“Muốn cho Đảng được vững bền…”

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, cán bộ phải có đức, có tài, phải hết lòng hết sức phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc - Ảnh tư liệu (nguồn vinhcity.gov.vn)

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm lớn nhất cho công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Trong rất nhiều bài nói, bài viết của Người đã thể hiện những quan điểm, nội dung phong phú, cụ thể và sâu sắc về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Chỉ trong tác phẩm “ Sửa đổi lối làm việc”, viết tháng 10/1947 ký tên X.Y.Z, in trong Hồ Chí Minh toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội năm 2002 tập 5, trang 229 đến 306, đã thể hiện những nội dung cơ bản về vấn đề này.

Thứ nhất, Đảng phải biết phê bình và sửa chữa

Hồ Chí Minh chỉ rõ: ”Mục đích phê bình cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp nhau tiến bộ. Cốt để sửa đổi cách làm việc cho tốt hơn. Cốt đoàn kết và thống nhất nội bộ’’.

Vì vậy phê bình mình cũng như phê bình người phải ráo riết, triệt để, thật thà, không nể nang, không thêm bớt. Hồ Chí Minh cho rằng “phải sửa đổi lối làm việc của Đảng”. Người chỉ rõ Đảng ta hy sinh đấu tranh đoàn kết lãnh đạo nhân dân có kết quả vẻ vang.

“Nhưng nếu mỗi cán bộ, mỗi Đảng viên làm việc đúng hơn, khéo hơn thì thành tích của Đảng còn to tát hơn nhiều. Cán bộ, Đảng viên làm việc không đúng, không khéo, thì còn nhiều khuyết điểm”. Người chỉ ra: “Khuyết điểm có nhiều thứ. Chúng ta có thể chia tất cả các khuyết điểm vào ba hạng:

- Khuyết điểm về tư tưởng, tức là bệnh chủ quan.

- Khuyết điểm về sự quan hệ trong Đảng với ngoài Đảng, tức là bệnh hẹp hòi.

- Khuyết điểm về cách nói và cách viết tức là ba hoa.

Đó là ba chứng bệnh rất nguy hiểm. Nếu không chữa ngay, để nó lây ra, thì có hại vô cùng”

Hồ Chí Minh chỉ rõ bệnh chủ quan là kém lý luận, hoặc khinh lý luận, hoặc lý luận suông, bệnh hẹp hòi là ngăn trở Đảng thống nhất và đoàn kết. Ngoài thì nó phá hoại sự đoàn kết toàn dân. Bệnh chủ nghĩa địa phương, chủ nghĩa cá nhân, khuynh hướng tham danh vọng, tham địa vị, ưa ai thì kéo vào, không ưa thì tìm cách đẩy ra…

Thứ hai, Đảng phải biết rút ra những kinh nghiệm công tác tốt, trọng tâm

Để Đảng trong sạch, vững mạnh phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Song theo Hồ Chí Minh cần tập trung chỉ đạo và giải quyết tốt các vấn đề chính sau:

Một là, cán bộ tốt, việc gì cũng xong.

Hồ Chí Minh chỉ rõ “Muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém. Đó là một chân lý nhất định”. Người luôn xác định cán bộ là gốc của mọi công việc. Cán bộ phải có đức, có tài; phải hết lòng hết sức phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ Quốc.

Hai là, khắc phục tình trạng chính sách thì đúng, thực hành thì sai.

Hồ Chí Minh cho đây là bệnh chủ quan thiếu sáng tạo, thiếu trách nhiệm, xa thực tế, tham lam ôm đồm. Người chỉ rõ “ Bất kỳ việc gì, chúng ta đều phải bắt đầu từ gốc dần dần đến ngọn, từ ít đến nhiều, từ hẹp đến rộng”, làm cho đến nơi đến chốn, đã nói thì làm.

Ba là, sửa chữa bệnh không biết nghiên cứu kinh nghiệm từ gốc.

Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Công việc gì, bất kỳ thành công hay thất bại, chúng ta cần phải nghiên cứu đến cội rễ, phân tích thật rõ ràng rồi kết luận. Kết luận đó sẽ là cái chìa khoá phát triển công việc và để giúp cho cán bộ hiểu tốt. Có như thế thì người mới có tài, tài mới có dụng”. Người chỉ rõ đó là bệnh hình thức, bệnh chủ quan, bệnh lãnh đạo suông, bệnh không tưởng, thiếu trách nhiệm với nhân dân. Họ cho rằng lãnh đạo chỉ là ra nghị quyết để người khác làm, rồi lại ra nghị quyết tiếp, như thế là lãnh đạo!

