Thủ tướng thị sát Tổ hợp bauxite Tân Rai và Nhà máy alumin Nhân Cơ

Thủ tướng thăm Dự án bauxite-nhôm Tân Rai-Lâm Đồng. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tổ hợp bauxite-nhôm Lâm Đồng (gọi tắt là dự án Tân Rai) có công suất thiết kế 650.000 tấn alumin/năm, bao gồm 3 hợp phần là khai thác mỏ, nhà máy tuyển và nhà máy alumin do Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV) làm chủ đầu tư.

Sản xuất đến đâu tiêu thụ hết đến đó

Theo báo cáo của TKV, từ tháng 10/2013, dự án Tân Rai đã hoàn thành đầu tư xây dựng, chạy thử và đi vào vận hành thương mại. TKV đã giao Công ty Nhôm Lâm Đồng-TKV quản lý vận hành toàn bộ dự án. Năm 2014, dự án sản xuất được 485.000 tấn alumin. Năm 2015 TKV giao kế hoạch sản xuất cho Công ty là 540.000 tấn alumin.

Sau hơn 1 năm tổ chức vận hành nhà máy alumin của dự án, Công ty Nhôm Lâm Đồng-TKV về cơ bản đã nắm được công nghệ, vận hành nhà máy ổn định và tích lũy được nhiều kinh nghiệm. Sản lượng sản xuất ngày càng ổn định và tăng dần.

Phần lớn sản phẩm alumin của dự án được xuất khẩu, hiện TKV đã ký hợp đồng bán alumin với 11 khách hàng từ Thụy Sỹ, Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc, Hongkong … Giá bán alumin trên thế giới hiện đã bước vào chu kỳ tăng: Đầu năm 2014 giá bán (FOB cảng Gò Dầu) ở mức 300-310 USD/tấn, cuối năm ở mức 350-360 USD/tấn, bình quân cả năm 2014 đạt 326,5 USD/tấn, cao hơn so với tính toán của Dự án là 325 USD/tấn.

Sản lượng alumin xuất khẩu trong năm 2014 đạt 490.000 tấn, đem lại nguồn thu ngoại tệ xấp xỉ 160 triệu USD. Sản phẩm alumin do Nhà máy sản xuất ra đến đâu tiêu thụ hết đến đó, không có hàng tồn kho.

Đối với thị trường trong nước, TKV đã ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm alumin và hydroxit nhôm (sản phẩm trung gian của nhà máy alumin) với gần 20 khách hàng trong nước để sử dụng cho các ngành công nghiệp vật liệu xây dựng và hoá chất với địa bàn trải rộng từ Bắc đến Nam.

TKV đã và đang thực hiện đúng các cam kết với địa phương, như đào tạo nghề và tuyển dụng trực tiếp trên 1.200 công nhân công nghiệp (lao động địa phương), tạo việc làm ổn định cho khoảng 12.000 lao động liên quan, nâng cao đời sống người dân khu vực dự án, đóng góp đáng kể cho GDP của tỉnh Lâm Đồng.

Hơn 1.450 lao động của Công ty Nhôm Lâm Đồng có việc làm ổn định và thu nhập bình quân 6,6 triệu đồng/người/tháng. Công ty đã thực hiện tốt việc chăm lo đời sống và điều kiện sinh hoạt đi lại, nhà ở cho cán bộ công nhân.

Thủ tướng và các cán bộ, công nhân tại nhà máy nhôm. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tình hình an ninh trật tự khu vực dự án được bảo đảm tốt

Về lao động nước ngoài tại dự án, tại thời điểm ngày 4/2/2015 chỉ còn 28 lao động Trung Quốc của nhà thầu EPC Chalieco làm việc để thực hiện các công tác bảo hành nhà máy alumin, khắc phục một số tồn tại, nghiệm thu, thanh toán hợp đồng; lao động của nhà thầu Chalieco còn hướng dẫn chuyển giao công nghệ cho lao động của dự án Nhân Cơ (theo hợp đồng EPC với dự án Nhân Cơ).

