Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Không tô hồng số liệu thống kê

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Trên diễn đàn Quốc hội sáng nay (1/11) Bộ trưởng KHĐT Bùi Quang Vinh tái khẳng định những con số do Tổng cục Thống kê công bố có thể tin cậy, đồng thời ông kêu gọi các đại biểu giữ niềm tin để tìm giải pháp phát triển kinh tế đất nước.

Số liệu thống kê có thể tin cậy được

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết: Trong hệ thống chỉ tiêu được Chính phủ phê duyệt có 350 chỉ tiêu thống kê quốc gia. Trong đó, chỉ có 146 chỉ tiêu được giao cho ngành Thống kê tính toán, chiếm 42% tổng số chỉ tiêu thống kê quốc gia; còn lại 58% số chỉ tiêu được giao cho các bộ, ngành.

Theo Bộ trưởng: Hệ thống thống kê của chúng ta dù chưa hiện đại và toàn diện, nhưng Việt Nam đã có một hệ thống thống kê dọc từ Trung ương tới địa phương và có "chân rết" ở tận cơ sở. Bên cạnh đó, ngành Thống kê của Việt Nam cũng đã hội nhập với quốc tế, cho nên phương pháp thống kê của Việt Nam cũng tương thích với phương pháp của khoa học thống kê của thế giới. Hằng năm, các chỉ tiêu thống kê của Việt Nam đều có các tổ chức quốc tế hợp tác tính toán và kiểm định. Do vậy các con số do Tổng cục Thống kê công bố cơ bản là chấp nhận được.

“Đương nhiên, con số này không thể tuyệt đối chính xác, vì còn phụ thuộc vào đối tượng điều tra. Tuy nhiên, khoa học thống kê có những phương pháp để loại trừ những rủi ro này và có những căn cứ để chúng ta có thể tin cậy được”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định.

Về số liệu thống kê do các bộ, ngành cung cấp, Bộ trưởng Vinh cho biết: Do không có bộ máy thống kê riêng nên các bộ, ngành chủ yếu phải dựa vào báo cáo của cơ sở và địa phương, nên số liệu thống kê sai số nhiều hơn và độ chính xác thấp hơn. Ngay kể cả cách tính GDP của các địa phương so với Trung ương cũng đang khác nhau rất nhiều và chúng ta có lộ trình để khắc phục vấn đề này. Ngay trong 15 chỉ tiêu kế hoạch năm 2013, chỉ có 8 chỉ tiêu do Tổng cục Thống kê tính toán và công bố, còn 7/15 chỉ tiêu là do các bộ, ngành công bố.

Về cách tính GDP năm 2013, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) tỏ ý "nghi ngờ" và cho rằng đánh giá của Chính phủ “màu hồng quá”. Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định: Con số này là con số dự báo của cả năm 2013. Đến hết tháng 9/2013, GDP đạt 5,14%, cao hơn một chút so với 9 tháng của năm 2012 (5,1%). Bộ trưởng cho rằng “con số này là khiêm tốn” và hoàn toàn có căn cứ để chứng minh độ tin cậy của con số này.

Theo Bộ trưởng: “Dự báo hết năm tăng trưởng sẽ đạt 5,3-5,4% GDP, đây là một thách thức trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ và nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương. Nếu những chính sách của chúng ta tốt và đi vào cuộc sống thì cuối năm sẽ đạt mục tiêu GDP tăng 5,4%, bằng không chúng ta có thể không đạt được con số này”.

Về cách tính GDP, Bộ trưởng cho biết: Hiện quốc tế có 2 phương pháp tính toán GDP, gồm phương pháp sản xuất và phương pháp sử dụng cuối cùng. Đây là hai phương pháp mà tất cả các nước trên thế giới đều tính và Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Hằng năm, cơ quan, tổ chức quốc tế đều có kiểm tra, thẩm định. Cho nên về cơ bản số liệu thống kê của chúng ta là có thể tin cậy được.

Về chỉ số tăng trưởng GDP, Bộ trưởng dẫn chứng thêm: Năm nay chúng ta có một số chỉ tiêu cải thiện. Trước hết, trong tăng trưởng kinh tế, quý I tăng 4,76%, quý II tăng 5%, quý III tăng 5,54% và dự báo quý IV tăng 5,6-5,7%. "So với cùng kỳ năm trước, các con số này cao hơn nên tôi nghĩ năm nay tăng trưởng 5,3-5,4%, so với mức của năm trước là 5,25% thì không có gì là đặc biệt", Bộ trưởng Vinh khẳng định.

