Luật Dạy nghề phải gỡ nghịch lý trong lĩnh vực này

Nhiều đại biểu Quốc hội đã nhấn mạnh đến nghịch lý này trong phiên thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Dạy nghề, ngày 5/11.

Theo đại biểu Nguyễn Thanh Hải (tỉnh Hòa Bình), tại các cuộc thi tay nghề trong khối ASEAN, đoàn Việt Nam thường đạt thành tích rất cao. Ví dụ trong năm vừa qua đoàn Việt Nam đoạt giải nhất với 15 huy chương vàng. Từ đó có thể thấy rằng khả năng dạy nghề và tiềm năng học nghề của người Việt là rất lớn, không thua kém các nước trong khu vực.

Thế nhưng năng suất lao động của lao động Việt Nam thấp vào loại nhất trong khu vực, chẳng hạn như kém Singapore tới 15 lần.

Bà Hải cho rằng mục tiêu dạy nghề đối với giáo dục nghề nghiệp chưa thực sự phù hợp với thực tiễn khách quan của Việt Nam, chưa đáp ứng yêu cầu  thị trường lao động, tay nghề cũng như kỹ năng, cơ cấu đào rạo nghề chưa hợp lý.

Dẫn câu chuyện một trường miền núi chỉ cần tuyển kế toán bậc trung cấp nhưng lại nhận được hồ sơ của hàng chục cử nhân kế toán, đại biểu này đề nghị quy định rõ mục tiêu của giáo dục nghề nghiệp và nghiên cứu đưa ra các quy định về nguyên tắc tuyển dụng, vị trí làm việc phải tương xứng với trình độ, bằng cấp. Từ đó mới dẫn đến thay đổi quan niệm trong xã hội.

Đồng tình với quan điểm trên nhiều đại biểu cũng đề xuất trong công tác quản lý dạy nghề cần thống nhất một cơ quan thay vì phân tán do cả Bộ LĐTB&XH và Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng chịu trách nhiệm.

Trong đó Bộ LĐTB&XH quản lý hệ thống dạy nghề gồm ba trình độ đào tạo sơ cấp nghề, trung cấp và cao đẳng nghề, Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý hệ thống trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng.

Điều này không chỉ dẫn tới tình trạng phân tán, chồng chéo, chia cắt trong quản lý, chỉ đạo, điều hành chung; dàn trải, lãng phí trong đầu tư, phân bổ nguồn lực mà còn gây khó khăn trong tổ chức thực hiện đào tạo; trùng lặp về ngành nghề đào tạo; khác biệt trong xây dựng chương trình đào tạo dẫn tới khó khăn trong liên thông, công nhận kết quả học tập giữa các trình độ; vướng mắc trong việc chuẩn hóa các trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân để phù hợp với thông lệ quốc tế…

Luật cũng cần quy định rõ một số cơ chế, giải pháp nhằm khuyến khích, thu hút học sinh theo học nghề nghiệp: Ưu tiên trong tuyển sinh; miễn, giảm học phí; hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp cho các đối tượng chính sách, đối tượng ở các vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; chính sách về thang, bảng lương đối với người tốt nghiệp các trình độ giáo dục nghề nghiệp,…

Linh Đan