Tìm ra phương pháp xét nghiệm mới phát hiện sớm ung thư

Các nhà khoa học trường Đại học Stanford tiêm một loại thuốc, là một chuỗi DNA siêu nhỏ, đồng thời vào cả những con chuột mang khối u ác tính của người và những con chuột không có khối u. Loại DNA trên được kích hoạt bằng một hoạt chất đặc biệt chỉ hoạt động trong tế bào ung thư và sản sinh ra một loại protein, được đặt tên là SEAP.

Sau khi tiêm xong, các nhà khoa học tiến hành đo nồng độ SEAP trong máu của các con chuột thí nghiệm theo quy trình thời gian là sau khi tiêm từ 1, 3, 7, 11 đến 14 ngày. Kết quả cho thấy chỉ trong vòng 48 giờ sau khi tiêm DNA, SEAP đã xuất hiện trong máu của chuột có khối u nhưng không xuất hiện ở những con chuột không có khối u. Dấu hiệu này bắt đầu giảm dần sau 72 giờ tiêm và biến mất trong vòng hai tuần sau đó. Ngoài ra, kết quả còn cho thấy nồng độ SEAP xuất hiện nhiều nhất tại khu vực phổi của chuột, nơi tập trung khối u. Điều này chứng tỏ SEAP không chỉ báo hiệu sự xuất hiện của ung thư mà còn cho biết mức độ nghiêm trọng của căn bệnh.  

Giám đốc Trung tâm Canary Stanford phát hiện sớm ung thư kiêm trưởng nhóm nghiên cứu, Giáo sư Sanjiv Gambhir cho biết phương pháp phát hiện ung thư bằng “chất đánh dấu sinh học” hoặc chất báo hiệu có khối u, đã từng được sử dụng nhiều lần trước đó nhưng khá phức tạp và không chính xác. Mỗi loại khối u lại tiết ra một loại chất đặc trưng đòi hỏi phải có những lần xét nghiệm riêng biệt. Những chất lạ được xem là chất đánh dấu sinh học cũng thường xuất hiện trong các mô khỏe vì vậy một kết quả dương tính không có nghĩa là người đó đang thực sự bị ung thư. Ngoài ra, trong trường hợp khối u nhỏ sẽ không tiết đủ lượng chất để báo hiệu sự xuất hiện của khối u.

Trong khi đó, phương pháp của nhóm Gambhir có tính chất ưu việt hơn khi làm cho tất cả các loại khối u đều sản sinh ra cùng một loại chất đánh dấu sinh học. Đây là loại chất mà sự xuất hiện của nó trong mạch máu của chuột sẽ xác định rõ ràng có tế bào ung thư vì mô của chuột không ung thư sẽ không sản sinh được.

Hiện tại, DNA được đưa vào cơ thể chuột bằng phương pháp tiêm, song các nhà khoa học cho biết loại thuốc này có khả năng đưa vào cơ thể dưới dạng thuốc viên uống. Giáo sư Gambhir cho biết mặc dù đến nay họ chưa phát triển loại DNA trên dưới dạng viên thuốc uống, nhưng ông tin đây là vấn đề có thể giải quyết được trong vài năm tới.

Các nhà khoa học cho biết nếu được chứng minh là an toàn và hiệu quả, phương pháp này có thể trở thành một công cụ chính tầm soát ung thư cho con người.

Công trình khoa học này được công bố trên tạp chí Khoa học của Viện Hàn lâm khoa học quốc gia Mỹ.

Nguyễn Thơ