Không chỉ vậy, năm nay chúng ta cũng có nhiều chuyển biến tích cực khác, Bộ trưởng dẫn chứng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo năm 2013 tăng 6,8% so với năm trước; kim ngạch xuất nhập khẩu tiếp tục tăng 15,7%... Đây là những con số được đo đếm rất chính xác. Bên cạnh đó, chỉ số sản xuất công nghiệp cũng tăng dần theo từng quý: Quý I tăng 4,5 %, quý II tăng 5,2; quý III tăng 6%. Như vậy, cả sản xuất công nghiệp, dịch vụ, thương mại năm nay có chuyển biến tốt.

Đồng thời, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng vượt kế hoạch, giải ngân ODA tăng, cho thấy nền kinh tế đang phục hồi dù chưa vững chắc. Ví dụ, chỉ tính riêng Nhà máy Samsung ở Bắc Ninh (chưa kể Thái Nguyên) giá trị tăng thêm của năm nay là 2 tỷ USD. Giám đốc Samsung cho biết năm nay có khả năng xuất khẩu của Samsung Việt Nam sẽ đạt hơn 22 tỷ USD, tăng gần gấp đôi so với năm ngoái (12,8 tỷ USD). Mặt khác, nếu như năm trước xuất khẩu khu vực FDI tăng, khu vực trong nước giảm thì năm nay, xuất khẩu của cả hai khu vực đều tăng…

Sản xuất đã phục hồi

Trên cơ sở phân tích chi tiết những số liệu thống kê, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định: “Những con số trên chứng minh rằng sản xuất của chúng ta đã phục hồi. Dù phục hồi chưa được nhiều, chưa căn bản, chưa bền vững nhưng tất cả dịch vụ và các lĩnh vực đều đã có chuyển biến tích cực. Nền kinh tế đang có những tín hiệu tốt. Do vậy, lúc này niềm tin là điều quan trọng. Chúng ta cần xây dựng niềm tin để chúng ta vươn tới, chúng ta không tô hồng, cũng không bôi đen các con số trong báo cáo tình hình kinh tế-xã hội”.

Để có thêm căn cứ thuyết phục đại biểu, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh còn lấy con số thống kê của tỉnh Lâm Đồng để chứng minh số liệu tăng trưởng của cả nước là đáng tin cậy.

Bộ trưởng cho biết: Lâm Đồng đưa ra kế hoạch tăng trưởng năm 2013 là 15-16% so với năm 2012. Báo cáo của Lâm Đồng cho thấy hết 9 tháng, tỉnh này đã đạt mức tăng trưởng 14,8% - thuộc top cao nhất toàn quốc.

Bộ KHĐT cũng nghiên cứu “con số của Lâm Đồng có chính xác hay không?” và “tại sao cả nước có 5,14% mà Lâm Đồng lại tới 14,8%?”... Bộ đã yêu cầu tỉnh Lâm Đồng báo cáo. Qua đó, Bộ thấy rằng số liệu của Lâm Đồng là có lý. Bởi trong 9 tháng, ngành khai khoáng của tỉnh tăng 20% giá trị sản xuất (do tăng thêm 240.000 tấn alumin mà năm trước không có); sản lượng điện, diện tích cà phê, giá trị gia tăng nông nghiệp chất lượng cao của Lâm Đồng cũng tăng rất mạnh…

“Có thể những con số của Lâm Đồng chưa tuyệt đối chính xác nhưng vẫn cho thấy kinh tế một tỉnh miền núi như Lâm Đồng đang chuyển biến tốt. Vậy tại sao từ góc nhìn của Lâm Đồng chúng ta không thấy nền kinh tế của đất nước đang phát triển… Tôi muốn nói các con số chúng ta chưa thực sự tuyệt đối chính xác nhưng cũng không nên quá lo lắng cho rằng số liệu này là tô hồng”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Củng cố niềm tin và tìm giải pháp cho phát triển

Kết lại phần phát biểu, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khẳng định: Đây là thời điểm quan trọng của đất nước khi 2013 là năm giữa nhiệm kỳ 5 năm (2011-2015), giữa nhiệm kỳ của Đại hội Đảng; là thời điểm để chúng ta nghiên cứu, góp ý, thẳng thắn phân tích kỹ tình hình để đưa ra giải pháp cho thời gian tới.

Bộ trưởng kêu gọi: "Lúc này niềm tin là quan trọng, cần phải xây dựng niềm tin. Quan trọng là chúng ta phân tích tình hình để có cái nhìn thẳng thắn; vấn đề không phải ở chỗ ta làm gì trong 2 năm tới mà là làm cách nào, phải chuẩn bị những gì cho trung hạn 2016-2020. Nếu không, chúng ta sẽ gặp rất nhiều khó khăn".

Quỳnh Hoa