Bộ trưởng Công Thương: Thực hiện đúng Tổng sơ đồ VI sẽ không thiếu điện

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng trả lời chất vấn - Ảnh Chinhphu.vn

Là người nhận được nhiều câu chất vấn nhất, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng đã mở đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn trước QH xoay quanh những vấn đề như giải quyết tình hình thiếu điện, hạn chế nhập siêu và về dự án khai thác bauxite Tây Nguyên.  

Đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng), Vũ Quảng Hải (Hưng Yên) chất vấn về tình hình thiếu điện thời gian qua và việc chậm tiến độ thực hiện một số dự án nhiệt điện cũng như việc cung cấp điện mùa khô năm 2011 sẽ được giải quyết ra sao?

Thừa nhận việc thiếu điện trong mùa khô vừa qua đã gây ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của người dân, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết Tổng sơ đồ điện 6 đã đi được hơn nửa chặng đường, nếu thực hiện đúng tổng sơ đồ thì sẽ không thiếu điện.

Bộ trưởng cho biết, theo Tổng sơ đồ điện 6, dự kiến đến 2015 phải có 50.000 MW công suất nhưng đến hết 2010, mới dự kiến đạt 20.900 MW và đến 2015, mục tiêu trên chỉ đạt được khoảng 80%.

Lý giải nguyên nhân thiếu điện, Bộ trưởng cho biết, do thu xếp vốn gặp khó khăn, đặc biệt  giai đoạn đầu của Tổng sơ đồ điện 6 được triển khai đúng vào thời kỳ khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Thời điểm này, các nhà đầu tư trong nước gặp khó  khăn trong việc thu xếp vốn, nhiều ngân hàng dừng cho vay.

Lý do thứ hai, một số dự án tuy đã đưa vào vận hành nhưng hoạt động chưa ổn định như  nhà máy nhiệt điện ở Hải Phòng, Quảng Ninh.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cũng kể đến việc thiên tai, hạn hán kéo dài đã ảnh hưởng tới nguồn cung điện.

“Nguyên nhân chậm tiến độ của việc thực hiện một số nhà máy điện, có phải do năng lực nhà thầu yếu hay không?”, đại biểu Vũ Quang Hải (Hưng Yên) chất vấn.

Đại biểu Phạm Thị Loan (Hà Nội) - Ảnh Chinhphu.vn

Đại biểu Phạm Thị Loan (Hà Nội) cũng đề nghị Bộ trưởng giải thích rõ nguyên nhân thiếu điện liệu có phải do các nhà thầu EPC áp dụng công nghệ lạc hậu và đề nghị nếu do hạn chế của Luật đấu thầu thì chúng ta cần phải sửa.

Chưa có một thông tin chính thức nào nói rằng các nhà thầu EPC tham gia vào các nhà máy điện đưa công nghệ lạc hậu vào Việt Nam, Bộ trưởng trả lời. Tuy nhiên, đối với một số nhà máy nhiệt điện mà Trung Quốc giúp ta xây dựng, có một số khiếm khuyết về mặt kỹ thuật. Nhưng những khiếm khuyết này qua kiểm tra thì phần nhiều rơi vào những thiết bị phụ.

Được mời phát biểu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc khẳng định, nếu thực hiện đúng Tổng sơ đồ 6 sẽ không thiếu điện. Việc chậm tiến độ của một số dự án nhiệt điện là do vấn đề kỹ thuật, đơn cử các dự án Nhiệt điện Quảng Ninh 1, Quảng Ninh 2, nhiệt điện Cao Ngạn, Cẩm Phả.

“Năng lực nhà thầu chúng ta tuyển chọn chưa hợp lý, năng lực của chủ đầu tư yếu. Trong Luật đấu thầu ghi rõ đấu thầu kỹ thuật trước, tiếp sau là đấu thầu giá. Bộ Luật đầu thầu khá hiện đại tiếp cận thông lệ quốc tế để có thể chọn nhà thầu có trình độ, nhưng các chủ đầu tư chưa đủ trình độ đặt ra đầu bài để lựa chọn được nhà thầu tốt”, Bộ trưởng Võ Hồng Phúc nói.

Kiên quyết hơn đối với dự án thủy điện

Cũng liên quan đến thủy điện, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) chất vấn liệu có việc xả lũ các hồ thuỷ điện thời gian qua góp phần cùng mưa lũ làm tăng thiệt hại cho người dân? Theo đại biểu, văn bản trả lời của Bộ trưởng nói các hồ thuỷ điện không làm tăng thêm lũ trong đợt lũ vừa qua ở miền Trung nhưng không đưa ra các số liệu cụ thể về lượng nước các hồ thuỷ điện xả ra.

Giải đáp, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khẳng định, ông chưa từng nói không có sự liên quan của thuỷ điện nhỏ với lũ lụt vừa qua.

