Trường hợp nhận chuyển quyền sở hữu tài sản trên đất thuê được tiếp tục thuê đất

Luật sư Lê Văn Đài, Trưởng Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời câu hỏi của bà Nguyệt như sau:

Theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 114 Luật Đất đai thì hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước cho thuê đất có quyền “Bán, để thừa kế, tặng cho tài sản thuộc quyền sở hữu của mình gắn liền với đất thuê; người mua, người nhận thừa kế, người được tặng cho tài sản được Nhà nước tiếp tục cho thuê đất theo mục đích đã được xác định”.

Vấn đề bà Trần Thị Nguyệt hỏi không cung cấp đầy đủ thông tin như: Bà tham gia ký kết hợp đồng thuê đất của nhà nước với tư cách là người đại diện cho hộ gia đình, hay tư cách cá nhân? Nhà nước đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho hộ gia đình, hay cấp cho vợ chồng bà? Khi thuê đất, được cấp GCNQSDĐ người cháu họ của bà đã thành niên chưa? Chồng bà chết vào thời điểm trước khi thuê đất hay sau khi thuê đất. Khi chết có để lại di chúc không? Người con gái bà có phải là con chung của vợ chồng bà không?

Phải chuyển quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thuê

Trường hợp bà Nguyệt tham gia ký kết hợp đồng thuê đất của nhà nước với tư cách là đại diện hộ gia đình; Nhà nước cấp GCNQSĐ cho hộ gia đình; Khi thuê đất người cháu họ của bà Nguyệt đã thành niên, là lao động chính trong gia đình; Chồng bà chết sau khi thuê đất, sử dụng đất thuê mà không để lại di chúc; Người con gái bà là con chung của vợ chồng. Trường hợp này, muốn chuyển QSDĐ thuê cho con gái, bà Nguyệt cần thực hiện theo trình tự sau:

Trước tiên phải chuyển quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thuê: Vào thời điểm hộ gia đình bà Nguyệt thuê đất, sử dụng đất để trồng cây và được cấp GCNQSDĐ, hộ gia đình bà Nguyệt gồm bà, chồng bà và 1 người cháu họ. Quyền sở hữu tài sản trên đất thuộc về 3 thành viên trong hộ. Nay chồng bà Nguyệt đã chết, không để lại di chúc, phần tài sản thừa kế của chồng bà Nguyệt bằng 1/3 khối tài sản gắn liền với đất mà hộ gia đình bà Nguyệt thuê của Nhà nước.

Các thừa kế ở hàng thừa kế thứ nhất (trong đó có bà Nguyệt và con gái) cần thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, thỏa thuận để con gái bà được hưởng phần tài sản của bố trên đất thuê .

Đồng thời, bà Nguyệt và người cháu họ lập hợp đồng tặng cho để tặng cho phần tài sản của bà Nguyệt và người cháu họ trong khối tài sản chung của hộ gia đình, cho con gái bà Nguyệt.

Thủ tục lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế; lập hợp đồng tặng cho tài sản gắn liền với đất (có thể kết hợp hai việc vào một văn bản) được thực hiện tại Cơ quan công chứng Nhà nước hoặc Văn phòng công chứng theo quy định tại các Điều 35, 36, 37, 46  Luật Công chứng.

Được tiếp tục thuê đất nếu sử dụng đúng mục đích

Vì vậy, sau khi con gái bà Nguyệt nhận tài sản được thừa kế của bố, nhận tài sản được tặng cho từ mẹ và người anh em họ, con gái bà được sở hữu toàn bộ tài sản, cây cối đang trồng trên 2 ha đất thuê của Nhà nước. Trường hợp con bà Nguyệt vẫn tiếp tục sử dụng 2 ha đất đúng với mục đích trồng cây lâu năm thì được Nhà nước tiếp tục cho thuê đất.

Ngoài ra, theo quy định tại khoản 1, Điều 158, Nghị định 181/2004/NĐ-CP trình tự thủ tục thừa kế, tặng cho nhà ở, công trình kiến trúc khác, cây rừng, cây lâu năm thuộc sở hữu của người sử dụng đất gắn liền với đất được thực hiện theo trình tự thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất quy định tại các Điều 151, 152 của Nghị định này.

Theo đó, con bà Nguyệt phải nộp 1 bộ hồ sơ tới Văn phòng Đăng ký QSDĐ, gồm có:

- Biên bản thỏa thuận phân chia thừa kế; hợp đồng tặng cho tài sản gắn liền với đất (có thể là ở dạng văn bản thỏa thuận phân chia thừa kế kết hợp với tặng cho tài sản).

- GCNQSDĐ.

Việc đăng ký nhận thừa kế, nhận tặng cho tài sản gắn liền với đất thuê được thực hiện như sau:

- Trong thời hạn không quá 4 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Văn phòng đăng ký QSDĐ có trách nhiệm thẩm tra hồ sơ, làm trích sao hồ sơ địa chính; gửi số liệu địa chính cho cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính (nếu có); chỉnh lý GCNQSDĐ đã cấp;

- Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo nghĩa vụ tài chính, Văn phòng đăng ký QSDĐ hoặc UBND xã, thị trấn nơi có đất có trách nhiệm thông báo cho bên nhận thừa kế, nhận tặng cho tài sản gắn liền với đất thuê thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật;

- Trong thời hạn không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày bên nhận thừa kế, nhận tặng cho tài sản gắn liền với đất thuê thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, Văn phòng đăng ký QSDĐ hoặc UBND xã, thị trấn nơi có đất có trách nhiệm trao GCNQSDĐ.

Luật sư Lê Văn Đài

VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.