Dự kiến đến cuối tháng 10/2015, nhà thầu sẽ hoàn thành công tác bảo hành công trình và rút hết lao động về nước. Tất cả các lao động nước ngoài tại dự án đều được cấp phép theo đúng qui định.

Về môi trường, TKV luôn quan tâm, xử lý kịp thời những vấn đề về môi trường nảy sinh trong quá trình đầu tư xây dựng và vận hành của dự án. Các thông số môi trường trong quá trình vận hành dự án đều được đảm bảo dưới ngưỡng cho phép.

Về tình hình an ninh trật tự, hiện nay lao động vận hành các nhà máy của dự án đều là người Việt Nam, chỉ có một số ít lao động Trung Quốc thực hiện công tác bảo hành, nghiệm thu thanh toán hợp đồng EPC xây dựng nhà máy alumin. Được sự hỗ trợ tích cực của chính quyền địa phương, tình hình an ninh trật tự trong khu vực dự án được bảo đảm tốt.

Năm 2015, TKV đề ra kế hoạch là duy trì sản xuất ổn định, tiếp tục sửa chữa, cải tạo, lắp đặt bổ sung một số thiết bị nhằm hoàn thiện và tiếp cận sâu hơn về công nghệ, nâng cao năng suất một cách bền vững, tiến tới đạt 100% công suất thiết kế trong năm 2016. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa, phương án ứng cứu sự cố. Tiếp tục kiểm soát chặt chẽ các quá trình sản xuất, tăng cường công tác quản lý kỹ thuật, công nghệ, vận hành. Đẩy nhanh tiến độ đền bù GPMB phục vụ công tác khai thác mỏ. Tiếp tục triển khai công tác hoàn thổ, hoàn nguyên các diện tích đã khai thác mỏ theo đúng Đề án cải tạo phục hồi môi trường được Bộ TN&MT phê duyệt…

Thủ tướng làm việc với Công ty Nhôm Lâm Đồng-TKV. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Khẳng định chủ trương của Đảng, Nhà nước về khai thác bauxite là đúng đắn

Sau khi kiểm tra tình hình sản xuất, tiến độ triển khai thực hiện dự án Tân Rai, sáng 10/2, Nguyễn Tấn Dũng đã có buổi làm việc với lãnh đạo TKV và Ban quản lý dự án.

Thủ tướng đánh giá cao sự nỗ lực khắc phục khó khăn của tỉnh Lâm Đồng, của TKV và đến hôm nay đạt được kết quả bước đầu đáng trân trọng, đáng mừng; khẳng định chủ trương của Đảng, Nhà nước về khai thác bauxite để sản xuất alumin là đúng đắn, vì các dự án đều phải đảm bảo mục tiêu chung là hiệu quả kinh tế-xã hội và dự án Tân Rai đã đảm bảo được yêu cầu này, giá bán sản phẩm thực tế cao hơn so với giá tính toán, chưa chạy hết công suất nhưng năm 2014 đã đóng góp vào giá trị sản xuất công nghiệp khoảng 3.500 tỷ đồng, nộp ngân sách cho địa phương hơn 200 tỷ đồng; nếu chạy hết công suất sẽ đóng góp vào giá trị sản xuất công nghiệp khoảng trên 4.500 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, hiệu quả xã hội của dự án được bảo đảm, đã giải quyết việc làm cho 1.200 lao động địa phương với mức lương trên 6 triệu đồng/người/tháng. Yêu cầu về môi trường được bảo đảm, các thông số về môi trường đều dưới ngưỡng tiêu chuẩn cho phép; khai thác quặng đến đâu hoàn nguyên đến đó để tiếp tục trồng các cây công nghiệp dài ngày.

