Chính sách xã hội ngày càng bảo đảm quyền cơ bản của người dân

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân chủ trì buổi làm việc với Bộ LĐTBXH. Ảnh VGP/Từ Lương

Ngày 24/3, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo tổng kết một số vấn đề lý luận-thực tiễn qua 30 năm đổi mới (1986-2016) đã làm việc với Bộ LĐTBXH về giải quyết các vấn đề xã hội trong tình hình mới.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân chủ trì buổi làm việc.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân đã đề nghị các thành viên của đoàn khảo sát và lãnh đạo Bộ LĐTBXH tập trung thảo luận, góp ý về thực tiễn và quản lý Nhà nước liên quan đến 3 lĩnh vực chính của ngành, đó là lao động, việc làm, quan hệ lao động, tiền lương, tiền công, dạy nghề, quản lý lao động ngoài nước, lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, an toàn lao động; người có công; bảo hiểm xã hội, trợ giúp xã hội, phòng chống tệ nạn xã hội, bảo vệ chăm sóc trẻ em, bình đẳng giới.

Thống nhất với báo cáo của Bộ LĐTBXH, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân chỉ rõ quá trình phát triển nhận thức của Đảng về giải quyết các vấn đề xã hội trong 30 năm đổi mới chính là quá trình phát triển nhận thức ngày càng sâu sắc và rõ nét hơn về giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế gắn với phát triển xã hội, mà trực tiếp là thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Sự gắn kết tư duy kinh tế và tư duy phát triển xã hội góp phần đổi mới vai trò của Nhà nước trong quản lý xã hội. Chính sách xã hội ngày càng gắn với bảo đảm các quyền cơ bản của người dân, tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc trong từng thời kỳ phát triển để không ai bị gạt ra bên lề, thực hiện công bằng xã hội.

Các nhận thức trên đã được chuyển hóa thành những quan điểm trong lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội, như giải phóng sức sản xuất, phát huy tối đa tiềm năng nguồn nhân lực, tạo cơ hội cho người lao động có việc làm, làm việc trong môi trường an toàn và vệ sinh, tăng thu nhập, bảo đảm công bằng trong phân phối tiền lương và thu nhập; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần người có công.

Đồng thời, công tác giảm nghèo từng bước bền vững, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng, các tầng lớp dân cư, các dân tộc; hòa nhập tốt hơn và tăng cường sự tham gia của các nhóm xã hội yếu thế, dễ bị tổn thương; chăm sóc bảo vệ tốt hơn cho người già, trẻ em, người khuyết tật; thực hiện bình đẳng giới trong mọi mặt của đời sống xã hội; đẩy lùi và giảm thiểu tác hại của tệ nạn xã hội.

Hệ thống chính sách trong các lĩnh vực đã ban hành khá đầy đủ, kịp thời, thể chế hóa được đa số các nhận thức mới, tư tưởng mới; tạo nền tảng cho việc giải quyết các vấn đề xã hội trên cơ sở đề cao nhân tố con người; bảo đảm phát triển kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội...

Nhờ tư tưởng chỉ đạo đúng đắn được thể chế thành hệ thống luật pháp và chính sách, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong việc thực hiện các mục tiêu xã hội. Hầu hết các chỉ tiêu xã hội được thực hiện khá tốt. Việt Nam đã đạt được hầu hết các chỉ tiêu Thiên niên kỷ, đặc biệt là giảm nghèo, chất lượng nguồn nhân lực cao hơn, thứ hạng thu nhập (chỉ số HDI), đời sống thu nhập của người dân được nâng lên, chính trị, xã hội ổn định.

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra các vấn đề bức xúc trong lĩnh vực xã hội cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế để giải quyết các vấn đề xã hội; các vấn đề phát sinh do phát triển kinh tế và biến đổi xã hội đe dọa thành tựu phát triển; thách thức đối với hệ thống trợ giúp xã hội và giảm nghèo...

