Kiểm dịch lúa mì - Vì nền nông nghiệp cũng như thị trường nông sản Việt

Toàn cảnh tọa đàm - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Việt Nam là nước sản xuất được lúa mì nhưng không đáng kể, chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường. Hiện nay chúng ta đã sản xuất được lúa mì ở một số tỉnh phía bắc nhưng sản lượng lúa mì chưa cao, chưa đáng kể. Hiện Việt Nam đang nhập khẩu lúa mì để làm thực phẩm cho người cũng như thức ăn trong chăn nuôi, thậm chí ở một số ngành hàng về gia dụng, công nghiệp để làm thành keo dán.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp cũng nhập khẩu lúa mì để sản xuất ra các loại lương thực thực phẩm khác, nhằm tiêu thụ ở thị trường trong nước và nước ngoài. Tính riêng 7 tháng đầu năm 2018, khối lượng và giá trị lúa mì nhập khẩu là 3,13 triệu tấn, tương ứng 743 triệu USD, tăng 2,2% về khối lượng và tăng 16,6% về giá trị so với cùng kỳ năm 2017. Những nguồn cung cấp lúa mì lớn là Mỹ, Nga, Úc, Canada...

Theo thông tin từ  Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT), Cirsium arvense là một loài thực vật thuộc chi Cirsium trong họ Cúc, bản địa khắp châu Âu và phía bắc châu Á. Loại cỏ này là đối tượng cấm của nhiều nước như Australia, Ấn Độ, Hàn Quốc, Argentina, Brazil, bởi khi chúng xuất hiện sẽ gây ra thiệt hại rất lớn đối với môi trường, đất đai trồng trọt. Nhiều nước đã tốn hàng chục tỷ đồng để kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của loại cỏ này. 

Ông Lê Sơn Hà, Trưởng phòng Kiểm dịch thực vật, Cục Bảo vệ thực vật cho biết: “Dùng thuốc trừ cỏ không trừ được triệt để Cirsium vì chúng phát triển cả từ gốc, từ thân. Loại cỏ này vào nước ta khi lây lan sẽ khiến nhiều loại lương thực có khả năng bị cấm xuất khẩu. Vấn đề này đặt ra trách nhiệm cho ngành kiểm dịch thực phẩm phải kiểm định, kiểm tra, không cho loại cỏ này xuất hiện và phát tán tại Việt Nam”. 

Tại buổi tọa đàm về vấn đề nhập khẩu lúa mì do báo Nông thôn ngày nay tổ chức chiều 10/5, nhiều DN đã có ý kiến về việc tìm thông tin về loại cỏ này và các phương thức gây hại khá khó khăn. Trong khi đó, DN cũng đã làm việc với bạn hàng ở các nước xuất lúa mì về việc xử lý loại cỏ này trước khi xuất khẩu thì không đạt được thỏa thuận.

Ông Lê Sơn Hà nhấn mạnh: Nếu tìm hiểu về loại cỏ này bằng tiếng Việt sẽ rất khó để có thông tin chính xác, nhưng nếu tìm bằng tiếng Anh thì ra hàng nghìn kết quả. Điều đó chứng tỏ các quốc gia trên thế giới đã có rất nhiều kinh nghiệm về loại cỏ này và loại cỏ này chưa hề có tại Việt Nam, chứ nếu có thì lại thành loại cỏ thông thường và rất khó cấm. Quan điểm của Cục Bảo vệ thực vật là, lý do cấm loại cỏ này là vì chúng có nguy cơ gây hại tới môi trường và ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp nên đề xuất cấm để chúng không thể xâm nhập vào Việt Nam.

Mẫu vật cỏ “cirsium arvense”  - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Việc cấm loại cỏ này không phải vì có chúng có chứa độc tố gây nguy cơ ngộ độc mà là có khả năng nguy hại tới môi trường nên nếu chúng ta không kiểm dịch chặt chẽ thì việc loại cỏ này về Việt Nam là hoàn toàn có thể xảy ra. 

Ông Lê Sơn Hà chia sẻ thêm: “Việc kiểm dịch, loại bỏ, ngăn chặn loại cỏ này sẽ tạo ra những ảnh hưởng tới việc làm của người lao động. Tuy vậy, chúng ta đành phải hy sinh điều này để ngăn chặn những thứ to lớn hơn. Đây là lợi ích của hàng triệu người dân sản xuất nông nghiệp cũng như thị trường nông sản Việt Nam. Cũng vì thế chúng tôi liên tục họp với đại diện các nước, liên tục gửi văn bản để họ hiểu rõ nguyên tắc và xuất khẩu hàng hóa đúng quy định vào thị trường Việt Nam. Chúng tôi rất hiểu những khó khăn của DN, rất mong muốn hỗ trợ DN tuy vậy nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ cho nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững”.

Đỗ Hương