Các hồ bùn đỏ được xây dựng quy mô, bảo đảm an toàn; về công nghệ đã thử nghiệm thành công trong phòng thí nghiệm sản xuất sắt từ bùn đỏ, từ công nghệ này, Chính phủ sẽ tạo các điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư sản xuất sắt từ bùn đỏ trên tinh thần chung là nhà nước không bù lỗ. Bên cạnh đó, an ninh trật tự trong vùng dự án cũng được bảo đảm tốt…

Thủ tướng yêu cầu TKV tiếp tục tiếp nhận, vận hành tốt nhà máy alumin, nâng công suất của nhà máy lên 100%; bảo đảm tuyệt đối an toàn lao động; tiếp tục làm tốt công tác chăm lo đời sống vật chất tinh thần cán bộ, công nhân và người lao động của nhà máy cũng như tiếp tục đào tạo, tạo việc làm cho lao động địa  phương. Hết sức chú trọng tới công tác bảo vệ sinh môi trường, không được chủ quan trong công tác bảo vệ môi trường.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý, khi nhà máy đi vào hoạt động ổn định cần sớm tiến hành cổ phần hóa, cho tư nhân tham gia, cho các nhà đầu tư chiến lược tham gia cổ phần để tiếp tục mở rộng quy mô nhà máy theo hướng mở rộng sản xuất nhôm, chế biến sâu các sản phẩm từ nhôm cũng như tạo các điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư vào sản xuất sắt từ bùn đỏ.

Thủ tướng lưu ý TKV phối hợp tốt với địa phương trong công tác bảo đảm an ninh trật tự trong vùng dự án, phủ xanh diện tích đất ở các khu vực được hoàn nguyên sau khai thác quặng cũng như phối hợp trong hình thành một đô thị mới trên tinh thần bảo đảm tốt các yếu tố về văn hóa, xã hội ở địa phương.

Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ đã hoàn thành trên 90% khối lượng công việc

Liên quan đến Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ (gọi tắt là Nhà máy Nhân Cơ), báo cáo của TKV cho biết, dự án có quy mô, công suất, công nghệ tương tự dự án Tân Rai do TKV làm chủ đầu tư. Các nhà thầu thi công gói thầu EPC nhà máy alumin, nhà máy tuyển là các nhà thầu đã thi công cho dự án Tân Rai.

Đến nay dự án đã hoàn thành khoảng trên 90% khối lượng công việc và đang gấp rút hoàn thành công tác đầu tư xây dựng với tổng giá trị thực hiện lũy kế từ khi khởi công đến hết tháng 1/2015 ước khoảng 13.426,5 tỷ đồng, tương ứng với 79,8% tổng mức đầu tư của dự án (16.821,8 tỷ đồng).

Cụ thể, gói thầu EPC Nhà máy Nhân Cơ do nhà thầu EPC Chalieco Trung Quốc thực hiện đến nay đã cơ bản hoàn thành phần xây dựng các hạng mục (đạt khoảng 89,3%). Hiện nhà thầu đang tập trung cao độ cho tiến độ khu nhà máy nhiệt điện và trạm điện 110 KV, là hai khu vực cần đẩy nhanh tiến độ thi công.

Gói thầu EPC nhà máy tuyển quặng và tuyến băng tải do nhà thầu EPC trong nước thực hiện. Nhà thầu đã cơ bản hoàn thành thi công phần xây dựng (đạt khoảng 95%). Các hạng mục công trình chính đã cơ bản hoàn thành, Nhà thầu đang tiếp tục thi công các hạng mục công trình phụ trợ như hệ thống thoát nước, đường giao thông nội bộ, tường rào, cổng ...

Ngoài ra, công tác chuẩn bị nguồn nhân lực cho dự án cũng đang được tích cực chuẩn bị nhằm đáp ứng đủ nhu cầu lao động theo đúng yêu cầu mà dự án cần tuyển dụng (khoảng 1.400 người).

Thủ tướng xem sản phẩm bột alumin của Nhà máy Nhân Cơ. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Lao động người nước ngoài đều thực hiện đúng các quy định của pháp luật Việt Nam

Về công tác quản lý lao động tại dự án, tổng số lao động hiện nay tại dự án là 1.993 người, trong đó: Gói thầu EPC nhà máy alumin là 815 người (lao động Trung Quốc 280 người và lao động Việt Nam 535 người); gói thầu EPC nhà máy tuyển và các gói thầu khác là 790 người; Ban quản lý dự án (BQLDA) là 388 người.

