Về việc hưởng lương hưu khi ra nước ngoài định cư

Về vấn đề trên Luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời như sau:

Quy định về bảo hiểm xã hội (BHXH) trước năm 1995

Vào giai đoạn trước năm 1995, quy định về BHXH trong đó có chế độ trợ cấp hưu trí thực hiện theo Điều lệ tạm thời về các chế độ BHXH đối với công nhân, viên chức Nhà nước ban hành kèm theo Nghị định 218-CP ngày 27/12/1961 của Hội đồng Chính phủ. Tại Điều 42, Điều 43 và Điều 64 của Nghị định này quy định:

Công nhân, viên chức nhà nước nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi được về hưu. Ngoài điều kiện tuổi nói trên công nhân, viên chức có đủ điều kiện sau đây được hưởng chế độ trợ cấp hưu trí:

- Nam: thời gian công tác nói chung 25 năm, thời gian công tác liên tục 5 năm.

- Nữ: thời gian công tác nói chung 20 năm, thời gian công tác liên tục 5 năm.

Công nhân, viên chức nhà nước nam 55 tuổi, có thời gian công tác nói chung 20 năm, thời gian công tác liên tục 5 năm, nữ 50 tuổi, có thời gian công tác nói chung 15 năm, thời gian công tác liên tục 5 năm, làm việc đặc biệt nặng nhọc hay có việc hại sức khỏe liền trong 10 năm, cũng được hưởng chế độ trợ cấp hưu trí.

Thời gian công tác liên tục của công nhân, viên chức nhà nước là thời gian người đó làm việc liên tục dưới chính thể nhà nước ta, tại một cơ quan, xí nghiệp, công trường nông trường, lâm trường.

Luật BHXH hiện hành: Ra nước ngoài định cư được hưởng trợ cấp một lần

Theo quy định tại Điểm c, Khoản 1 Điều 55; Khoản 3 Điều 73 và Điều 74 Luật BHXH năm 2006 thì người lao động (NLĐ) được hưởng BHXH một lần khi ra nước ngoài để định cư. Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Hồ sơ hưởng BHXH một lần đối với người tham gia BHXH bắt buộc khi ra định cư ở nước ngoài được quy định tại Điều 120 Luật BHXH, gồm có: Sổ bảo hiểm xã hội; Bản sao giấy tờ định cư ở nước ngoài; Đơn đề nghị của NLĐ định cư ở nước ngoài.

Tại Khoản 1, Khoản 4, Điều 139 Luật BHXH quy định về chuyển tiếp như sau:

- Các quy định của Luật này được áp dụng đối với người đã tham gia BHXH từ trước ngày Luật này có hiệu lực.

- NLĐ có thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước ngày 1/1/1995 nếu chưa nhận trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp một lần, trợ cấp xuất ngũ, phục viên thì thời gian đó được tính là thời gian đã đóng BHXH.

Trường hợp ông Vũ Linh là công nhân viên chức trong biên chế nhà nước từ năm 1953 đến năm 1988 thì nghỉ việc, có 35 năm công tác liên tục. Năm nay (năm 2011) ông 77 tuổi; nghỉ việc năm 1988 vào lúc 54 tuổi; năm 1989 ra nước ngoài định cư khi 55 tuổi. Theo quy định của pháp luật về BHXH tại thời điểm năm 1988 thì ông chưa đủ điều kiện về tuổi để hưởng chế độ trợ cấp hưu trí.

Hiện nay ông Linh đang định cư ở nước ngoài, theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành, thì ông cũng không thuộc đối tượng được hưởng lương hưu hàng tháng.

Nếu ông Linh có đầy đủ giấy tờ, tài liệu chứng minh thời gian công tác liên tục trong biên chế nhà nước từ năm 1953 đến năm 1988 (để thay cho Sổ BHXH); có quyết định của cơ quan cho nghỉ việc năm 1988; chưa được nhận trợ cấp thôi việc hoặc trợ cấp một lần khi nghỉ việc; năm 1989 xuất cảnh hợp pháp, có giấy tờ định cư ở nước ngoài, thì ông Linh có thể làm đơn gửi cơ quan BHXH yêu cầu xem xét, giải quyết trợ cấp BHXH một lần.

Luật sư Lê Văn Đài

VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.