Bộ GD&ĐT chọn người làm chương trình, SGK mới

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển (giữa) trong cuộc họp báo chiều 22/4. Ảnh: dantri.com.vn

Tiêu chí "chọn mặt gửi vàng"

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho biết Bộ GD&ĐT đã xây dựng và lấy ý kiến về các tiêu chí tuyển chọn người viết tham gia xây dựng chương trình và biên soạn SGK mới. Việc lựa chọn người xây dựng chương trình rất quan trọng vì cả hệ thống giáo dục sẽ chỉ sử dụng 1 chương trình thống nhất.

Theo đó, ứng viên phải đáp ứng được 3 tiêu chí chủ chốt: có phẩm chất, năng lực khoa học, năng lực sư phạm, và một số tiêu chí khác như năng lực tiếp thu (trong làm việc tập thể), năng lực thực tiễn, có kinh nghiệm giáo dục phổ thông (không nhất thiết là đi dạy).

“Bộ cũng đã tổ chức lấy ý kiến nhiều giáo viên phổ thông thông qua các văn bản theo hệ thống dọc và công bố trên mạng, nhưng qua thẩm định, chỉ một số ít giáo viên đáp ứng yêu cầu”, Thứ trưởng Hiển chia sẻ.

Chương trình tổng thể đảm bảo tính nhất quán

Đề án Đổi mới chương trình, SGK mà Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã tách bạch rõ việc xây dựng chương trình và SGK.

Chương trình sẽ được viết trước để làm căn cứ biên soạn SGK. Đây là điểm thay đổi căn bản so với trước đây. Chương trình sẽ giúp cho việc biên soạn SGK được thống nhất, đảm bảo tính khoa học, sư phạm, khả thi và độ tin cậy.

Bộ SGK chỉ được biên soạn sau khi xây dựng xong chương trình bộ môn. Do đó chừng nào chưa xây dựng xong chương trình tổng thể, chừng đó chưa thể bắt tay vào biên soạn SGK. Điểm này được đánh giá là tiến bộ. Bởi chương trình tổng thể sẽ đảm bảo được tính nhất quán, liên thông giữa các cấp học, hạn chế tình trạng cắt khúc về kiến thức giữa các cấp học như trước. Chương trình tổng thể còn có cả định hướng cả về mặt yêu cầu là phát triển phẩm chất năng lực học sinh chứ không dừng lại ở mức là chỉ trang bị kiến thức.

“Khi đã hình dung được chương trình tổng thể thì có thể viết được chương trình bộ môn, chương trình bộ môn muốn phê duyệt được thì phải đối chiếu lại với chương trình tổng thể đã được phê duyệt", ông Hiển nói.

Hiện Bộ GD&ĐT đã tổ chức nhóm xây dựng chương trình tổng thể và các nhóm xây dựng chương trình bộ môn. Các nhóm này thường xuyên làm việc với nhau để đảm bảo sự thống nhất.

Bộ cũng đã tổ chức nhiều hội thảo ở miền Bắc, miền Trung, miền Nam để góp ý cho nội dung chương trình tổng thể, chương trình bộ môn. Để hoàn thiện, Bộ sẽ thành lập Hội đồng viết chương trình, tập hợp các nhà khoa học có năng lực đáp ứng đủ các tiêu chí, sau đó duyệt lại lần cuối cùng rồi mới đưa đi thẩm định.

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho biết trước đây chúng ta không xây dựng chương trình tổng thể, viết chương trình tiểu học sau đó ban hành chương trình THCS và ban hành THPT. Lần này, chương trình tổng thể có trước sẽ đảm bảo được tính nhất quán, liên thông giữa các cấp học, không bị cắt khúc như trước. Chương trình tổng thể còn có cả định hướng cả về mặt yêu cầu. Định hướng chương trình, SGK sắp tới là phát triển phẩm chất năng lực học sinh chứ không dừng lại ở mức là chỉ trang bị kiến thức.

Ảnh minh họa

Viết SGK phải có đề cương

Về quy trình viết SGK, lãnh đạo Bộ GD&ĐT cũng cho biết điểm mới là phải có đề cương SGK. Theo ông Nguyễn Vinh Hiển, trước đây, việc viết SGK không có đề cương, nhưng năm nay do có nhiều tổ chức cá nhân được tham gia nên phải có đề cương để vừa đảm bảo tính thống nhất vừa tránh chồng chéo.

Trên diễn đàn Quốc hội, nhiều đại biểu cho rằng có lẽ không ai dám mạo hiểm viết SGK vì sau đó có thể Bộ GD&ĐT không thẩm định. Về vấn đề này, ông Nguyễn Vinh Hiển nói rõ hơn: Viết đề cương là để người biên soạn hình dung được những việc cần phải làm, sau đó Bộ góp ý đề cương, chứ không phê duyệt nhằm giúp chất lượng bộ SGK tốt hơn, giảm tính mạo hiểm (viết sách xong nhưng không được phê duyệt).

Lộ trình xây dựng chương trình, SGK có 3 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ tháng 4/2015 đến tháng 6/2016) với mục tiêu là ban hành được chương trình giáo dục phổ thông tổng thể và chương trình môn học. Giai đoạn 2 (từ tháng 7/2016 đến hết tháng 6/2018) đặt mục tiêu ít nhất phải ban hành được bộ SGK lớp 1, lớp 6 và lớp 10, đảm bảo đến năm học 2018-2019 có 1 bộ SGK mới. Giai đoạn 3 (từ 7/2018 - 2023) sẽ thực hiện cuốn chiếu SGK theo từng cấp học.

Theo lộ trình, đến năm học 2022-2023, chương trình và SGK mới sẽ được áp dụng trên toàn quốc.

“Bộ sẽ chỉ đạo một tổ chức tham gia viết SGK và khuyến khích các tổ chức cá nhân tham gia viết SGK. Hiện nay Sở GD&ĐT TPHCM đã có công văn đăng ký viết SGK”, ông Hiển cho biết.

Nguyệt Hà