BQLDA bố trí cho lao động Trung Quốc (của nhà thầu EPC Chalieco và các nhà thầu Trung Quốc khác là thầu phụ cho nhà thầu Chalieo) ở 2 khu vực tập trung gần khu vực nhà máy alumin để thuận tiện cho công tác quản lý. BQLDA cùng với Công an tỉnh Đắk Nông ký kết quy chế phối hợp đảm bảo an ninh trên địa bàn, trong đó có việc quản lý người nước ngoài làm việc tại dự án. Tất cả các lao động người nước ngoài làm việc tại dự án đều thực hiện đúng các quy định của pháp luật Việt Nam về sử dụng và quản lý lao động người nước ngoài.

Đảm bảo đúng tiến độ Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ

Tại buổi làm việc với lãnh đạo TKV và BQLDA Nhà máy Nhân Cơ chiều 9/2, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, Tây Nguyên là địa bàn có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng đối với đất nước; là vùng đất giàu truyền thống yêu nước và cách mạng, có bản sắc văn hóa đặc sắc; có nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển, như về đất đai, khoáng sản, khí hậu... trong đó bauxit có trự lượng rất lớn, hàm lượng cao; theo khảo sát, trữ lượng bauxit ở Tây Nguyên khoảng 11 tỷ tấn-lớn nhất thế giới theo khảo sát tới thời điểm hiện tại.

Tây Nguyên cũng như các vùng miền khác trên cả nước, yêu cầu đặt ra là phải phát triển nhanh và bền vững, tiến nhanh trên con đường CNH, HĐH. Để phát triển nhanh và bền vững, Tây Nguyên phải khai thác và sử dụng hiệu quả tiềm năng và lợi thế để phục vụ cho các mục tiêu phát triển. Thời gian qua, nhiều tiềm năng, lợi thế của vùng đã được khai thác hoặc đặt ra yêu cầu khai thác, trong đó có yêu cầu về khai thác bauxite và từ đó dự án Tân Rai và Nhà máy Nhân Cơ được triển khai theo đúng tinh thần chỉ đạo là phải bảo đảm hiệu quả, nhất là hiệu quả kinh tế; bảo đảm về môi trường sinh thái và các vấn đề về văn hóa, xã hội;… góp phần tạo việc làm, nâng cao đời sống nhân dân…

Thủ tướng cho biết: “Dự án Tân Rai cho thấy vấn đề bùn đỏ là an toàn. Chúng ta đã áp dụng công nghệ để sản xuất từ bùn đỏ ra sắt, đã làm được ở phòng thí nghiệm tốt rồi, nhưng còn một giai đoạn nữa để đưa ra sản xuất đại trà, sẽ giao cho doanh nghiệp làm và Chính phủ đang tích cực chỉ đạo”

Từ kinh nghiệm và sự thành công bước đầu của dự án Tân Rai, TKV tiếp tục thúc đẩy, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, tiến độ của dự án Nhà máy Nhân Cơ theo đúng kế hoạch để đến cuối năm 2015, đi vào vận hành thương mại và có sản phẩm xuất khẩu.

Dây chuyền sản xuất alumin. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ tin tưởng, đi liền với sản phẩm alumin của 2 dự án là triển vọng rất lớn về sản xuất nhôm và chế biến sâu các sản phẩm từ nhôm với quy mô lớn ở Tây Nguyên. Hiện đã có hàng chục doanh nghiệp đã đăng ký sẽ đầu tư sản xuất chế biến sử dụng nguyên liệu nhôm Tây Nguyên.

"Các tín hiệu tích cực trên cho thấy triển vọng khai thác bauxite, sản xuất alumin và nhôm rất khả thi”, Thủ tướng nói.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nêu ý kiến định hướng tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách, vốn đấu tư nhằm đảm bảo tiến độ triển khai đầu tư hạ tầng kỹ thuật của dự án./.

Nguyễn Hoàng-Nhật Bắc