DN cần thích ứng xu hướng kinh doanh mới hậu COVID-19

Giữ vững 3 chân kiềng

Tại Diễn đàn, TS Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, bức tranh kinh tế thế giới năm 2020 khá ảm đạm do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.  Trong khi đó, theo Báo cáo Cập nhật triển vọng và phát triển châu Á 2020 của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ đạt 2,8% trong năm 2020 giữa bối cảnh đại dịch COVID-19 và dự kiến sẽ tăng 6,3% trong năm 2021.

Quang cảnh diễn đàn.

Đáng chú ý, báo cáo đánh giá Việt Nam đang thể hiện khả năng phục hồi mạnh mẽ hơn hầu hết các nền kinh tế tương tự khác, thậm chí  triển vọng được hưởng lợi từ các xu hướng thương mại, đầu tư và sản xuất toàn cầu hiện nay.

"Năm nay, chúng ta duy trì được tăng trưởng dương là kỳ tích. Việt Nam đã thành công trong mục tiêu kép, vừa đẩy lùi dịch bệnh, vừa phát triển sản xuất kinh doanh. Với mục tiêu kinh tế chúng ta đạt cả yêu cầu ổn định, tăng trưởng và kết nối",  ông Vũ Tiến Lộc nói.

Ba chân kiềng của nền kinh tế của Việt Nam gồm đổi mới thể chế mạnh mẽ; hội nhập và thúc đẩy chuyển đổi số vẫn được giữ vững.  

Lãnh đạo VCCI cho rằng, điều kiện đầu tiên là Đảng và Chính phủ đã có nhiều chủ trương quyết liệt, kịp thời, các gói hỗ trợ kinh tế, an sinh xã hội đã bước đầu phát huy tác dụng giúp ba chân kiềng trong bếp lửa của nền kinh tế Việt Nam, là động lực tăng trưởng, cùng với đó là khả năng chống chịu, thích ứng tương đối nhanh của người dân, DN.

Tuy nhiên, nhận định đất nước chưa hết những khó khăn, DN vẫn chưa phục hồi, hàng triệu lao động chưa có việc làm, đặt ra yêu cầu bức thiết về các giải pháp phục hồi.

Chủ tịch VCCI cho rằng, song song với triển khai gói hỗ trợ lần một thì gói hỗ trợ thứ hai cần tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng nhưng đang gặp khó khăn tạm thời. Những lĩnh vực mà nếu vượt khó khăn trước mắt sẽ tạo ra động lực cho tăng trưởng như hàng không, du lịch".

“Có nhiều DN phản ánh với VCCI, họ không cần tiền, chỉ cần thể chế, cơ chế, hỗ trợ bằng tài khoá, tín dụng… luôn là hữu hạn, thì những nỗ lực khơi thông thị trường, cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục… luôn là vô hạn và là động lực lớn nhất cho sự phát triển”, ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Lãnh đạo VCCI cho rằng,  ngay trong giai đoạn COVID-19 khó khăn này, Việt Nam vẫn ký kết Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP), thể hiện những nỗ lực hội nhập trong khu vực được xem là rộng lớn nhất trên thế giới.

Nâng cấp để thích ứng bối cảnh thay đổi

Đánh giá về xu hướng và hướng đi mới sau đại dịch COVID-19, ông Vũ Tú Thành – Phó Giám đốc điều hành khu vực, Hội đồng Kinh tế Hoa Kỳ-ASEAN cho biết, có 6 vấn đề cần lưu ý gồm: Tác động không đồng đều của đại dịch, những cơ hội mới từ các nền tảng số, cơ hội từ phát triển hạ tầng năng lượng, cơ hội đầu tư vào ngành chăm sóc sức khoẻ, cơ hội từ xu hướng sắp xếp lại chuỗi cung ứng toàn cầu, cơ hội từ sản xuất hàng xuất khẩu tận dụng EVFTA và RCEP.

Kinh tế Internet là một điểm sáng trong bức tranh đại dịch tối tăm mà Việt Nam đã ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng 5% trong khu vực ASEAN. Trong đó, có một loạt nhóm hàng tăng trưởng mạnh liên quan đến thương mại điện tử như may mặc, hàng điện tử và thực phẩm. Những mảng như cho vay hay dịch vụ giáo dục, giải trí, nội dung số cũng tăng mạnh.

