Ninh Thuận: Hạn hán tiếp diễn gay gắt

Đàn gia súc thiếu hụt nguồn thức ăn do hạn kéo dài. Ảnh: VGP/Thế Phong

Đến Ninh Thuận những ngày này mới cảm nhận được sự khô rát do nắng hạn kéo dài nhiều tháng qua. Trên con đường đến xã Phước Dinh (huyện Thuận Nam, Ninh Thuận), nắng nóng như “đổ lửa”, đồng ruộng hai bên đường nứt nẻ, cây cối héo úa, lác đác những cây xương rồng trơ trọi giữa nắng.

Phước Dinh là một những địa bàn trọng điểm hạn hán của tỉnh Ninh Thuận với tổng diện tích đất bỏ sản xuất lớn nhất, các công trình thủy lợi kiệt nước. Người dân các thôn Vĩnh Trường, Từ Thiện, Sơn Hải 1, Sơn Hải 2… bị ảnh hưởng nặng nhất trong đợt hạn này; không chỉ thiếu nước sản xuất, người dân ở khu vực này đang hết sức khó khăn về nguồn nước uống, sinh hoạt hằng ngày.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Chính phủ, bà Nguyễn Thị Thu, 60 tuổi, thôn Từ Thiện cho biết bà sống ở đây mấy chục năm nay nhưng chưa bao giờ gặp khó khăn về nguồn nước sinh hoạt như thời điểm này. Cách đây khoảng 2 năm, nước giếng của người dân sâu khoảng 10-12m luôn đầy ắp nước, tuy nhiên đến nay các giếng nước đều trơ đáy. Nhiều hộ dân đã đào giếng sâu hơn nhưng vẫn không có nước, có không ít hộ đã lấp giếng.

“Nắng nóng riết từ tháng 7/2014 đến nay khiến đời sống người dân gặp nhiều khó khăn, đất đai bỏ hoang, người dân phải đi làm thuê. Giếng nước khô chúng tôi phải mua nước lọc để ăn uống, nước sinh hoạt phụ thuộc vào nguồn nước máy nhưng đã bị nhiễm mặn”, ông Phan Văn Lượng, thôn Từ Thiện bộc bạch.

Theo người dân, nguyên nhân khiến nước ngầm bị sụt giảm nghiêm trọng là do nắng nóng kéo dài cộng với phong trào nuôi tôm thẻ chân trắng nở rộ trong khoảng 2 năm trở lại đây. Rất nhiều giếng khoan xuống lòng đất để lấy nước phục vụ nuôi tôm. Bên cạnh đó, thời gian qua để phục vụ khai thác mỏ đá ở phía trên thôn, nhiều cây cối bị triệt hạ nên không giữ được nguồn nước ngầm.

Ông Nguyễn Văn Hùng, Trưởng thôn Từ Thiện cho biết, thôn ông và các thôn Vĩnh Trường, Sơn Hải 1, Sơn Hải 2 (xã Phước Dinh) thuộc vùng bãi ngang ven biển, chủ yếu sản xuất nông nghiệp và đi biển, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, nay hạn kéo dài, đất bạc màu nên diện tích đồng ruộng bỏ hoang rất lớn. Riêng thôn Từ Thiện có gần 300 hộ dân nhưng chỉ sản xuất cầm chừng khoảng 50 ha hoa màu để làm thức ăn cho gia súc.

“Hằng ngày người dân phải đi hàng chục cây số để lấy từng can nước làm nước uống cho gia súc. Thiếu nước bà con phải bỏ ruộng đi làm thuê, đàn gia súc không phát triển được” ông Hùng cho hay.

Hơn 18.000 nhân khẩu thiếu nước sinh hoạt

Thông tin mới nhất từ Sở NN&PTNT tỉnh Ninh Thuận cho biết hiện lưu lượng nước về hồ thủy điện Đa Nhim chỉ đạt 4m3/s, trong khi đó lưu lượng nước xả về hạ du lớn hơn nhiều. Nếu 2,5 tháng tới không có mưa từ Tây Nguyên, hồ thủy điện này cũng sẽ hết nước điều tiết.

