Ngành Hàng không trước thách thức nguồn nhân lực

Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh.

Về hạn chế của ngành Hàng không trong năm qua, nhất là vụ máy bay Vietnam Airlines hạ cánh khẩn cấp, đều liên quan đến sự yếu kém về nguồn nhân lực, điều mà Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã nêu trong cuộc Họp tổng kết ngành Hàng không, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh đã có cuộc trao đổi với báo chí vào sáng 27/12.

Sau vụ việc máy bay Vietnam Airlines nhầm mã “không tặc”, Cục Hàng không Việt Nam đã lập tổ điều tra, đến nay đã có kết quả chưa, thưa ông?

Ông Lại Xuân Thanh: Chúng tôi đã xác định đây là sự cố kỹ thuật, không có yếu tố khủng bố như một số thông tin trước đó. Trong quá trình điều tra, chúng tôi đã đọc hộp đen và dữ liệu toàn bộ chuyến bay. Các đơn vị kỹ thuật của Vietnam Airlines cũng đã bơm thử áp trên mặt đất, lắp lại toàn bộ thiết bị kỹ thuật để bay thử (không có hành khách).

Kết quả điều tra đến nay cho thấy đã có sự cố kỹ thuật xảy ra trên chuyến bay, có cảnh báo về thay đổi áp suất và phi công đã xử lý hạ cánh để đảm bảo an toàn cho toàn bộ chuyến bay.

Có thông tin cho rằng phi công đã nhầm mã code, từ mã "khẩn nguy" sang mã “khủng bố”?

Ông Lại Xuân Thanh: Việc thao tác sai trong tình huống máy bay đột ngột giảm áp là có thể xảy ra. Phi công cho rằng mình không cố ý đặt sai lệnh code nhưng trên hệ thống đã ghi lại việc đặt nhầm mã “khủng bố” trong khoảng 1 phút rồi mới điều chỉnh lại.

Chúng tôi chưa kết thúc điều tra nên chưa có kết quả xử lý cuối cùng đối với tổ bay. Còn về việc đánh giá trình độ của phi công thì cần phải phân tích, nghiên cứu cụ thể. Phi công thường đã có rất nhiều kinh nghiệm bay, hàng nghìn giờ bay tích lũy, chỉ một sai sót mà đã đánh giá phi công yếu kém là không công bằng, thiếu khách quan.

Năm 2014 được đánh giá là "năm tồi tệ" của ngành hàng không vì nhiều sự cố uy hiếp an toàn bay. Theo ông nguyên nhân là do đâu?

Ông Lại Xuân Thanh: Mặc dù xảy ra nhiều vi phạm về an ninh hàng không nhưng sự cố do lỗi của nhân viên ngành hàng không lại giảm. Trong khi đó, lỗi vi phạm do vô ý hoặc cố ý của người tham gia giao thông hàng không lại gia tăng. Dù vậy nhưng tất cả những sự cố này vẫn thuộc trách nhiệm của ngành hàng không.

Những lỗi vi phạm vô ý chứng tỏ sự tuyên truyền, phổ biến chưa được hiệu quả. Còn những lỗi vi phạm cố ý như trộm cắp tài sản, sử dụng giấy tờ giả để lên tàu bay… chúng tôi đang phối hợp tích cực với các cơ quan chức năng để xử lý.

Ông đánh giá như thế nào về chất lượng nhân lực ngành hàng không?

Ông Lại Xuân Thanh: Chất lượng nguồn nhân lực hiện nay chưa đáp ứng yêu cầu công việc, kể cả nhân lực quản lý Nhà nước và nhân lực tại các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hàng không.

Nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu phát triển là vấn đề hết sức nghiêm trọng, thị trường không thể chờ có đủ nhân lực đáp ứng yêu cầu mới phát triển. Đơn cử như, căn cứ vào kế hoạch nhận tàu bay mới của Vietnam Airlines hay Vietjet Air trong năm 2015 cho thấy những thách thức về nguồn nhân lực là rất lớn.

Vậy ngành hàng không sẽ làm gì?

Ông Lại Xuân Thanh: Đầu tiên phải tính đến hệ thống đào tạo huấn luyện. Nâng cao chất lượng ngành hàng không là cả một hệ thống, từ đào tạo cơ bản đến nâng cao, định kỳ, kiểm tra,… Ví dụ như việc nâng cao chất lượng kiểm tra cấp phép năng định, dù đã có những bộ đề rất lớn, đã có quy trình kiểm tra thực tiễn nhưng vẫn phải rà soát lại.

Chúng ta thiếu một hệ thống đào tạo cơ bản, ví dụ như chưa có Trung tâm đào tạo phi công. Hiện người dân có điều kiện muốn cho con em học phi công trong nước cũng không có, phải ra nước ngoài.

Bên cạnh đó là tìm ra lỗi hệ thống cũng như tăng cường tính kỷ luật trong ngành hàng không.

 Phan Trang (ghi)