Một xã đại học đất Kinh Bắc

Một góc xã Mao Điền - Ảnh Chinhphu.vn

Giờ đây, ở xã Mao Điền (Thuận Thành, Bắc Ninh), những gia đình có 100% các con học đại học, cao đẳng ngày càng phổ biến.

Cứ 10 người có 1 cử nhân

Trao đổi về công tác khuyến học, khuyến tài của xã, ông Vũ Trọng  Hùng, Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội khuyến học xã phấn khởi chia sẻ: Trước những năm 1990, phong trào khuyến học trong xã chưa được đẩy mạnh, thêm vào đó, người dân chưa chú trọng đến việc  học hành của con em nên phong trào học tập của xã không được sôi nổi, tinh thần học tập của các em không cao.

Thậm chí, một số con em trong xã có tư tưởng bỏ học để phụ giúp bố mẹ phát triển kinh tế. Vào thời điểm đó, số học sinh của xã đỗ vào các trường đại học, cao đẳng rất ít, mỗi năm, cả xã chỉ có 4, 5 em.

Năm 1995, Hội khuyến học xã được thành lập, đã phát động phong trào thi đua học tập rộng khắp, thu hút được các tổ chức, đoàn thể và đông đảo nhân dân tham gia khuyến học, khuyến tài, tạo nên bước phát triển mới cho phong trào học tập của địa phương.

 “Chúng tôi nhận thấy, phát triển giáo dục là một trong những con đường thoát nghèo bền vững. Bởi vậy, chúng tôi xác định cần phải thay đổi nhận thức của người dân và phát huy tinh thần tự giác học tập của con em địa phương, trong đó, khâu đột phá là công tác tuyên truyền”, ông Vũ Trọng Hùng nói.

 Trước hết, tại các cuộc họp dân,  Hội khuyến học kết hợp với các đoàn thể như Hội nông dân, Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên… tổ chức trao đổi ý kiến với nhân dân về công tác giáo dục. Bên cạnh đó, Hội khuyến học cùng với các dòng họ tranh thủ những buổi họp họ hoặc đến các gia đình làm công tác “tư tưởng” ; đồng thời, biểu dương những em có thành tích cao trong học tập qua hệ thống loa phát thanh. Từ đó, các bậc phụ huynh dần thay đổi nhận thức về việc học tập của con em mình và chủ động tạo điều kiện thuận lợi cho các con em ăn học, tạo nên một phong trào thi đua học tập sôi nổi giữa các gia đình.

Ông Vũ Trọng Hùng, Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội khuyến học xã Mao Điền - Ảnh Chinhphu.vn

Hội phối hợp với nhà trường để theo dõi việc học tập của các em. Các dòng họ cùng với các gia đình chịu trách nhiệm bảo ban các em học tập ở nhà. Những gia đình có con em đi học chủ động tắt ti vi, loa đài để các em có môi trường yên tĩnh khi học bài. Những em có hoàn cảnh khó khăn, Hội khuyến học và nhà trường đến tận nhà động viên, giúp đỡ để tiếp tục đến trường, những em có thành tích tốt được khen thưởng; đồng thời, có những biện pháp chấn chỉnh những học sinh lơ là, chểnh mảng trong học tập.

Nhờ những biện pháp trên mà phong trào học tập ở Mao Điền đã có nhiều kết quả đáng phấn khởi, tinh thần tự giác học tập đã trở thành nếp sống hàng ngày của các em học sinh. Đến nay toàn xã có 12 tiến sĩ, gần 30 thạc sĩ, trong đó có người giữ chức Thứ trưởng. Từ năm 1995 đến năm 2009, cả xã có hơn 1.500 người có trình độ đại học, cao đẳng, riêng năm 2009, có 215 em đỗ vào các trường đại học và cao đẳng. Số gia đình 100% con học đại học và cao đẳng trong toàn xã là hơn 100. Tính ra ở Mão Điền cứ gần 10 có một người có trình độ cử nhân.

“Có được kết quả trên là do chúng tôi đã đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục, thu hút mọi nguồn lực để đầu tư cho giáo dục. Đặc biệt, chúng tôi chú trọng phát triển phong trào khuyến học, khuyến tài đến từng dòng họ, từng gia đình trong xã,” ông Hùng cho biết.

Gánh ve chai nuôi 4 con học đại học, cao đẳng

Lật cuốn sổ ghi chép những gia đình hiếu học tiêu biểu trong xã, ông Vũ Trọng  Hùng cho biết, ở xã Mao Điền những gia đình có hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn quyết tâm nuôi 4, 5 con học đại học không phải là hiếm.

Đến gia đình chị Nguyễn Thị Tám, chúng tôi được nghe câu chuyện cảm động về một tấm gương vượt khó nuôi các con ăn học. Chị Tám kể, năm 2000, chồng chị là anh Nguyễn Văn Chấp chẳng may bị tai nại qua đời, nhà chị vốn nghèo  nên cuộc sống gia đình càng khó khăn hơn. Một mình chị phải vật lộn với đồng ruộng để nuôi các con ăn học. Vào những ngày mùa, chị phải dậy sớm từ 3 giờ sáng đi làm đồng,  đến tối mịt mới về.

Với chiếc xe đạp cũ kĩ, chị Nguyễn Thị Tám đã nuôi 5 người con ăn học - Ảnh Chinhphu.vn

Cả nhà chị trông vào vài sào ruộng, làm còn chưa đủ ăn, nói gì đến việc nuôi 5 con ăn học. Vậy là, những lúc nông nhàn, chị tranh thủ làm thêm nghề đồng nát.

Hàng ngày, khi hàng xóm còn chìm trong giấc ngủ, chị Tám đã lọc cọc trên chiếc xe đạp cũ đi khắp các nẻo đường đổi từng chiếc thau nhựa hay những chiếc xô hỏng để có thêm tiền nuôi các con học. Bữa trưa của chị  là những mẩu bánh mì nguội cùng với ít nước lọc. Có hôm đèo hàng nặng, lại gặp trời mưa đường trơn bị ngã xe, chân tay trầy xước chảy máu.

Mỗi ngày, tính ra chị đạp xe gần trăm cây số để cóp nhặt từng đồng từ những đồ phế thải để nuôi các con đang tuổi ăn, tuổi học. Có những đêm, vì đi nhiều, chân đau nhức chị trằn trọc suốt đêm không ngủ. Cứ như thế, gần 10 năm ròng rã, chị một mình tần tảo chăm lo cho các con đến trường.

Đền đáp sự vất vả của mẹ, cả 5 người con đều học giỏi và 4 người đã học đại học, cao đẳng. Con trai đầu Nguyễn Văn Lập và con gái thứ hai theo học Học viện Tài chính Hà Nội. Con gái thứ ba Nguyễn Thị Thi học Đại học Điện lực Hà Nội, con gái thứ tư học Cao đẳng Quản trị kinh tế (Hưng Yên), con trai thứ năm đang học lớp 12.

“Có nhiều lúc tôi tưởng mình không thể vượt qua nổi, nhưng thấy các con ham học, tôi lại thêm quyết tâm nuôi các con ăn học đến cùng”, chị Tám tâm sự.

Nguyễn Thắng