Hà Nội: Giải “bài toán” xử lý rác thải nông thôn

Ông Phạm Văn Khánh: Hà Nội luôn nhận thức xử lý rác thải là khâu quan trọng để bảo vệ môi trường, vì Thủ đô xanh, sạch, đẹp, nên việc thu gom rác thải đã được thành phố rất quan tâm. Từ năm 2010, thành phố đã có chủ trương hỗ trợ mỗi xã xây dựng một điểm tập kết rác thải với kinh phí 200 triệu đồng. Đến nay, nhiều huyện đã triển khai rất tốt chương trình này, như Đông Anh, Chương Mỹ, Phúc Thọ… Có huyện còn chủ động đầu tư thêm. Thành phố đang đốc thúc các huyện thu gom rác thải vượt mức 87% trong ngày. Hiện nay, Mỹ Đức đã cam kết giải quyết vấn đề thu gom và xử lý rác thải trong ngày đạt 94%.

Công tác tổ chức thu gom, vận chuyển trên địa bàn các huyện được thực hiện theo hai tuyến. Tuyến 1 là thu gom rác thải trong dân, thu gom thủ công (thu gom trực tiếp từ các cá nhân, hộ gia đình) về các điểm tập kết. Tuyến 1 đã hình thành các tổ thu gom rác thải tự quản do các thôn tổ chức thực hiện, UBND các xã trực tiếp quản lý.

Tuyến 2 là thu gom rác từ các điểm tập kết, trung chuyển về các khu xử lý rác thải tập trung theo quy định, do các đơn vị vệ sinh môi trường thực hiện theo phương thức đấu thầu, đặt hàng với UBND các huyện. Kinh phí thực hiện được chi trả thông qua các hợp đồng đấu thầu, đặt hàng.

Đến nay 100% các huyện đã ký hợp đồng đấu thầu, đặt hàng công tác duy trì vệ sinh môi trường với các đơn vị vệ sinh môi trường. Tỷ lệ rác thải được thu gom, xử lý trên địa bàn các huyện đã tăng hàng năm từ 77,48% năm 2011 lên 85% vào thời điểm hiện tại.

Với mức thu gom xử lý 85% trở lên đã là rất tốt, vì theo tôi, cũng rất khó có thể thu gom hết 100% trong ngày.

Hà Nội có giải pháp gì để ngăn ngừa tình trạng quá tải rác thải, thưa ông?

Ông Phạm Văn Khánh: Ngay trong tháng 1/2014, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan rà soát, lập danh sách để giao cho UBND các huyện phải tự chịu trách nhiệm xử lý rác thải của địa phương; hỗ trợ kinh phí cho các huyện thực hiện công tác xử lý tại chỗ. Các huyện được giao nhiệm vụ phải chịu trách nhiệm bố trí địa điểm thu gom rác, xử lý rác thải tại chỗ, bằng phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh hoặc các phương pháp khác theo quy định. Vừa qua Sở Tài nguyên và Môi trường đã giúp một số huyện thiết kế hố chôn lấp mẫu.

Sở cũng phối hợp với UBND các huyện khảo sát, kiểm tra các khu xử lý phân tán trên địa bàn (các điểm chôn lấp tại chỗ tại các bãi rác tạm của thôn, xã). Đối với các bãi đã đầy, không đảm bảo vệ sinh phải xử  lý đóng bãi; đối với các bãi còn quỹ đất thì nâng cấp theo phương án chôn lấp hợp vệ sinh để chủ động xử lý rác tại chỗ trong thời gian các Khu xử lý rác tập trung của thành phố chưa đáp ứng hết công suất xử lý.

Hiện nay, các khu công nghiệp của thành phố vẫn đang phải thực hiện lộ trình chôn lấp rác thải có kiểm soát, hợp vệ sinh, kỹ thuật. Hà Nội đã có một số dự  án đốt mở cửa bằng công nghệ trong nước. Trong đó dự án tại Xuân Sơn (thị xã Sơn Tây) đã  đi vào hoạt động với 4 lò, mối lò có công suất khoảng 200 - 250 tấn.

Từ tháng 9/2013, Hà Nội đã khởi công dự án mẫu về xử lý rác thải công nghiệp phát điện do một tổ chức của Nhật tài trợ, công suất khoảng 75 tấn/ngày. Đến nay, thiết bị đã nhập về được 95%, đã hoàn tất triển khai giải phóng mặt bằng và dự kiến đến tháng 4/2015 sẽ đi vào hoạt động. Ứng dụng công nghệ này thành công, môi trường sẽ đỡ ô nhiễm hơn bởi rác thải phân hủy nhanh hơn, đồng thời đáp ứng được yêu cầu xử lý rác thải tại chỗ.

Việc đầu tư cho công nghệ xử lý rác thải thường rất tốn kém. Vậy Hà Nội đã tính đến giải pháp nào, thưa ông?

Ông Phạm Văn Khánh: Để đảm bảo thực hiện tốt công tác xử lý rác thải trên địa bàn, UBND thành phố đã và đang quyết liệt chỉ đạo thực hiện hoàn hành công tác đầu tư xây dựng để đưa vào khai thác sử dụng dự án mở rộng 2 khu liêp hợp xử lý rác thải tập trung của tại xã Nam Sơn (huyện Sóc Sơn) giai đoạn II – diện tích 74ha và Xuân Sơn (thị xã Sơn Tây) diện tích 5.6ha; Hoàn thành xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu Liên hợp xử lý chất thải rắn quy mô cấp thành phố tại thôn Đồng Ké, xã Trần Phú, huyện Chương Mỹ để kêu gọi đầu tư theo phương thức xã hội hóa.

Thành phố sẽ quản lý 3 khu liên hiệp xử lý tập trung là Sóc Sơn, Xuân Sơn và Đồng Ké. Khu Xuân Sơn và Đồng Ké sẽ không chỉ xử lý rác thải sinh hoạt, mà còn xử lý cả rác thải công nghiệp và rác thải nguy hại.

Hiện chúng tôi đã xây dựng xong tiêu chí để kêu gọi xã hội hóa đầu tư tại các khu xử lý rác và khuyến khích các huyện dành quỹ đất từ 1,5 đến 3 ha chôn lấp rác thải, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ giúp kêu gọi xã hội hóa để đầu tư các khu chôn lấp để các huyện chủ động xử lý rác thải mà không phải chở đi đâu.

Đồng thời, thành phố đang chỉ đạo tiếp tục đẩy nhanh tiên độ để hoàn thành các dự án xây dựng nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt 2.000 tấn/ngày tại khu xử lý rác thải Nam Sơn do Công ty cổ phần AIC làm chủ đầu tư theo phương án xã hội hóa; dự án thí điểm chôn lấp rác thải Sơn Tây (giai đoạn II); các dự án xây dựng nhà máy xử lý rác thải bằng công nghệ tiên tiến tại các khu xử lý rác tập trung cấp huyện trên đia bàn huyện Đồng Anh, Đan Phượng, Chương Mỹ, Thạch Thất, Phú Xuyên, Ứng Hòa, Mỹ Đức.

Khi các dự  án này hoàn thành và đi vào hoạt động sẽ  đảm bảo đủ công suất xử lý toàn bộ  khối rác thải trên địa bàn thành phố bao gồm cả rác thải của khu vực ngoại thành và sẽ khắc phục được triệt để tình trạng tồn động rác thải trên địa bàn. Hy vọng, từ năm 2015 đến năm 2020, khoảng 50% rác thải của Hà Nội sẽ được xử lý bằng công nghệ tiên tiến.

Xin cảm ơn ông!

Việt Hà