Tái cơ cấu ngành Đường sắt còn chậm

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông

Ông đánh giá thế nào về tiến độ tái cơ cấu của ngành Đường sắt?

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông: Hoạt động tái cơ cấu ngành Đường sắt được triển khai từ tháng 1/2013. Chỉ đạo chung của Bộ Giao thông vận tải là phải đổi mới toàn diện từ khâu sắp xếp các đầu mối hướng tới thị trường, hướng tới xã hội hóa trong một số lĩnh vực của ngành Đường sắt. Từng bước nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải và đảm bảo an toàn hiệu quả, đem lại sự hài lòng cho khách hàng. Đồng thời, thoái vốn ở các đầu mối, doanh nghiệp chưa đúng ngành nghề, chưa hiệu quả mà ngành Đường sắt tham gia trước kia. Tuy nhiên, đánh giá chung công tác tái cơ cấu còn chậm, chưa đạt được mục tiêu đề ra.

Vậy phương án sắp xếp các đầu mối lớn nhất ở Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam được thực hiện thế nào?

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông: Hiện Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đang có 3 doanh nghiệp vận tải lớn là: Vận tải hành khách phía Bắc, Vận tải hành khách phía Nam và Vận tải hàng hóa. Theo phương án, sẽ sắp xếp lại thành hai đầu mối là Vận tải hàng hóa và Vận tải hành khách Bắc-Nam.

Ngoài ra, tập trung rà soát các đầu mối, các doanh nghiệp quản lý và bảo trì cũng như hệ thống thông tin, tín hiệu của đường sắt để quản lý, đồng thời thí điểm xã hội hóa nguồn vốn để đầu tư bảo trì khai thác các tuyến đường sắt với hướng kết hợp Nhà nước và tư nhân.

Ông có thể nói rõ hơn tư nhân có thể đầu tư gì trong ngành Đường sắt?

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông: Ví dụ như khai thác các ga, liên kết trong vấn đề vận tải, thêm các toa hàng, phối hợp giữa Nhà nước và tư nhân trong vấn đề kết nối vận tải, tăng cường năng lực vận tải.

Có ý kiến cho rằng, muốn phát triển được ngành Đường sắt phải tách bạch hệ thống cũng như bán vé giống ngành Hàng không, quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào? 

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông: Đó là lộ trình phải xác định, ví dụ trong khâu bán vé, sẽ có hướng hiện đại hóa hệ thống thông tin, giảm các đại lý để thuận tiện cho hành khách mua bằng nhiều hình thức.

Hành khách có thể liên vận giữa đường sắt với đường bộ, ở đây phải có kết nối, cái này sẽ làm từng bước, Bộ Giao thông vận tải và ngành Đường sắt sẽ vạch ra những nội dung cụ thể và triển khai có lộ trình, việc này không thể thực hiện một năm mà rất nhiều năm và theo thứ tự ưu tiên.

Trách nhiệm đổi mới của ngành Đường sắt không chỉ riêng với ngành mà còn có trách nhiệm của Bộ Giao thông vận tải. Ông nhìn nhận điều này ra sao?

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông: Tỷ trọng ngành Đường sắt càng ngày càng giảm trong khi các lĩnh vực giao thông khác đều tăng rất nhanh, như đường bộ, hàng không tăng trưởng 17-19%, như vậy Đường sắt đang dừng tại chỗ.

Nếu chất lượng vận tải, chất lượng phục vụ chưa tăng, trong đó, trách nhiệm theo dõi chỉ đạo điều hành quản lý Nhà nước của Bộ Giao thông vận tải chưa tốt.

Bộ Giao thông vận tải hiện đã trình Chính phủ Chiến lược phát triển ngành đường sắt từ nay đến năm 2020 và định hướng đến 2050, trong đó có nhấn mạnh đến đường sắt hiện hữu cũng như là các đường sắt xây dựng mới trong tương lai như tuyến Bắc-Nam, các hành lang chính như Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng

Đây là nhiệm vụ chung của ngành Giao thông vận tải, vấn đề cần phải triển khai từ chiến lược quy hoạch cho đến dự án cụ thể.

Linh Đan