Bộ Tài chính giải đáp về thu chi ngân sách Nhà nước

Vụ trưởng Vụ NSNN Huỳnh Quang Hải giải đáp về ngân sách. Ảnh: VGP/Huy Thắng

Đảm bảo thu ngân sách ổn định

Ông Huỳnh Quang Hải, Vụ trưởng Vụ NSNN (Bộ Tài chính) cho biết, thu NSNN 5 tháng ước đạt 380,76 nghìn tỷ đồng, bằng 41,8% dự toán, tăng 7,9% so với cùng kỳ năm 2014.

So với cùng kỳ một số năm gần đây, tiến độ thực hiện thu nội địa và thu cân đối từ xuất nhập khẩu 5 tháng đầu năm nay đạt khá, nhờ tình hình kinh tế vĩ mô ổn định, hoạt động sản xuất kinh doanh và xuất nhập khẩu có bước phát triển tốt.

Các nhiệm vụ chi NSNN nhìn chung được đảm bảo theo dự toán và tiến độ triển khai thực hiện nhiệm vụ của các chủ đầu tư, đơn vị sử dụng ngân sách, đảm bảo an sinh xã hội. Tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản đạt khá hơn so với cùng kỳ một số năm gần đây. Tuy nhiên, giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ (TPCP) còn đạt thấp.

Cũng theo ông Hải, bội chi NSNN 5 tháng ước đạt 74,8 nghìn tỷ đồng, xấp xỉ 33,1% dự toán năm. Tính đến hết tháng 5, đã thực hiện phát hành trên 94,3 nghìn tỷ đồng TPCP để bù đắp bội chi NSNN và cho đầu tư phát triển, bằng 34,3% nhiệm vụ được giao.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố thuận lợi, đã phát sinh nhiều khó khăn, thách thức. Đáng chú ý là giá dầu thô giảm mạnh so với dự toán, tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối NSNN năm 2015.

Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và NSNN năm 2015, sẵn sàng ứng phó với việc giảm thu NSNN do giá dầu giảm, đảm bảo sự chủ động trong điều hành và giữ vững cân đối NSNN năm 2015, Bộ Tài chính đã chủ động tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 21/4/2015 về việc tăng cường chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ tài chính - NSNN năm 2015.

Về tác động của giá dầu, ông Huỳnh Quang Hải cho biết: Trong dự toán NSNN năm 2015, căn cứ giá dầu thế giới và dự báo của các tổ chức uy tín, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ và Quốc hội giá dầu là 100 USD/thùng. Kết quả thực hiện 5 tháng đầu năm nay bình quân giá dầu chỉ ở mức 58,7 USD/thùng, giảm khoảng 42 USD/thùng.

Như vậy, khoản thu về dầu thô chắc chắn bị hụt so với dự toán. Về việc này, Bộ Tài chính sẽ quyết tâm phấn đấu đảm bảo dự toán được giao, phấn đấu vượt thu nội địa bù đắp hụt do giá dầu giảm.

Về TPCP, Bộ Tài chính cũng cho biết, tính đến hết tháng 5, đã phát hành trên 94 nghìn tỷ đồng TPCP đề bù đắp bội chi và cho đầu tư phát triển.

Bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng cho biết: Trước đây, nhà đầu tư thường mua trái phiếu có kỳ hạn 5 năm và 15 năm. Nhưng đến thời điểm này, khi tín dụng cho nền kinh tế tăng trưởng hơn 4% thì nhu cầu đầu tư vào trái phiếu dài hạn có sự sụt giảm.

Do đó, dự kiến đến cuối tuần này, Hiệp hội trái phiếu cùng với Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước sẽ trao đổi với các nhà đầu tư để đánh giá rõ hơn và chia sẻ các thông tin đầy đủ hơn về các chính sách kinh tế vĩ mô, cũng như xu hướng điều hành lãi suất ngân hàng trong thời gian tới để các bên gặp nhau về mặt lãi suất.

Tăng cường tiết kiệm chi

Để đảm bảo mức bội chi NSNN, ngoài việc đảm bảo nguồn thu, Bộ Tài chính cũng cho biết sẽ tổ chức điều hành chi NSNN chủ động, tích cực, đảm bảo cân đối ngân sách các cấp, giữ mức bội chi NSNN trong phạm vi Quốc hội quyết định.

Trong đó, tạm giữ lại 10% dự toán chi thường xuyên 8 tháng cuối năm 2015 của các đơn vị sử dụng ngân sách và 50% nguồn dự phòng của ngân sách các cấp để chủ động xử lý khi nguồn thu NSNN giảm lớn.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, theo quy định mới về cách tính bội chi, phần chi trả nợ gốc được đưa ra khỏi nội dung chi của ngân sách. Đây là điểm tiếp cận thông lệ tốt quốc tế.

Bộ Tài chính và Chính phủ sẽ có chỉ đạo để bội chi giai đoạn tới giảm dần, nhằm bảo đảm tốt an ninh tài chính quốc gia, duy trì nợ công trong giới hạn cho phép. 

Về vấn đề tiết kiệm chi 10% trong 8 tháng cuối năm, ông Hải cho biết, chủ trương này thực chất là khoản mà Thủ tướng chỉ đạo tạm giữ, chứ chưa phải cắt hẳn. Đến tháng 8, căn cứ trên tình hình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, Bộ Tài chính sẽ xem xét đánh giá và đưa ra các dự báo thực hiện cho cả năm.

Tháng 9, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Thủ tướng để đưa ra quyết định. Việc này nhằm củng cố thêm ý thức tiết kiệm và thể hiện sự quyết tâm điều hành ngân sách, chia sẻ khó khăn chung đối với tình hình kinh tế đất nước.

Giải đáp về vấn đề bội chi NSNN khá cao năm 2013, Vụ trưởng Vụ NSNN lý giải, theo quyết toán của Bộ Tài chính đã báo cáo với Quốc hội, các khoản chi tiêu vẫn trong phạm vi số bội chi 5,3% đã được Quốc hội quyết định.

Trong đó có 2 khoản tăng lên, gồm 29 nghìn tỷ vốn ODA đã giải ngân cao hơn so với dự kiến và hơn 13 nghìn tỷ tiền nợ quỹ hoàn thuế GTGT kiến nghị đưa vào xử lý bội chi.

Theo ông Hải, 2 khoản này trong quá trình thực hiện Chính phủ đã báo cáo với Quốc hội, do đó không có biểu hiện gì về sai phạm kỷ luật ngân sách.

Huy Thắng