Hội nhập kinh tế quốc tế góp phần phục hồi tăng trưởng

Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm-Chủ tịch UBQG về hợp tác KTQT chủ trì Phiên họp tổng kết công tác hội nhập KTQT năm 2009 - Ảnh: Chinhphu.vn

Báo cáo tổng kết công tác hội nhập KTQT của UBQG đánh giá  năm 2009, công tác hội nhập KTQT đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Khối lượng xuất khẩu lớn, FDI đạt trên 22 tỷ USD, ODA đạt trên 8 tỷ USD là những ví dụ điển hình về hiệu quả của công tác này.

Về quan hệ kinh tế đa phương, Việt Nam đã tham gia ký kết nhiều văn kiện hợp tác quan trọng trong trong lĩnh vực kinh tế như Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN, Hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN, Hiệp định an ninh dầu khí, Hiệp định thương mại tự do giữa ASEAN với Australia và New Zealand, Hiệp định đầu tư ASEAN-Trung Quốc…, tiếp tục tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động thương mại quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam.

Sau gần 3 năm gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), về cơ bản, Việt Nam đã thực hiện tốt các cam kết gia nhập và đang từng bước tham gia sâu hơn vào Vòng đàm phán Doha.

Việc thực hiện các cam kết của WTO, theo Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ tại Geneva Vũ Dũng, đã được các nước thành viên và đặc biệt là Tổng giám đốc WTO Pascal Lamy đánh giá cao.

Trên bình diện song phương, xuất phát từ yêu cầu thực tế phát triển quan hệ kinh tế với từng đối tác, các hiệp định với các đối tác như EU, Hàn Quốc, Chile, Hoa Kỳ đang được tiếp tục triển khai đàm phán.

Song song với đó, ở trong nước, các Bộ, ngành đã tập trung rà soát và góp ý sửa đổi các quy phạm pháp luật trong lĩnh vực điện ảnh, viễn thông, an toàn thực phẩm… cho phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam đồng thời kiến nghị ban hành hàng loạt Nghị định để thi hành những lĩnh vực trên.

Bộ Tài chính đã ban hành Danh mục sửa đổi Biểu thuế xuất khẩu và Danh mục sửa đổi Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi để thực hiện đúng cam kết về cắt giảm thuế theo Biểu cam kết đối với WTO cho bước cắt giảm của năm 2009.

Khắc phục nhanh một số tồn tại

Dưới sự điều hành của Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm, các thành viên UBQG đã dành nhiều thời gian để thảo luận những giải pháp khắc phục một số tồn tại của công tác hội nhập KTQT trong năm 2009.

Thứ nhất, chúng ta chưa có Chiến lược tổng thể về đàm phán các hiệp định thương mại song phương (FTA), trong đó nêu ra những mục tiêu, tiêu chí, đối tượng cần xúc tiến đàm phán nên trong quá trình đàm phán thường gặp những vấn đề nảy sinh chưa dự kiến được.

Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm cho biết UBQG đang xây dựng Chiến lược đàm phán FTA đến năm 2020. Phó Thủ tướng yêu cầu UBQG sớm hoàn thiện và trình văn kiện này trong quý II/2010.

Thứ hai, Chính phủ đã rất tích cực đàm phán xây dựng các hiệp định song phương và đa phương nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động ngoại thương của các doanh nghiệp nhưng việc hướng dẫn các doanh nghiệp khai thác những hiệp định này còn hạn chế, dẫn đến các doanh nghiệp đánh mất cơ hội hoặc không khai thác được những ưu đãi do các hiệp định này mang lại.

Các thành viên của UBQG nhìn nhận, một trong những nguyên nhân chính của tình trạng trên là công tác truyền thông chưa tốt. Bên cạnh đó, cơ cấu thành viên của UBQG về hợp tác KTQT cũng chưa có đại diện của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và các hiệp hội ngành hàng. Phó Thủ tướng Phạm gia Khiêm chỉ đạo UBQG- đang xây dựng Đề án Truyền thông- sớm trình Đề án này trong quý II/2010, xem xét thành lập một bộ phận truyền thông mạnh trong biên chế của UBQG; tổ chức các cuộc họp mở rộng của UBQG với sự tham gia của đại diện các ngành hàng và VCCI.

Thứ ba, nhận thức của các địa phương về hội nhập KTQT còn chưa sâu dẫn đến việc ban hành các chương trình hành động để khai thác các hiệp định của các địa phương hoặc là chậm hoặc là không đầy đủ. Theo kiến nghị của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm chỉ đạo UBQG cử các đoàn công tác về các địa phương để kiểm tra và đôn đốc việc thực hiện công tác hội nhập KTQT để đảm bảo công tác này được thực hiện thông suốt và có hiệu quả từ trên xuống dưới.

Thứ tư, theo đại diện Bộ Tư pháp, công tác phối hợp giữa các Bộ, ngành trong hội nhập KTQT chưa thật tốt do chưa có quy chế phối hợp giữa các cơ quan trung ương với nhau, giữa các cơ quan trung ương với các địa phương và giữa trong nước với Đoàn đàm phán Chính phủ Việt Nam tại Geneva. UBQG được Phó Thủ tướng giao nhiệm vụ khắc phục tình trạng này.

Những định hướng lớn cho năm 2010

Trong năm 2010, hoạt động hợp tác KTQT vẫn tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết 08/TW ngày 5/2/2007 của Hội nghị Trung ương 4 khóa X về những chủ trương chính sách và 10 nhóm giải pháp lớn để tận dụng cơ hội sau khi Việt Nam là thành viên của WTO và Nghị quyết 16/2007/CP-NQ của Chính phủ ban hành chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 8.

Theo Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm, hợp tác KTQT cần tập trung vào các mục tiêu của năm Chủ tịch ASEAN 2010, đảm bảo sự gắn kết không ngừng về mặt kinh tế giữa các nước ASEAN, duy trì và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong các hoạt động hợp tác kinh tế khu vực.

Ngoài ra, công tác hội nhập KTQT sẽ tiếp tục tập trung vận động các nước công nhận nền kinh tế thị trường của Việt Nam; chủ động tham gia và thúc đẩy Vòng đàm phán Doha…

Hải Minh