Bốn là, phải nâng cao sáng kiến và lòng hăng hái.

 Hồ Chí Minh xác định: “Dân chủ, sáng kiến, hăng hái, ba điều đó rất quan hệ với nhau”. Người yêu cầu cán bộ từ cơ sở đến cấp trung ương đều phải bám sát thực tế, nắm chắc tình hình, không được quan liêu, chủ quan, duy ý chí, làm việc theo cảm tính. Cấp dưới thì báo cáo sai, cấp trên thì không kiểm tra, thích nịnh hót, thích được nói hay, thích thành tích. Đến khi hỏng việc thì đổ tại khách quan, không thấy trách nhiệm của mình. Như thế thì làm sao có cán bộ giỏi, có Đảng vững mạnh.

Năm là, cán bộ, đảng viên xác định rõ vì ai mà làm, đối với ai mà phụ trách. Hồ Chí Minh phân tích nếu chỉ “Làm cho Chính phủ hoặc Đảng, phụ trách trước cấp trên…thì chỉ đúng một nửa.

Chính phủ và Đảng chỉ muốn giải phóng cho nhân dân, vì thế, bất kỳ việc gì cũng vì lợi ích của nhân dân mà làm và chịu trách nhiệm trước nhân dân”. Nếu không hiểu như vậy, thì chỉ biến mình thành người làm công ăn lương thụ động. Phục vụ Đảng, Chính phủ tức là phục vụ dân. Khi ấy cách nhìn và trách nhiệm của cán bộ với dân sẽ cao hơn.

Sáu là, Đảng phải sát quần chúng, hợp quần chúng.

Hồ Chí Minh yêu cầu Đảng ta với bất cứ việc to, việc nhỏ gì đều “ Từ trong quần chúng ra. Về sâu nơi quần chúng”. Trong từng thời điểm, từng địa phương, trong tầng lớp nhân dân, từng lĩnh vực, Đảng phải hiểu dân như thế nào? dân đang nghĩ gì ? dân cần gì ? trách nhiệm của cấp uỷ, cán bộ ở chỗ nào ? thuộc về ai ? ... Mọi chủ trương đều từ thực tế đó và dân phải là người được thụ hưởng những kết qủa của các chủ trương, nghị quyết ấy.

Thứ ba, phải có tư cách và đạo đức cách mạng

Một là, Hồ Chí Minh chỉ rõ tư cách của Đảng chân chính cách mạng gồm 12 điều với đầy đủ các phẩm chất, năng lực của người cán bộ, đảng viên.

Người nói gọn 12 điều ấy là: Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Cán bộ, đảng viên phải có lý luận gắn với thực tế. Từ thực tế mà đặt khẩu hiệu, ra chỉ thị. Phải luôn luôn do nơi quần chúng mà kiểm soát những khẩu hiệu và chỉ thị đó có đúng hay không.

Mọi công việc của Đảng phải vì lợi ích quần chúng. Công việc của Đảng phải giữ nguyên tắc và dựa vào quần chúng. Công việc của Đảng phải linh hoạt, sáng tạo, khéo léo. Đảng không che giấu khuyết điểm, phải tự phê bình để tiến bộ, để dạy cán bộ. Đảng phải chọn và dùng cán bộ tốt, trung thành. Đảng phải luôn tẩy bỏ những phần tử thoái hoá. Đảng phải giữ kỷ luật nghiêm từ trên xuống dưới. Đảng phải luôn xét lại những nghị quyết và chỉ thị của mình, nếu không đó chỉ là lời nói suông, hại đến lòng tin của nhân dân với Đảng. Người kết luận: “Muốn cho Đảng được vững bền / Mười hai điều đó chớ quên điều nào”.

Hai là, xác định rõ phận sự của Đảng viên và cán bộ.

Theo Hồ Chí Minh, đó là, trọng lợi ích của Đảng hơn hết, có đạo đức cách mạng, phải giữ kỷ luật, phải có quan điểm đúng đối với đảng viên. Phải đấu tranh sửa chữa những khuết điểm sai lầm và những bệnh khác. Đặc biệt Người yêu cầu phải nhận rõ những khuyết điểm, sai lầm vì sao mà có và tự đâu mà đến. Hồ Chí Minh đòi hỏi để Đảng trong sạch, vững mạnh thì "Đảng phải đề cao tư cách và bổn phận đảng viên” ; phải “ Rèn luyện tính Đảng”.

