Làm rõ quyền và nghĩa vụ của nhà báo

Đại biểu Kim Thúy phát biểu tại hội trường. Ảnh: VGP

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội Đào Trọng Thi cho biết, về những hành vi bị cấm trong hoạt động báo chí (Điều 9), nhiều ý kiến đề nghị ghép nội dung bị cấm và hành vi bị cấm trong hoạt động báo chí, đổi tên thành "Những hành vi bị cấm trong hoạt động báo chí". Lý do các văn bản quy phạm pháp luật thường chỉ quy định các hành vi bị cấm, không quy định nội dung bị cấm.

Một số ý kiến đề nghị lược bỏ những nội dung đã quy định trong Bộ luật Dân sự để tránh trùng lắp và bỏ một số từ ngữ gây ấn tượng nặng nề; bổ sung một số nội dung cấm như: Xúc phạm niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo; tiết lộ bí mật nghề nghiệp, bí mật gia đình. Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý và thể hiện lại nội dung này tại Điều 9 dự thảo Luật.

“Có ý kiến đề nghị bổ sung một số nội dung cấm như: Lạm dụng báo chí gây phiền hà cho các tổ chức, cá nhân; hành vi trục lợi trong hoạt động báo chí; khai thác các nội dung về tệ nạn xã hội, đời tư quá mức để đưa tin giật gân, câu khách; lợi dụng danh nghĩa nhà báo để phục vụ lợi ích cá nhân và lợi ích nhóm, ảnh hưởng đến lợi ích chung của xã hội. Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy Khoản 3 Điều 25 dự thảo Luật đã bao hàm đầy đủ các nội dung đại biểu đề cập, do đó không cần bổ sung tại điều này”, ông Thi nhấn mạnh.

Thảo luận tại Hội trường về một số  ý kiến khác nhau của dự thảo Luật như chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) cho rằng Quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí đã được thực hiện 9 năm, nhưng việc tiếp cận không được đáp ứng. Đại biểu đề nghị cần quy định nội dung này vào luật, có tính pháp lý cao hơn để tạo điều kiện để báo chí đưa tin kịp thời, chính xác, định hướng dư luận. Đồng thời, bổ sung chế độ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong việc cung cấp thông tin cho báo chí, tránh để vụ việc rơi vào im lặng.

Đại biểu Hà Minh Huệ (nguyên Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam) bày tỏ nhất trí cao với tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Qua đó, dự thảo luật đã bảo đảm quyền tự do báo chí, ngôn luận của công dân.

Tuy nhiên, về nghĩa vụ của nhà báo, đại biểu Hà Minh Huệ tán thành với quy định nhà báo không được sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền trái với chính sách thông tin của Nhà nước và cơ quan báo chí. Bởi có những nhà báo khi viết bài trên báo chí và đăng trên mạng xã hội về cùng một vấn đề thì lại có ý kiến, quan điểm, thông tin khác nhau.

Đề cập đến quyền và nghĩa vụ của người hoạt động báo chí, đại biểu Đoàn Nguyễn Thùy Trang (TPHCM) nêu vấn đề: Những người hoạt động báo chí nhưng chưa được cấp thẻ nhà báo thì có quyền và nghĩa vụ gì, họ tác nghiệp như thế nào chưa được đề cập đến trong dự thảo, trong khi lực lượng này rất đông trong các cơ quan báo chí.

Tán thành với dự thảo Luật Báo chí sửa đổi lần này, đại biểu Võ Thị Hồng Thoại (Bạc Liêu)  kiến nghị dự thảo cần xác định rõ chức năng phản biện xã hội của báo chí. Đây là chức năng quan trọng của báo chí hiện nay nhưng chưa được quy định rõ ràng, tạo hành lang pháp lý cho báo chí thực hiện.

Liên quan đến bảo vệ nhà báo trong quá trình tác nghiệp, đại biểu Huỳnh Văn Tính (Tiền Giang) băn khoăn với thực trạng có không ít các vụ cản trở, hành hung phóng viên báo chí trong quá trình tác nghiệp nhưng chế tài xử lý lại chưa cụ thể. Việc thời hạn trả lời báo chí của các cơ quan chức năng cũng phải quy định cụ thể thời gian, tránh chây ỳ, kéo dài...

Lê Sơn