Bên cạnh đó, 20 hồ thủy lợi trên địa bàn tỉnh chỉ còn khoảng 18 triệu m2 nước, tức chỉ còn 9,7% tổng dung tích các hồ chứa. Tất cả các suối trên địa bàn tỉnh đã tắc dòng chảy; theo dự báo nắng nóng vẫn kéo dài trong thời gian tới, đến cuối tháng 9 mới có mưa nhưng thấp hơn cùng kỳ.

Ngoại trừ TP. Phan Rang-Tháp Chàm, các huyện còn lại đều bị ảnh hưởng hạn hán, trong đó huyện Thuận Nam là địa bàn bị hạn nhiều nhất, với tổng diện tích đất bỏ sản xuất lớn, các công trình thủy lợi bị khô hạn nặng.

Ông Nguyễn Tin, Trưởng phòng Nông nghiệp, Sở NN&PTNT tỉnh Ninh Thuận cho biết tính đến ngày 20/4, trên địa bàn Ninh Thuận có 40,4 ha lúa thiệt hại 100%, 3,1 ha giảm năng suất, 6.100 ha lúa vụ đông xuân ngừng sản xuất do hạn. 135 ha nho và một số cây hoa màu khác giảm 50% năng suất, 68 ha bắp mất trắng hoàn toàn, 260 ha mía bị thiệt hại 100%, 400 ha mía thiệt hại từ 50-70%.

Nắng nóng cũng làm thiệt hại lớn đến chăn nuôi, đến nay có 311 con gia súc (dê, cừu, bò) chết do thiếu thức ăn, nước uống; 14,7 ha rừng bị cháy…

Hiện nay, Ninh Thuận đang huy động các lực lượng và nhiều phương tiện chở nước phục vụ sinh hoạt hằng ngày cung cấp cho 18.783 nhân khẩu tại các vùng bị hạn nặng. Tuy nhiên, theo nhận định, đến hết tháng 4/2015, nếu không có mưa sẽ có thêm 16.396 nhân khẩu cần cung cấp nước sinh hoạt trên toàn tỉnh.

Tập trung cung cấp nước sinh hoạt cho dân

Theo UBND tỉnh Ninh Thuận, dự báo trong những tháng tới tình hình hạn hán ở tỉnh sẽ diễn ra gay gắt hơn. Vì vậy, quan điểm của tỉnh Ninh Thuận là nêu cao tinh thần chủ động triển khai chống hạn, tập trung cung cấp nước sinh hoạt cho dân. Không để người dân nào khát nước, không để người dân thiếu đói; không để gia súc thiếu nước, thiếu đói, dịch bệnh phát sinh, sau đó mới tính đến chuyện sản xuất.

Theo đó, thời gian tới tỉnh Ninh Thuận phối hợp điều tiết nước từ hệ thống Thủy điện Đa Nhim, cực điểm là điều tiết 17m3/s để chống hạn. Chủ động chở nước phục vụ sinh hoạt nhân dân, cho gia súc; đồng thời lên phương án di chuyển đàn gia súc đến khu vực có nước, đào giếng lấy nước cho gia súc, tậng dụng hoa màu, rau vụ đông xuân làm thức ăn cho gia súc; khơi thông dòng chảy, nhân rộng công nghệ tưới tiêu tiết kiệm, chuyển đổi sản xuất; chủ động phòng chống cháy rừng. Triển khai phân bổ gạo cho nhân dân vùng không sản xuất được do hạn kéo dài từ nguồn Chính phủ hỗ trợ. Triển khai các biện pháp cấp nước cho dân từ nguồn hỗ trợ của Chính phủ; đẩy nhanh tiến độ các dự án, công trình cung cấp nước tại thôn Xóm Bằng (xã Bắc Sơn, Thuận Bắc), công trình cấp nước cho xã Phước Trung (huyện Bắc Ái). Huy động sự hỗ trợ của các lực lượng quân đội, công an, thanh niên… phối hợp cùng các địa phương chở nước cho người dân.

Chỉ đạo về công tác chống hạn thời gian tới, ông Trần Xuân Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận yêu cầu các đơn vị chức năng trên địa bàn tỉnh kiểm tra tất cả các nguồn nước, hệ thống cấp nước hiện có để có kế hoạch điều tiết, cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân, cho gia súc; ở vùng thực sự khó khăn huy động tất cả phương tiện chở nước sinh hoạt cấp miễn phí cho nhân dân; vận động người dân cùng nhau chia sẻ khó khăn về nguồn nước sinh hoạt.