Trường chất lượng cao: Nhìn từ TP Hồ Chí Minh

Cách đây 7 năm, trên cơ sở đề nghị của Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM, HĐND TPHCM đã phê duyệt Đề án thí điểm mô hình “Trường tiên tiến theo xu thế hội nhập” ở cấp THPT từ năm học 2006-2007 tại Trường THPT Lê Quý Đôn (quận 1).

Gọi là “Trường tiên tiến theo xu thế hội nhập” vì theo quan điểm của Sở GDĐT TPHCM, không có trường công chất lượng cao và trường công chất lượng thấp, vì trường công nào cũng phải phấn đấu dạy tốt học tốt.

Ảnh minh họa: VGP/Hữu Trọng

Mô hình trường tiên tiến theo xu thế hội nhập của TPHCM cho phép thu học phí cao trên cơ sở tự nguyện đóng góp của phụ huynh học sinh để tăng đầu tư cho việc dạy và học, qua đó, nâng cao chất lượng dạy và học ở cấp THPT.

Sau khi thí điểm ở Trường THPT Lê Quý Đôn, HĐND TPHCM tiếp tục cho phép thí điểm mô hình mới này tại Trường Nguyễn Du (quận 5) và Trường Nguyễn Hiền (quận 10). Qua 6 năm triển khai, mô hình này được HĐND TP HCM, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đánh giá rất cao về hiệu quả. Năm học 2012-2013, với tỷ lệ 100% học sinh tốt nghiệp THPT, Trường Lê Quý Đôn đứng thứ 80/200 trường THPT có số học sinh đỗ đại học cao trên cả nước.

Mới đây, Trường THPT Lê Quý Đôn đã được HĐND TPHCM chính thức công nhận là “Trường tiên tiến theo xu thế hội nhập” chứ không chỉ là trường thí điểm nữa.

Bà Đỗ Thị Bích Duyên, quyền Hiệu trưởng Trường Lê Quý Đôn cho biết nhà trường, phụ huynh và học sinh đều hài lòng với kết quả học tập của con em mình và cho rằng đó là một khoản đầu tư xứng đáng.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Đào Trọng Thi khi tới thăm mô hình thí điểm tại Trường Lê Quý Đôn đã thốt lên: “Tại sao một mô hình tốt thế này mà vẫn còn thí điểm”?

Cũng liên quan đến vấn đề này, vừa qua, TP Hà Nội công bố kế hoạch xây dựng 18 trường công lập chất lượng cao, trong đó có 13 trường chất lượng cao toàn bộ và 5 trường chất lượng cao từng phần, với mức học phí năm học 2013-2014 lên tới 2,9 triệu đồng/tháng đối với trường mầm non, tiểu học; với trường THCS và THPT là 3 triệu đồng/tháng trong năm học 2013-2014; và tăng lên tương ứng 3,2 và 3,4 triệu đồng/tháng vào năm học 2014-2015.

Mức học phí này được thu trên nguyên tắc tự nguyện, bảo đảm tương xứng với cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình, phương pháp giảng dạy. Các trường chất lượng cao phải tự chủ chi phí hoạt động, bảo đảm dân chủ công khai, minh bạch các khoản thu chi và chịu sự quản lý của Nhà nước, sự giám sát của phụ huynh học sinh và xã hội, bảo đảm tương xứng giữa chất lượng giáo dục với học phí.

Sau khi thí điểm, TP sẽ tiến hành tổng kết, rút kinh nghiệm và điều chỉnh phù hợp với thực tế.

Tuy nhiên, mức học phí này do cao gấp 33 lần so với học phí của trường công bình thường nên đã gây ra những phản ứng từ dư luận, do có sự so sánh từ thực tế của TP HCM và một số trường tư thục ở ngay Hà Nội.

Chẳng hạn, nhiều nhà giáo, người làm công tác giáo dục kỳ cựu như GS. Văn Như Cương (Hiệu trưởng Trường THPT dân lập Lương Thế Vinh), GS. Hoàng Xuân Sính, GS. Trần Hồng Quân (nguyên Bộ trưởng Đại học và Trung học chuyên nghiệp) và một số chuyên gia giáo dục khác đều băn khoăn về căn cứ để lấy mốc học phí 3 triệu đồng/tháng.

GS Văn Như Cương cho biết: “Hiện nay Trường THPT dân lập Lương Thế Vinh đang thu 1,1 triệu đồng/tháng và toàn bộ chi phí hoạt động của trường đều tự chủ. Cho nên nếu cho phép thu mỗi học sinh THCS, THPT 3 triệu đồng/tháng, tôi cũng không biết làm gì để tiêu cho hết số tiền đó”.

Còn mức học phí của những trường thí điểm mô hình “Trường tiên tiến theo xu thế hội nhập” ở TPHCM là 890.000-910.000 đồng/tháng/học sinh từ năm 2006. Ngoài mức này ra, các em không phải đóng bất cứ một khoản nào.

Bà Đỗ Thị Bích Duyên khẳng định: "Với mức học phí này, chi tiêu một cách tiết kiệm hợp lý, chúng tôi vẫn đầu tư cơ sở hạ tầng, giáo viên (thuê giáo viên nước ngoài dạy tiếng Anh) và chương trình học (tại phòng thí nghiệm, học ngoài thực tế, học kỹ năng sống…) ra tấm ra món”. Ngoài ra trường cũng đảm bảo một mức lương đủ sống bình thường cho giáo viên (phụ trách lớp, dạy môn chính 13-14 triệu đồng/tháng, dạy môn phụ 5-6 triệu đồng/tháng).

Cũng theo bà Duyên, sau 6 năm áp dụng với mức trượt giá như hiện nay, mức thu này không còn hợp lý, nhưng chúng tôi chỉ kiến nghị HĐND tăng lên 1,3-1,4 triệu đồng/tháng (gấp 15 lần học phí bình thường) là ổn, mặc dù thực tế, mức sống ở TPHCM đắt đỏ hơn Hà Nội.

Liên hệ giữa Hà Nội và TPHCM, cùng một mô hình, TPHCM đã triển khai hiệu quả trong thực tế, nhưng với mức thu chênh lệch nhau quá lớn, việc đảm bảo chất lượng ở 18 trường công của Hà Nội là vấn đề còn để ngỏ...

Nguyệt Hà