Công trình nghiên cứu hạt Higgs giành Nobel Vật lý

Nhà vật lý người Anh Peter Higgs (phải) đang trò chuyện với nhà vật lý người Bỉ Francois Englert. Cả hai ông cùng nhận giải thưởng Nobel Vật lý 2013 cho công trình khám phá hạt Higgs.  Ảnh: Reuters

Trong những năm 1960, hai nhà Vật lý lý thuyết này thuộc số những nhà khoa học đề xuất một cơ chế giải thích về các vật chất cơ bản nhất của vũ trụ có khối lượng.

Năm 1964, Peter Higgs (Trường đại học Edinburgh, nước Anh) đề xuất rằng hạt Higgs được cho là tồn tại trong một trường vô hình ở khắp nơi do vụ nổ Big Bang tạo ra cách đây khoảng 13,7 tỷ năm.

Cũng trong thời gian trên, nhà Vật lý Francois Englert (Đại học Libre de Bruxelles) cùng đồng nghiệp cũng đề xuất một lý thuyết tương tự về một loại hạt có khối lượng nền tảng.

Sự tồn tại của hạt này đã được chứng minh trong năm 2012.

Đầu tháng 7/2012, các nhà khoa học trên thế giới đã được chứng kiến những công bố tìm thấy hạt Higgs, hay một loại hạt được coi là giống với hạt Higgs, sau gần một nửa thế kỷ tìm kiếm nhằm giải thích các khối vật chất cơ bản có khối lượng.

Đầu tiên là các nhà Vật lý tại Phòng thí nghiệm máy gia tốc hạt quốc gia Fermi (Fermilab) ở bang Illinois của Mỹ, cho biết họ đã dần làm sáng tỏ sự tồn tại của hạt Higgs.

Sau đó, ngày 4/7/2012, các nhà Vật lý tại Trung tâm Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) công bố khám phá của riêng mình trong cuộc săn lùng hạt Higgs, và họ gọi đây là loại hạt mới "giống với hạt Higgs được tìm kiếm lâu nay".

Nói về giải thưởng Nobel Vật lý 2013, đại diện Viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết: Giải thưởng năm nay là về một thứ rất nhỏ bé nhưng lại tạo nên mọi sự khác biệt. Giải thưởng dành cho việc khám phá ra lý thuyết về một cơ chế đóng góp vào những kiến thức của con người về nguồn gốc của khối lượng các hạt hạ nguyên tử, và gần đây đã được khẳng định nhờ việc phát hiện ra hạt cơ bản đã được dự đoán trước, nhờ các thí nghiệm tại máy gia tốc hạt lớn ở CERN.

Lý thuyết của hai nhà khoa học Peter Higgs và Francois Englert được chứng thực đã mô tả cách thức vũ trụ này được cấu thành. Lý thuyết này là phần trung tâm của 'Mô hình Chuẩn' cho sự tồn tại của tất cả mọi thứ, từ những đóa hoa cho đến con người, các hành tinh, ngôi sao... cũng như lực và sự tương tác tạo lập nên vũ trụ.

Theo cách nói của các nhà khoa học, nếu không có hạt Hgigs – “hạt của Chúa”, thì tất cả các nguyên tử trong vũ trụ này sẽ không tồn tại.

Hai nhà khoa học sẽ nhận giải thưởng trị giá 1,2 triệu USD tại lễ trao giải chính thức ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển vào ngày 10/12.

Vũ Anh (tổng hợp)