Thứ tư, vấn đề cán bộ của Đảng

Hồ Chí Minh xác định trong công tác xây dựng Đảng cũng như mọi công việc, quyết định thành bại là vấn đề cán bộ. Để Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, Đảng phải chăm lo tới chất lượng và số lượng cán bộ. Người yêu cầu phải  huấn luyện cán bộ về nghề nghiệp, về chính trị, về văn hoá, về lý luận và phải biết cách huấn luyện. Người  xác định Đảng phải  dạy cán bộ và dùng cán bộ. Phải biết rõ cán bộ, phải cất nhắc cán bộ một cách cho đáng. Phải khéo dùng cán bộ, phải phân phối cán bộ cho đúng, phải giữ gìn cán bộ.

Thứ năm, Đảng phải biết cách lãnh đạo

Hồ Chí Minh chỉ rõ: Đối với Đảng chẳng những phải lãnh đạo quần chúng, mà còn kiểm soát quần chúng nắm được tâm tư nguyện vọng của quần chúng. Cho nên Đảng  phải kết hợp “lãnh đạo và kiểm soát”.

Người lãnh đạo phải có tầm bao quát, vừa có tầm vừa có tâm. Phải biết kiểm tra giám sát, đánh giá kết quả hoạt động lãnh đạo của mình, không nói suông, không chung chung. Người cho rằng: “Học hỏi quần chúng nhưng không theo đuổi quần chúng”. Cán bộ ở bất cứ cấp nào phải luôn đổi mới phương thức lãnh đạo cho thích hợp.

Thứ sáu: phải chống thói ba hoa

Hồ Chí Minh cho rằng thói ba hoa sinh ra từ bệnh chủ quan, bệnh hẹp hòi và nó vô tích sự. Người chỉ rõ biểu hiện của bệnh ba hoa là dài dòng, rỗng tuếch, có thói cầu kỳ, nói không ai nghe, khô khan, lúng túng, hẹp chụp cẩu thả,  bệnh  sáo cũ, kém chuẩn bị, nói mênh mông, không đúng giờ, nói không ai hiểu… Nói ba hoa là không tự mình chuẩn bị, nói bằng lời của người khác, sáo rỗng, không có hồn, không phải từ đáy lòng và sự suy nghĩ của chính mình. Đến đâu cũng tràng giang đại hải, chung chung bằng những lời cổ vũ suông, tẻ nhạt, dân chẳng muốn nghe.

Hồ Chí Minh chỉ ra phải có cách chữa thói ba hoa. Đó là, phải học cách nói của quần chúng, phải luôn luôn dùng những lời lẽ, giản đơn thiết thực, dễ hiểu. Khi viết, khi nói phải luôn luôn làm thế nào cho ai cũng hiểu được. Chưa điều tra, chưa nghiên cứu, chưa biết rõ, chớ nói, chớ viết. Trước khi nói, phải nghĩ cho chín, phải sắp đặt cẩn thận. Phải thật sự tâm huyết với dân, phải thật sự hiểu biết công việc và có trách nhiệm với dân về công việc của mình. Bác chỉ rõ, không phải cứ dán lên trên trán hai chữ đảng viên là nhân dân tín nhiệm, mà phải bằng thực đức, thực tài khi đảm đương công việc của mình. Ba hoa, sáo rỗng là dân biết ngay, dân thất vọng, dân mất lòng tin. Bởi vì dân luôn trông chờ ở cán bộ nói thật và làm thật.

Sẽ còn nhiều nội dung về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh theo tư tưởng Hồ Chí Minh, tuỳ theo cách tiếp cận khác nhau. Song 6 nội dung trên được Hồ Chí Minh chỉ ra trong tác phẩm “ Sửa đổi lối làm việc” cũng đủ giúp ta học tập và làm theo tư tưởng của Hồ Chí Minh để xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh một cách thiết thực, hiệu quả hiện nay./.

PGS.TS Trần Quang Nhiếp

Tin bài liên quan:

● Đoàn kết dân tộc trong bối cảnh hội nhập toàn cầu

● Sáng mãi giá trị của bình đẳng và đoàn kết dân tộc