Làm văn hóa không thể chờ đợi!

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Làm văn hóa không chỉ là việc của từng bộ, ngành, địa phương hay của đồng chí phụ trách văn hóa xã mà là việc của mọi người, mọi nơi, mọi thời điểm. Ảnh: VGP

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, trong những thành tựu chung của đất nước những năm qua có sự đóng góp không thể thiếu của ngành văn hóa, thể thao và du lịch (VHTT&DL).

“Không đơn thuần là doanh thu ngành du lịch hay bao nhiêu tấm huy chương SEA Games, mà DN nước ngoài đầu tư vào Việt Nam phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có con người.

Những đóng góp của ngành văn hóa về phát triển con người, tuy còn nhiều vấn đề mà chính chúng ta không hài lòng nhưng khi nhìn nhận công bằng, khoa học thì có nhiều việc đã làm được và đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế, ổn định xã hội, vào bảo vệ quốc phòng, an ninh”, Phó Thủ tướng nói.

Những chuyển biến của ngành văn hóa trong năm qua được thể hiện trong nhiều lĩnh vực cụ thể như quản lý lễ hội; bảo tồn phát huy di sản; công tác quản lý biểu diễn nghệ thuật, thể thao đỉnh cao và quần chúng; đặc biệt là du lịch. Bên cạnh đó, năm 2015 là năm mà ngành VHTT&DL hoàn thành 100% chương trình công tác đề ra trong việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.

“Lần đầu tiên chúng ta công nhận những nghệ nhân, những di sản sống của dân tộc, điều đó thể hiện sự nhận thức và vượt qua nhiều khác biệt về suy nghĩ. Hay sự thành công của những bộ phim Nhà nước đặt hàng tư nhân cho thấy sự đổi mới căn bản trong cung cách, cơ chế tự chủ, quản lý và sử dụng ngân sách Nhà nước về văn hóa”, Phó Thủ tướng chia sẻ.

Nêu một vấn đề cụ thể là quản lý lễ hội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá “công tác lễ hội đã có chuyển biến tốt hơn nhưng cần tiếp tục tiến tới lễ hội phải theo đúng nghĩa là của xã hội, của nhân dân”.

“Trong nhiều lễ hội, chương trình nghệ thuật cũng lại giống nhau. Có những lễ hội bị biến tướng không còn đúng bản chất văn hóa truyền thống nhân văn của dân tộc”.

Một trong những điểm nhấn quan trọng, theo Phó Thủ tướng, là cần tập trung đào tạo, nâng cao kiến thức cho cán bộ văn hóa theo hướng nghiên cứu chuyên sâu.

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng một trong những việc quan trọng của ngành văn hóa là phải tiếp tục nỗ lực để làm cho các cơ quan, đoàn thể, tổ chức, người dân có nhận thức thực sự đúng đắn, chuẩn mực về văn hóa.

Liên quan đến du lịch, Phó Thủ tướng lưu ý bên cạnh những chính sách lớn như miễn visa du lịch, mở đường bay thẳng... thì ngành du lịch phải bắt đầu từ những việc nhỏ nhất như khách sạn phải sạch sẽ, thái độ nhân viên phải lễ phép.

“Những điều như vậy không cần phải đào tạo quốc tế hay làm những gì to tát cả mà phải rất chi tiết, cụ thể”.

Trên tinh thần như vậy, Phó Thủ tướng cho rằng điểm nhấn trong lĩnh vực du lịch năm vừa qua đã đặt những vấn đề cũ dưới cách nhìn, thái độ mới.

“Du lịch liên quan đến tất cả các ngành kinh tế, từ sân bay, bến cảng, đường xá, đến sản phẩm, con người. Từ những cái rất lớn chúng ta đang bàn tới như câu chuyện sân bay Tân Sơn Nhất,  sân bay Long Thành đến việc rất nhỏ là thái độ của mỗi người dân khi ra đường thì nở nụ cười, không vứt rác bừa bãi, không nói tục, chửi bậy, không làm giá, không bắt chẹt. Chúng ta đã đặt ra rất tổng thể và khi nhìn nhận thấy đúng thì cần tiếp tục làm”.

