Xác định chỉ tiêu tuyển sinh được tính cả giảng viên thỉnh giảng

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ GD&ĐT. Ảnh: VGP

Trước đây, các trường khi xác định chỉ tiêu tuyển sinh có tính đến giảng viên thỉnh giảng. Tuy nhiên đã nảy sinh nhiều bất cập, ví dụ như một giảng viên đi thỉnh giảng ở nhiều trường, làm giảng viên cơ hữu ở một trường khác khiến chất lượng không được kiểm soát. Tại sao lần sửa đổi này, Bộ GD&ĐT lại đưa tiêu chí này vào để xác định chỉ tiêu?

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng: Nhằm đẩy mạnh đào tạo gắn với thị trường lao động, Chính phủ chủ trương khuyến khích sự kết nối giữa các cơ sở giáo dục và doanh nghiệp trong hoạt động đào tạo, thực hành, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ.

Để thực hiện chủ trương này, Bộ GD&ĐT đã tổ chức rà soát và xây dựng thông tư mới nhằm thống nhất quy định về việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh trình độ trung cấp, cao đẳng khối ngành đào tạo giáo viên; trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, trong đó quy định các cơ sở đào tạo xác định chỉ tiêu theo từng khối ngành đối với trình độ đại học và theo từng ngành đối với trình độ trung cấp, cao đẳng khối ngành đào tạo giáo viên và trình độ thạc sĩ, tiến sĩ.

Đây là cơ sở để chúng tôi đưa vào dự thảo thông tư các quy định cho phép cơ sở đào tạo được xác định chỉ tiêu tuyển sinh với một số lượng nhất định các giảng viên thỉnh giảng quy đổi theo tiêu chuẩn là các chuyên gia, người làm công tác quản lý, nghệ nhân, giảng viên của các cơ sở đào tạo khác có nhiều kinh nghiệm tham gia vào quá trình đào tạo để nâng cao chất lượng đào tạo, gắn chặt hơn với nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực.
Bên cạnh đó, Luật Giáo dục, Luật Giáo dục Đại học năm 2012 và Thông tư số 44/2011/TT-BGDĐT ngày 10/10/2011 đã có quy định cụ thể về thỉnh giảng, tiêu chuẩn của nhà giáo thỉnh giảng, hợp đồng thỉnh giảng, trách nhiệm và quyền của nhà giáo thỉnh giảng...

Tỷ lệ giảng viên thỉnh giảng để tính chỉ tiêu tuyển sinh được xác định trong dự thảo tối đa là 5% tổng số giảng viên cơ hữu của cơ sở giáo dục. Con số này nếu nhìn vào thì rất nhỏ, nhưng nếu với quy mô từng trường thì không nhỏ. Trong khi đó, chủ trương của Bộ GD&ĐT đang yêu cầu các trường giảm chỉ tiêu để đảm bảo chất lượng. Điều này có mâu thuẫn không?

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng: Theo dự thảo thông tư, giảng viên thỉnh giảng trong xác định chỉ tiêu tuyển sinh phải có trình độ từ thạc sĩ trở lên, ký hợp đồng thỉnh giảng theo quy định của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục Đại học, quy định của Bộ GD&ĐT về chế độ giảng viên thỉnh giảng trong các cơ sở giáo dục và các quy định liên quan khác, được cơ sở giáo dục trả lương và thù lao theo hợp đồng thỉnh giảng. Như vậy, không phải giảng viên thỉnh giảng nào cũng được tham gia xác định chỉ tiêu tuyển sinh.

Từ năm 2015 trở lại đây để đảm bảo chất lượng đào tạo, Bộ GD&ĐT đã cảnh báo các cơ sở đào tạo đảm bảo giữ ổn định chỉ tiêu tuyển sinh, tập trung nâng cao chất lượng đào tạo. Theo thống kê hàng năm, tổng chỉ tiêu ĐH, CĐ hệ chính quy tăng không quá 10% so với năm trước, việc tăng này là chỉ tiêu của các trường mới được nâng cấp, thành lập, các trường đã tuyển dụng thêm đội ngũ giảng viên, xây dựng cơ sở vật chất và mở thêm các ngành đào tạo mới.

Đồng thời tại khoản 4 Điều 6 trong dự thảo thông tư quy định về nguyên tắc xác định chỉ tiêu tuyển sinh đại học chính quy đã xác định rõ “Cơ sở giáo dục chưa được công nhận đạt chuẩn kiểm định chất lượng của các tổ chức kiểm định thì không tăng chỉ tiêu tuyển sinh so với năm trước liền kề (trừ ngành đào tạo mới được mở ngành trong năm tuyển sinh).

Như vậy có thể khẳng định rằng các cơ sở đào tạo chưa được công nhận đạt chuẩn kiểm định chất lượng vẫn phải giữ ổn định chỉ tiêu tuyển sinh để tập trung nâng cao chất lượng đào tạo.

Tại sao Bộ GD&ĐT vẫn chưa đưa tiêu chí sinh viên có việc làm vào thông tư để các trường dựa vào xác định chỉ tiêu?

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng: Từ năm 2017, Bộ GD&ĐT đã yêu cầu các cơ sở giáo dục phải công bố công khai tỷ lệ sinh viên có việc làm sau khi tốt nghiệp trong Đề án tuyển sinh của trường để xã hội giám sát và đánh giá như một điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo.

Năm 2018, Bộ GD&ĐT chưa đưa tiêu chí sinh viên có việc làm vào Thông tư xác định chỉ tiêu tuyển sinh vì phải phù hợp với quy định của tại điểm a khoản 1 điều 34 Luật Giáo dục Đại học quy định “Chỉ tiêu tuyển sinh được xác định trên cơ sở nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội và quy hoạch phát triển nguồn nhân lực, phù hợp với các điều kiện về số lượng và chất lượng đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất và thiết bị”.

Sau khi Luật sửa đổi bổ sung một số Điều của Luật Giáo dục Đại học được Quốc hội thông qua, Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật liên quan cũng như quy định rõ đối với tiêu chí sinh viên có việc làm trong xác định chỉ tiêu tuyển sinh.

Kiểm định cũng là một thành tố quan trọng để các trường đảm bảo chất lượng. Vậy khi nào nó trở thành tiêu chí bắt buộc của các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam?

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng: Để khuyến khích các trường triển khai công tác kiểm định chất lượng đào tạo, dự thảo thông tư quy định “Các ngành đào tạo đã được công nhận đạt chuẩn kiểm định chất lượng của các tổ chức kiểm định theo quy định tại Điều 52, Luật Giáo dục Đại học, có nghị quyết thông qua chủ trương xác định chỉ tiêu tuyển sinh của hội đồng trường, hội đồng quản trị thì được tự chủ xác định chỉ tiêu tuyển sinh theo cam kết về chất lượng của chương trình đào tạo và nhu cầu xã hội đối với ngành đó; phải công bố công khai trong đề án tuyển sinh và chịu trách nhiệm giải trình trước xã hội và cơ quan có thẩm quyền”. Hơn nữa, các trường chưa được công nhận kiểm định chất lượng cũng không được tăng chỉ tiêu tuyển sinh.

Trong thời gian tới triển khai công tác kiểm định chất lượng đào tạo sẽ là một trong các nhiệm vụ trọng tâm của các cơ sở giáo dục. Dự kiến đến năm 2020 việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh sẽ căn cứ vào các tiêu chí kiểm định chất lượng phù hợp với thông lệ quốc tế của khu vực và thế giới.