Niềm tin tiêu dùng có sự cải thiện

Dự án tiến hành khảo sát ở 7 quận/huyện của TP. Hà Nội nhằm xây dựng chỉ số niềm tin tiêu dùng tại Hà Nội. Qua đó đề xuất bộ câu hỏi và quy trình khảo sát chỉ số niềm tin tiêu dùng Việt Nam.

Cụ thể, so với chỉ số 6 tháng đầu năm 2013 ở mức 41 điểm, phản ánh tâm trạng bi quan khá rõ nét của người lao động Thủ đô thì 6 tháng cuối năm chỉ số này đã tăng lên 49,5 điểm. Số điểm này đã tiến sát với mức 50 điểm - mức trung bình (không xấu, không tốt) - đã phản ánh tình hình kinh tế của Thủ đô nói chung, việc làm và thu nhập gia đình của người lao động nói riêng đang được cải thiện.

Riêng với chỉ số kỳ vọng, mặc dù 6 tháng đầu năm người tiêu dùng Hà Nội khá bi quan về tình hình kinh tế của Thủ đô và việc làm của họ thì 6 tháng cuối năm 2013 đã có sự chuyển biến tích cực rõ nét; thể hiện ở mức 55 điểm. Như vậy, có thể dự đoán mức chi tiêu cá nhân và hộ gia đình đang trong xu hướng tăng, đồng nghĩa với cầu tiêu dùng tại Hà Nội đang tăng lên.

Dự án “Điều tra, khảo sát ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa tới sinh kế của người dân ven đô ở Việt Nam” đã tiến hành khảo sát, phân loại những ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa tới việc duy trì, phát triển sinh kế của người dân tại 3 địa bàn có tốc độ đô thị hóa nhanh trong 10 năm trở lại đây, là Bắc Ninh, Đà Nẵng, Bà Rịa-Vũng Tàu.

Trong tổng số 900 hộ được điều tra, khoảng 1/3 đã từng bị thu hồi đất. Phần diện tích đất bị thu hồi gần như là hoàn toàn (78% trong tổng số gần 300 hộ bị thu hồi đất cho biết diện tích đất của họ bị thu hồi hoàn toàn). Với những hộ bị thu hồi đất, hầu hết số tiền đền bù được sử dụng để xây dựng nhà cửa và một phần dành cho tiết kiệm và đầu tư.

Theo kết quả điều tra, thu nhập bình quân của các hộ năm 2012 là 101 triệu đồng/năm, trong đó có 44% là từ lương và trợ cấp, 28% từ hoạt động buôn bán, dịch vụ, 9% từ  hoạt động làm thuê, 7% từ sản xuất tiểu thủ công nghiệp và 12% là từ các hoạt động khác (trồng lúa và hoa màu, chăn nuôi). Có thể thấy, đô thị hóa một mặt làm thu hẹp diện tích đất sản xuất nông nghiệp của người dân, mặt khác góp phần đẩy mạnh các hoạt động cung cấp dịch vụ, buôn bán trong địa bàn và giúp hình thành và phát triển các hoạt động phi nông nghiệp mới.

Xét trên các yếu tố là nguồn lực đảm bảo sinh kế của người dân, bức tranh chung cho thấy đô thị hóa đã có tác động tích cực nhiều hơn tiêu cực đối với thu nhập của người dân. Trong khi đó, vốn xã hội truyền thống của người dân (quan hệ họ hàng, làng xã) vẫn được duy trì và có phần tăng thêm (tham gia các tổ chức, đoàn thể). Duy chỉ có nhân lực vẫn còn là một vấn đề nan giải không chỉ đối với mỗi hộ gia đình và còn đối với cả các địa phương và toàn xã hội.

Phan Trang