“Nếu nhận thức đúng chúng ta sẽ có cơ chế đúng. Trong đó có cơ chế phân bổ nguồn lực đầu tư, chế độ đãi ngộ đúng, khuyến khích những cái tốt và ngăn chặn, xử lý nghiêm minh những cái xấu, những thứ vi phạm.

Không thể nói chúng ta hết sức chú ý văn hóa, coi văn hóa là nền tảng nhưng có những thứ bức xúc trong đời sống như làm đường, làm các công trình chống lụt, chống úng phải làm ngay nên nhiều khi vì thế mà chúng ta tạm thời quên, gác lại những thứ rất dài hơi về văn hóa. Trong khi, đây không chỉ là việc của từng bộ, ngành, địa phương hay của đồng chí phụ trách văn hóa xã mà là việc của mọi người, mọi nơi, mọi thời điểm", Phó Thủ tướng nói và khẳng định: “Làm văn hóa phải hết sức tỉ mỉ, thực chất”.

Ảnh: VGP

Trong năm 2015, ngành VHTT&DL đã đoàn kết, nỗ lực, chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, với tinh thần “Đoàn kết, chủ động, sáng tạo, phát triển”, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị và kế hoạch công tác.

Các giá trị văn hóa dân tộc, công tác bảo tồn, phát huy giá trị của các di sản văn hóa tiếp tục đạt được thành tựu quan trọng, trong năm có 2 di sản văn hóa của Việt Nam được UNESCO ghi danh. Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng 11 di tích quốc gia đặc biệt và 25 hiện vật và nhóm hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia; có 56 di tích cấp quốc gia, 43 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được công nhận. Có 617 Nghệ nhân Ưu tú, 102 Nghệ sĩ Nhân dân, 385 Nghệ sĩ Ưu tú được Chủ tịch nước phong tặng; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các cơ chế, chính sách, chế độ đối với nghệ nhân, nghệ sĩ.

Thể thao Việt Nam tiếp tục thi đấu và giữ vững thành tích tại Đại hội Thể thao khu vực, công tác đào tạo, bồi dưỡng vận động viên tài năng các môn Olympic được chú trọng đầu tư, nhiều vận động viên đạt thành tích chuẩn bị tham dự Olympic; lần đầu tổ chức thành công Ngày chạy Olympic vì sức khỏe nhân dân năm 2015, thu hút trên 4 triệu người tham gia.

Du lịch tiếp tục khẳng định vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, đón gần 8 triệu lượt khách quốc tế, phục vụ 57 triệu lượt khách nội địa, tổng thu từ du lịch đạt 337.830 tỉ đồng, tạo tiền đề căn bản để trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước vào năm 2020...

Bên cạnh thành tựu trong năm 2015, ngành vẫn còn những hạn chế, yếu kém đòi hỏi các giải pháp nhằm tạo sự chuyển biến tích cực hơn nữa trong thời gian tới. Đó là công tác tu bổ, tôn tạo di tích từ nguồn vốn xã hội hóa; công tác quản lý và tổ chức lễ hội; công tác quản lý các di sản thế giới; quản lý và chấn chỉnh sai phạm trong các cuộc thi sắc đẹp; công tác quản lý và thực thi pháp luật bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan; công tác phối hợp liên ngành trong phòng, chống bạo lực gia đình; công tác xã hội hóa hoạt động văn hóa, thể thao; việc vận hành, khai thác các thiết chế, công trình thể thao sau khi tổ chức các sự kiện thể thao; việc đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ du lịch…

Trong năm 2016, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ động xây dựng chương trình hành động của ngành để khẩn trương thực hiện ngay các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển văn hóa, thể thao và du lịch được Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đề ra.

Bộ cũng duy trì và nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, trọng tâm là vi phạm trong tổ chức và quản lý lễ hội, tu bổ, tôn tạo di tích, biểu diễn nghệ thuật, kinh doanh lữ hành, lưu trú du lịch, thể thao...

Đình Nam