếu người học phải dừng đào tạo, nhưng 4-5 năm sau thị trường lao động lại cần đến, các trường lại phải tái khởi động.

Bên cạnh đó, chỉ tiêu tuyển sinh mà các trường công bố hiện nay mới chỉ dựa vào năng lực đào tạo tối đa của trường và chất lượng đào tạo mới chỉ bảo đảm ở mức tối thiểu. Với những lý do trên, hoàn toàn dễ hiểu vì sao công tác đào tạo nguồn nhân lực của chúng ta hiện nay còn cách rất xa so với nhu cầu thực tế.

“Với chủ trương hạn chế quy mô để củng cố chất lượng, những năm gần đây, Bộ đã yêu cầu các trường giảm quy mô đào tạo, đặc biệt là các ngành sư phạm, các hệ đào tạo vừa làm vừa học, từ xa, liên thông… Bộ đã ban hành Thông tư 32 thay thế Thông tư 57 về xác định chỉ tiêu tuyển sinh theo hướng ngày càng nâng cao chất lượng và giới hạn tăng quy mô của các trường. Học phí cũng đã được điều chỉnh theo hướng tăng dần theo các năm. Ngân sách Nhà nước cũng đã chi trả phần miễn giảm học phí cho các đối tượng chính sách”, Thứ trưởng Bùi Văn Ga chia sẻ.

Vào ĐH ngày nay không còn là con đường lựa chọn duy nhất để lập thân, lập nghiệp của các em học sinh, vì vậy, các trường ĐH cũng xem xét việc điều chỉnh chiến lược phát triển của mình cho phù hợp với tình hình này khi mà thí sinh đòi hỏi chất lượng đào tạo ngày càng cao hơn, yêu cầu khi tốt nghiệp ĐH có nhiều cơ hội việc làm hơn. Vì thế, các trường không nên bằng mọi cách tuyển cho đủ chỉ tiêu mà hạ thấp chất lượng.

Nguyệt Hà