Trên cơ sở đó, Bộ LĐTBXH kiến nghị Đảng, Nhà nước tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, tạo động lực phát triển kinh tế, nâng cao năng suất lao động; đổi mới vai trò quản lý xã hội của Nhà nước; nâng cao chất lượng trong dịch vụ xã hội công...

Trong đó, đối với lĩnh vực của Bộ LĐTBXH cần đẩy mạnh tuyên truyền những phương thức và hình thức đa dạng, nâng cao nhận thức về chủ trương của Đảng, Nhà nước về dạy nghề, tạo việc làm; hoàn thiện cơ chế chính sách pháp luật người có công, xây dựng luật người có công; hình thành hệ thống dịch vụ công trong lĩnh vực xã hội theo hướng chuyên nghiệp hóa; đa dạng hóa nguồn lực đồng thời thực hiện lồng ghép để nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực...

Các đại biểu đề nghị Bộ LĐTBXH cần tiếp tục hoàn thiện báo cáo về những mặt làm được, hạn chế trong các lĩnh vực quản lý và thực hiện; phân tích sâu những chính sách không phải thuộc ngành xã hội, nhưng có tác động lớn đến đời sống xã hội như: Đất đai, cơ sở hạ tầng, nhà ở cho người dân...

Đồng thời, Bộ LĐTBXH cũng cần nghiên cứu mô hình quản lý các vấn đề xã hội; dự báo tác động xã hội đến phát triển kinh tế; xác định trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước, người sử dụng lao động trong việc bảo đảm mức sống, điều kiện sống tối thiểu của người lao động.

Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, việc tổng kết của Bộ LĐTBXH giúp cho Ban Chỉ đạo Tổng kết một số vấn đề lý luận thực tiễn qua 30 năm đổi mới có nhiều thông tin để bổ sung những cơ chế trong thực tiễn. Bộ LĐTBXH cần đánh giá kỹ hơn nữa những thành tựu cũng như những hạn chế trong việc giải quyết các vấn đề xã hội. Trong đó, chú trọng việc phân tích rõ nguyên nhân của những hạn chế, đề xuất các giải pháp thích hợp, để từ đó xây dựng báo cáo chất lượng phục vụ cho công tác tổng kết những vấn đề lý luận - thực tiễn qua 30 năm đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng; đồng thời cố gắng đi sâu phân tích thêm trên 3 lĩnh vực gắn chặt đời sống người dân là việc làm, dạy nghề và hỗ trợ người nghèo…

Một số thành tựu sau 30 năm đổi mới của ngành LĐTBXH Lĩnh vực việc làm, xuất khẩu lao động: Chương trình Mục tiêu quốc gia việc làm. Giai đoạn 1997-2000: Mỗi năm tạo thêm 300.000 việc làm mới. Giai đoạn 2001-2005: Tạo việc làm mới cho 1,7 triệu lao động/năm; Giai đoạn 2006-2013, tạo việc làm cho 1,93 triệu lao động. Từ 1991-1999: Chuyển hướng xuất khẩu lao động, chuyên gia sang các thị trường mới, số lượng lao động đi làm việc ở các quốc gia và vùng lãnh thổ tăng hàng năm. Hiện, có khoảng 500.000 lao động Việt Nam đi làm việc ở hàng chục quốc gia và vùng lãnh thổ, mỗi năm gửi về nước hơn 3,5 tỉ USD. Xuất khẩu đã trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, giải quyết việc làm có hiệu quả. Lĩnh vực trợ giúp xã hội, xóa đói giảm nghèo: Từ năm 1986 đến nay đã có trên 10 luật, 7 pháp lệnh, hơn 30 nghị định, quyết định của Thủ tướng Chính phủ được ban hành... mở rộng phạm vi diện bao phủ đến hầu hết các đối tượng yếu thế trong xã hội. Chính sách xóa đói giảm nghèo đã giúp hàng chục triệu hộ gia đình thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo từ trên 30% nay chỉ còn hơn 7,3%, bình quân mỗi năm giảm 2% số hộ nghèo cả nước...