Khi phát triển thuỷ điện nhỏ, trong quy hoạch có 230 dự án với tổng công suất 1.320 MW. Tuy nhiên, hiện tại mới triển khai 90 dự án với công suất 900 MW.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) - Ảnh Chinhphu.vn

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khẳng định nếu các hồ thủy điện tuân thủ quy trình điều tiết hồ chứa sẽ hạn chế tối đa tác hại.

Thủ tướng đã ban hành quy trình vận hành liên hồ chứa, yêu cầu phải đảm bảo tuyệt đối an toàn công trình, điều tiết lũ, giảm cắt lũ hạ du và cuối cùng mới là yêu cầu đảm bảo phát điện.

Vừa qua một số trường hợp cụ thể chưa làm đúng quy trình, Bộ Công Thương đã yêu cầu EVN kiểm tra và xác định nguyên nhân trách nhiệm để xử lý theo quy định hiện hành.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết sẽ tiếp tục rà soát thuỷ điện, kiên quyết yêu cầu dẹp bỏ nếu không cần thiết hoặc không hiệu quả. Đến nay, 38 dự án tại 9 tỉnh đã bị thu hồi, "mưa lũ thất thường như vậy cần có thái độ kiên quyết hơn đối với các dự án thuỷ điện", ông nói.

Nhập siêu giảm theo các năm

Một số chất vấn của các đại biểu đề cập đến tỷ lệ nhập siêu còn cao ảnh hưởng đến điều tiết vĩ mô cũng như mất cân đối trong cán cân thương mại. Đại biểu Trần Du Lịch (TP Hồ Chí Minh) kiến nghị Bộ Công Thương cần có chính sách giải quyết căn cơ bởi nhập siêu chủ yếu  từ cơ cấu.

Theo Bộ trưởng, năm 2010 là năm đầu tiên chúng ta có tốc độ xuất khẩu cao hơn nhập khẩu, dự kiến xuất khẩu tăng 23%, nhập khẩu  tăng 19%

Bộ trưởng thừa nhận xét về tổng thể chúng ta vẫn nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, và đây là thách thức thức đối với nền kinh tế. Thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt việc kiểm soát chặt chẽ nhập khẩu, theo từng năm con số này đã giảm, nếu như năm 2008 nhập siêu  18 tỷ USD, chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu, thì năm 2009 là 12,9 tỷ USD (chiếm 22,5%), năm 2010 nhập siêu còn 11,9-12 tỷ USD ( chiếm 17%). Như vậy về con số tuyệt đối đã cơ bản giảm.

Đại biểu Trần Du Lịch (TP. Hồ Chí Minh) - Ảnh Chinhphu.vn

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho rằng, vì chúng ta đang trong quá trình đẩy mạnh phát triển nên bắt buộc phải nhập khẩu hàng hoá, máy móc thiết bị với tỷ trọng lớn. Trong đó, hầu hết nguyên vật liệu chúng ta chưa sản xuất được hoặc sản xuất chưa đúng. Chẳng hạn dệt may, xuất khẩu được 11 tỷ USD nhưng phải nhập khẩu tới 60%, da giày cũng vậy.

Theo mục tiêu đến năm 2015 sẽ giảm tỷ lệ nhập siêu xuống còn 14%. Sau 2015 sẽ tiến tới cân bằng cán cân thương mại, ổn định cán cân thanh toán, ổn định kinh tế vĩ mô.

Để từng bước thu hẹp mức nhập siêu, Bộ Công Thương đang tập trung xây dựng Đề án Chiến lược xuất nhập khẩu thời kỳ 2011-2020. Trong đó, tập trung phát triển các sản phẩm có lợi thế cạnh tranh, thay thế hàng nhập khẩu, nhất là các loại máy móc, thiết bị, chi tiết, phụ tùng, nguyên vật liệu... phục vụ sản xuất, tập trung phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ.

Hiện Bộ đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định về khuyến khích phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, trước mắt tập trung vào các ngành, như dệt may, da giày, điện tử, cơ khí...

Về vấn đề bauxite, trả lời chất vấn có mâu thuẫn khi nhà máy chế biến đặt ở địa bàn thiếu nước, thiếu điện hay không, Bộ trưởng Công Thương cho rằng, vấn đề này đã được Chính phủ cân nhắc, báo cáo Bộ Chính trị, nếu thuần tuý hiệu quả kinh tế thì đặt nhà máy gần biển có hiệu quả cao hơn nhưng khi quyết định đối với dự án này cần xem xét tổng hợp tác động xã hội, kinh tế, mức độ lan toả của dự án. Chính phủ thấy rằng cần vì lợi ích của đồng bào địa phương trước hết là lao động, việc làm, cải thiện kinh tế địa phương.

.

Quỳnh Hoa

Ảnh Nhật Bắc