Xét về quy mô nền kinh tế Internet, Việt Nam đang được đánh giá ở mức 14 tỷ USD, ngang ngửa Thái Lan và chỉ xếp sau Indonesia. Nhìn sâu vào bức tranh này sẽ thấy, lượng khách hàng tăng đột biến từ 30-50%, đây là con số mà các ngành kinh doanh mơ ước.

Ưu thế nữa là đa số khách hàng đến từ khu vực thành thị, với những ưu điểm về sức mua, cơ sở hạ tầng với nền tảng công nghệ tốt, cùng mức thu nhập bình quân cao...

Trong tương lai, nếu đại dịch vẫn còn tiếp tục, giao dịch Internet sẽ còn tăng "nóng" với các nhóm ngành tiêu biểu như gọi xe điện tử, giao nhận thức ăn, tài chính ngân hàng...

Riêng dịch vụ tài chính số, Việt Nam tăng trưởng ấn tượng nhất trong khu vực, cụ thể là ứng dụng internet trong ngân hàng. Dự báo trong tương lai gần, các nhóm ngành mà đầu tư nước ngoài sẽ đổ tiền vào gồm lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ và một số dịch vụ khác như phát triển hạ tầng, năng lượng, đòi hỏi nguồn đầu tư lớn.

"Chúng ta cần tận dụng hội nhập kinh tế quốc tế và sắp xếp lại cung ứng toàn cầu, đặc biệt không quên tập trung đầu tư hơn nữa vào lĩnh vực thương mại điện tử đang thắp sáng bức tranh kinh tế hiện nay", ông Vũ Tú Thành nhấn mạnh.

Dưới góc độ DN, ông Nguyễn Hoài Bắc – Chủ tịch HĐQT Công ty IQLinks, Giám đốc Công ty CP ĐMT Sunseap Link Việt Nam lại nhấn mạnh tới dòng vốn FDI. Vốn FDI là động lực quan trọng, tạo nhiều công ăn việc làm, tạo cơ hội để lao động Việt tiếp cận được xu hướng, kỹ thuật công nghệ mới… Không những vậy nguồn vốn từ các kiều bào về Việt Nam là rất lớn nên cần cơ chế chính sách thu hút tốt hơn nữa, nhằm xây dựng lộ trình tháo gỡ và thu hút đầu tư.

Phân tích về kinh tế vĩ mô, TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh, đưa nhận định cẩn trọng, “phía trước, rủi ro, bất định còn nhiều”.

Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành.

TS. Võ Trí Thành cho rằng, bản thân Việt Nam cũng phải gồng mình chống dịch, kinh tế Việt Nam chỉ tăng trưởng 1,81% nửa đầu năm 2020. Nhưng cần nhớ là dịch COVID-19 gây ra những hậu quả không chỉ với tăng trưởng trước mắt.  Tính riêng nửa đầu năm 2020, gần 31 triệu lao động chịu ảnh hưởng tiêu cực; con số đó trong tháng 8 khoảng 5 triệu. Dịch COVID-19 tác động xấu tới gần như tất cả các ngành, lĩnh vực kinh tế như du lịch, lưu trú ăn uống, giải trí, vận tải, logistics, phân phối, công nghiệp chế tác, công nghiệp khai khoáng, và cả nông nghiệp.

Theo quan điểm của TS. Võ Trí Thành, đây là giai đoạn vô cùng khó khăn nhưng bối cảnh này càng phải cầm cự, duy trì "năng lượng" để vươn lên mạnh mẽ khi cơn bão dịch đi qua.

Đưa ra lời khuyên với các DN, ông Võ Trí Thành cho rằng, các DN cần tìm kiếm cơ hội kinh doanh gắn với thị trường, với hội nhập quốc tế, nhất là với các FTAs (như AEC; CPTPP; EVFTA,…) mà Việt Nam tham gia. Cần nỗ lực tham gia chuỗi giá trị, mạng sản xuất toàn cầu dựa trên kết nối, lựa chọn đối tác hiệu quả và "cùng thắng".

Các DN học hỏi và biết cách huy động vốn trong một thị trường tài chính đa dạng, cùng với chuyên nghiệp hoá trong ứng xử, tuân thủ tốt các quy định, bảo vệ quyền lợi DN, người lao động.

“DN cũng cần xây dựng thương hiệu, thể hiện trách nhiệm xã hội, tăng cường đồng hành với Chính phủ, các bộ ngành, góp phần hoàn thiện chính sách, môi trường đầu tư kinh doanh”, TS. Võ Trí Thành lưu ý.

Anh Minh