Chậm cổ phần hóa, Bộ Công Thương sẽ chỉ đạo quyết liệt

Một loạt “ông lớn” ngành công thương chậm cổ phần hóa

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Lê Mạnh Hà cho biết, trong số 137 DNNN cổ phần hóa giai đoạn năm 2017-2020 thì trong năm nay, cả nước sẽ phải cổ phần hóa 45 DN. Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm, cả nước mới hoàn thành cổ phần hóa 6 DN, 14 DN đã công bố giá trị DN và đang xây dựng phương án cổ phần hóa trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Trong số này, có những DN quy mô vốn chủ sở hữu rất lớn như: 3 DN thành viên của Tập đoàn Dầu khí (PVN) có tổng giá trị vốn chủ sở hữu gần 90.000 tỷ đồng, 1 DN thành viên của Tập đoàn Điện lực (EVN) có giá trị vốn chủ sở hữu khoảng 24.000 tỷ đồng.

Đáng nói, những “ông lớn” này đều thuộc sự quản lý của cơ quan chủ quản là Bộ Công Thương.

Chưa hết, theo Chỉ thị 05/CT-BCT do Bộ Công Thương ban hành cuối tháng 4/2017 về việc đẩy mạnh công tác sắp xếp, đổi mới DNNN trực thuộc Bộ Công Thương giai đoạn 2017-2020, 4 tập đoàn gồm Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tập đoàn Hóa chất Việt Nam phải trình kế hoạch sắp xếp, đổi mới và tái cơ cấu DN trước ngày 20/5. Thế nhưng cho đến nay, Bộ này vẫn đang “nợ” đề án của TKV.

Hoặc như tiến độ thoái vốn tại Tổng Công ty Bia-Rượu-Nước giải khát Hà Nội (Habeco) và Tổng Công ty Bia-Rượu-Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) cũng đang được “liệt” vào danh mục chậm thoái vốn.

Giải thích cho sự chậm trễ của TKV, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, đề án của ngành than còn “nợ” bởi nhiều lý do, trong đó có việc ảnh hưởng đến đời sống của người lao động. Trong điều kiện giá than sản xuất trong nước đắt hơn giá than nhập khẩu, ngành than vẫn đang phải tính toán để không ảnh hưởng tới 113.000 lao động của toàn ngành. Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng đã yêu cầu TKV, Tổng cục Năng lượng trình Chính phủ đề án thoái vốn ngay trong tháng 7.

Còn với Habeco và Sabeco, ông Bùi Trường Thắng, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ (Bộ Công Thương) cũng đưa ra “lời hứa” sẽ bán vốn nhà nước tại 2 hãng bia rượu này trong năm nay. Ông Thắng cũng nhấn mạnh “việc thoái vốn tại hai DN này đang được Bộ Công Thương tích cực đẩy nhanh lộ trình”.

Chính phủ “thúc”, Bộ kêu “cần thời gian”

Trước sự chậm trễ cổ phần hóa của một loạt các DN lớn, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ Đạo đổi mới và phát triển DN cho rằng, nguyên nhân của sự chậm trễ là do “đâu đó còn tâm ý thận trọng, chờ đợi, e ngại một số vụ việc trước đây bị thanh tra, kiểm tra, nên có chuyện đùn đẩy, hỏi ý kiến lên tận Chính phủ. Thẩm quyền của bộ, địa phương nhưng không dám quyết, đưa lên Chính phủ hỏi ý kiến cho an toàn, nhưng Chính phủ quyết lại không đúng luật. Có nơi ngại không muốn làm, sợ sai phạm, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc chưa thường xuyên, kịp thời”.

Phó Thủ tướng cũng nhìn nhận, Bộ nào quyết liệt thì chuyển biến tốt, chỗ nào lãnh đạo không quyết liệt thì công việc trì trệ, kết quả rất hạn chế.

Vì thế, theo Phó Thủ tướng, Chính phủ sẽ xem xét trách nhiệm của lãnh đạo bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty chậm trễ, không hoàn thành nhiệm vụ đổi mới sắp xếp DN cổ phần hóa và thoái vốn DN.

Song, khi đề cập tới những khó khăn, vướng mắc của Bộ Công Thương trong quá trình thoái vốn, cổ phần hóa, bà Nguyễn Thị Hoa, Phó Vụ trưởng, Thường trực Ban Đổi mới DN (Bộ Công Thương) cho rằng, các văn bản quy phạm pháp luật khi áp dụng triển khai đã bộc lộ khó khăn nhất định và ảnh hưởng đến tiến độ cổ phần hóa.

Bên cạnh đó, DN do Bộ Công Thương quản lý phần lớn là tập đoàn, tổng công ty lớn, quy mô vốn lớn, tài sản lớn, địa bàn rộng… nên việc xác định giá trị DN cũng bị ảnh hưởng đến tiến độ và cần có sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương.

Mặt khác, để hạn chế tình trạng thất thoát vốn, tài sản nhà nước trong quá trình sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, bà Hoa cho biết, hiện nay, quy trình thoái vốn Nhà nước thực hiện theo quy trình, các bước tại Nghị định 91/2015/NĐ-CP về đầu tư vốn nhà nước vào DN và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại DN.

Thêm nữa, bà Hoa cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các DN thực hiện thoái vốn theo 4 nguyên tắc: Công khai minh bạch bảo đảm lợi ích cao nhất của nhà nước và chống tiêu cực lợi ích nhóm; đúng quy luật thị trường, hiệu quả ổn định thị trường chứng khoán; tuân thủ đúng quy định của pháp luật về DN và thị trường chứng khoán và cam kết quốc tế; triển khai đạt hiệu quả cao nhất về thoái vốn nhà nước. Vì vậy, Bộ Công Thương luôn chỉ đạo DN tuân thủ theo những nguyên tắc này.

“Với những nguyên tắc như vậy, thoái vốn nhà nước được thực hiện theo quy trình chặt chẽ, đấu giá công khai và bảo đảm thu hồi lợi ích cao nhất cho Nhà nước”, bà Hoa cho hay.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng thêm một lần nữa khẳng định, trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt để tái cơ cấu mạnh mẽ hoạt động của một số tập đoàn, tổng công ty hoạt động trong lĩnh vực sản xuất lớn của nền kinh tế như đồ uống, hóa chất, điện lực, than khoáng sản, dầu khí… nhằm giảm chi phí quản trị, nâng cao hiệu quả trong sản xuất kinh doanh vừa mang tính lâu dài để bảo đảm sự phát triển bền vững, phục vụ cho tăng trưởng bền vững của nền kinh tế trong những năm tiếp theo.

Phan Trang