Những điều tâm đắc của nhà ngoại giao kỳ cựu

Ông Nguyễn Dy Niên. Ảnh: VGP/Kiều Liên

Trao đổi với PV Báo Điện tử Chính phủ, nguyên Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Dy Niên chia sẻ suy nghĩ của ông: “Điều quan trọng nhất trong Thông điệp của Thủ tướng chính là việc chúng ta phải đổi mới cơ chế để phù hợp với sự phát triển. Vì sự phát triển của đất nước hiện nay là sự phát triển trong tiến trình hội nhập quốc tế, chúng ta không còn đơn lẻ nữa. Thủ tướng nhấn mạnh nguồn động lực đó phải đến từ đổi mới thể chế và phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân. Thông điệp của Thủ tướng nêu rõ những vấn đề chúng ta cần phải làm trong thời gian tới”.

 Ông Nguyễn Dy Niên biện dẫn, chúng ta đàm phán ký kết Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và tham gia hội nhập sâu hơn nữa nhưng cơ chế hiện nay vẫn còn những ràng buộc, chưa thực sự phù hợp cho sự phát triển. Vì vậy cần một cuộc vận động quyết liệt, với biện pháp quyết liệt thì mới làm được.

Về một vấn đề lớn khác trong Thông điệp của Thủ tướng, ông Nguyễn Dy Niên chia sẻ: “Điều tôi tâm đắc là Thông điệp của Thủ tướng cũng đã nhấn mạnh quyền làm chủ của nhân dân. Bởi vì chúng ta đã nói dân là gốc từ lâu rồi, từ Đại hội Đảng VI năm 1986”.

Ông Nguyễn Dy Niên nhắc đến một phóng sự mà bản thân ông rất tâm đắc vừa được phát trên truyền hình. Phóng sự nói về những đổi mới dân chủ ở xã Thanh Văn (huyện Thanh Oai, Hà Nội), khi những người giữ cương vị lãnh đạo của xã đã thề quyết không bao giờ đụng chạm đến quyền lợi của nhân dân. Chính điều này khiến người dân rất quý trọng, tin tưởng. Từ đó, ông cho rằng Nhà nước phải tạo động lực để cho người dân phát huy quyền làm chủ của mình. Vì đây là điều làm nên sức mạnh của dân tộc. Theo ông quan niệm, tất cả các loại vũ khí dù hiện đại đến mấy nhưng cũng không thể bằng sức mạnh của nhân dân.

Ông Nguyễn Dy Niên phân tích tình hình trong nước và thế giới hiện nay còn nhiều khó khăn, đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực rất lớn. Cái khó là nhìn ra được con đường, tìm ra được ý tưởng thì chúng ta đã làm được. Bây giờ cần biện pháp để thúc đẩy cũng như thực hiện ý tưởng đó tích cực hơn.

Để làm được điều đó trước tiên đòi hỏi sự thống nhất trong Đảng từ ý chí đến hành động. Như trong việc thay đổi thể chế, phải có giải pháp để phát huy dân chủ, cả dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp. Tuy nhiên, dù trực tiếp hay gián tiếp vẫn phải thể hiện được ý nguyện của người dân.

“Tôi hoàn toàn nhất trí với vấn đề Thủ tướng đã nêu là phải mở rộng dân chủ trực tiếp và hoàn thiện cơ chế bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp. Sớm thực hiện thí điểm nhân dân trực tiếp bầu Chủ tịch UBND xã theo Nghị quyết Trung ương 5 khóa X. Đồng thời, phải hoàn thiện cơ chế phản biện xã hội, tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình xây dựng chính sách và lựa chọn cán bộ. Nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp và trách nhiệm giải trình của người đứng đầu cơ quan hoạch định chính sách”, ông Nguyễn Dy Niên bày tỏ.

Ông cũng cho rằng bầu trực tiếp Chủ tịch UBND xã nên làm đại trà, người được bầu thể hiện được ý chí của người dân và người dân nhìn vào năng lực của người đó để bầu. Sau này trong lĩnh vực dân chủ gián tiếp cũng vậy, các đại biểu Quốc hội phải thể hiện được ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Phải trao cho các đại biểu Quốc hội nhiều quyền hơn nữa, để họ làm việc độc lập hơn vì phần lớn đại biểu Quốc hội của chúng ta là không chuyên trách.

Một điểm quan trọng nữa là Thông điệp của Thủ tướng đề cao vai trò của thế hệ trẻ, thế hệ đang và sẽ đóng vai trò quyết định đối với sự phát triển cũng như vận mệnh của đất nước. Thế hệ trẻ Việt Nam cũng ngày càng trí tuệ, đây là tài sản vô cùng lớn của đất nước.

Từ những kinh nghiệm đã tích lũy được, chúng ta sẽ rút ra được bài học để có những bước đi tiếp theo vững chắc. Còn vấn đề phòng chống tham nhũng, cần phải làm quyết liệt hơn.

Bày tỏ sự lạc quan về năm 2014, ông Nguyễn Dy Niên tin tưởng đất nước chúng ta sẽ vươn lên mạnh mẽ hơn năm 2013, nhất là khi chúng ta đưa được Thông điệp của Người đứng đầu Chính phủ đi vào cuộc sống, vì đây cũng là quyết sách của Đảng, Nhà nước ta đối với sự phát triển mạnh mẽ hơn của đất nước thời gian tới.

Kiều Liên