PCI 2017: Quảng Ninh 'soán ngôi’ của Đà Nẵng

Vinh danh 5 địa phương dẫn đầu bảng xếp hạng PCI 2017. Ảnh: VGP/Huy Thắng

Bức tranh có nhiều điểm cải thiện

TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) đánh giá, bức tranh PCI 2017 vừa được công bố có nhiều khởi sắc. Điểm số PCI bình quân cao nhất kể từ giai đoạn khởi đầu của Báo cáo PCI từ năm 2005 đến nay và gần như tất cả các tỉnh đều tăng điểm số của mình. Điều này phản ánh rõ môi trường kinh doanh ở các địa phương đã có những cải thiện rất ấn tượng dưới sự điều hành của Chính phủ. Hành trình chuyển lửa về các địa phương đã mang lại kết quả tích cực.

Ở cấp độ quốc gia, những chỉ số phản ánh về chi phí không chính thức và thủ tục hành chính đã được cải thiện mạnh mẽ cho thấy tín hiệu tích cực về kết quả của nỗ lực phòng chống tham nhũng, cải cách thủ tục hành chính mà Đảng, Chính phủ và bộ máy chính quyền các cấp đang thực hiện. 

Quán quân trong bảng xếp hạng PCI 2017 là Quảng Ninh, một tỉnh liên tục đứng trong nhóm 5 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước kể từ năm 2013. Trong 5 năm qua, Quảng Ninh đã tập trung cải cách hành chính qua việc vận hành mô hình Trung tâm Hành chính công và thành lập Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư, từ đó rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp.

Quảng Ninh đứng đầu chỉ số thành phần Gia nhập thị trường trong PCI 2017, với chỉ 6% doanh nghiệp (DN) phải chờ đợi trên một tháng cho việc có đủ các giấy phép cần thiết để chính thức đi vào hoạt động và trên 80% DN đánh giá thủ tục niêm yết công khai, cán bộ am hiểu chuyên môn, hướng dẫn rõ ràng, có thái độ thân thiện trong giải quyết đăng ký mới hay thay đổi thủ tục đăng ký doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Đức Long, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết để đạt vị trí như hiện nay, tỉnh Quảng Ninh đã có nhiều nỗ lực bền bỉ. Tuy nhiên, dư địa cải cách còn lớn, mục tiêu của Quảng Ninh phải tiếp tục phấn đấu tăng điểm bình quân chung, cải thiện các điểm số chưa cao.

Đứng thứ 2 trong bảng xếp hạng PCI 2017 là Đà Nẵng, nơi các DN dân doanh tiếp tục đánh giá tương đối tích cực về việc giải quyết thủ tục hành chính, với điểm số trên 70. Tuy nhiên, mức độ cải thiện trung bình của thành phố này từ năm 2006 đến 2017 lại nằm trong nhóm ít cải thiện nếu so với cả nước. Qua các năm, điểm số chỉ số thành phần này của Đà Nẵng có xu hướng sụt giảm.

Là nơi khởi nguồn của mô hình “Cà phê doanh nhân” đang được áp dụng rộng rãi hiện nay tại nhiều tỉnh, thành phố, Đồng Tháp tiếp tục nắm giữ vị trí thứ 3 trong bảng xếp hạng PCI 2017. Với kết quả này, Đồng Tháp lập kỷ lục 10 năm liên tiếp nằm trong tốp 5 bảng xếp hạng PCI.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết, các kết quả cải thiện môi trường kinh doanh đặc biệt trong lĩnh vực thành lập doanh nghiệp, tiếp cận điện năng, cho thấy những tác động rõ nét của các Nghị quyết 19 và 35 của Chính phủ.

Cải cách cần thêm động lực mới

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc cho biết: Niềm tin của cộng đồng DN vào môi trường kinh doanh đang được khơi dậy. Theo khảo sát, có 52% DN tư nhân trong nước và 60% DN FDI cho biết sẽ mở rộng quy mô kinh doanh trong 2 năm tới. Đây là chỉ số niềm tin cao nhất của cộng đồng kinh doanh kể từ năm 2011 trở lại đây.

Đáng chú ý, trong hành trình cải thiện môi trường kinh doanh, các tỉnh thuộc nhóm cuối bảng xếp hạng đã có nhiều bứt phá, rút ngắn một cách ngoạn mục khoảng cách với các tỉnh/thành phố thuộc nhóm tiên phong. Tác động cải cách đã lan tỏa. Trong đó, 5 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, các đầu tàu kinh tế của cả nước: Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ đã có cải thiện đáng kể về chất lượng điều hành và lần đầu tiên đã góp mặt đầy đủ trong tốp 15 tỉnh, thành phố có chất lượng điều hành tốt nhất trong năm qua.

Tuy nhiên, ông Vũ Tiến Lộc cho rằng, dù đã có nhiều tiến bộ, nhưng môi trường kinh doanh theo PCI vẫn còn những điểm tối mà chúng ta chưa thể hài lòng. Đó là tính minh bạch của môi trường kinh doanh còn chưa cao, thiết chế pháp lý, hệ thống giải quyết tranh chấp cho DN chưa tốt, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu...

Vẫn có trên 59% DN cho biết họ vẫn còn phải trả các chi phí không chính thức, 28% DN vẫn chưa hài lòng với kết quả giải quyết công việc của các công chức. DN cũng đang lo lắng hơn về những phiền hà trong việc tiếp cận đất đai và sự rủi ro trong việc bảo đảm quyền sử dụng đất. 

Các “ngôi sao” cải cách thuộc nhóm tiên phong hơi chững lại với điểm số quanh mức 70/100 điểm, điều này cho thấy cải cách cần có thêm những động lực mới, mà việc tiếp tục cải cách thể chế với khâu đột phá là cải cách thủ tục hành chính ở cấp các bộ ngành Trung ương cần được đẩy mạnh để có thể nâng trần thể chế, tạo thêm dư địa cho cải cách ở cấp địa phương và cơ sở.

“Theo hướng này, chúng ta kỳ vọng yêu cầu cải cách cắt giảm bắt buộc tối thiểu 30-50% thủ tục hành chính và các điều kiện kinh doanh trong năm 2018 của tất cả các bộ ngành theo Nghị quyết của Chính phủ sẽ là một giải pháp quan trọng”, TS. Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Để kinh tế Việt Nam phát triển nhanh hơn và có tính cạnh tranh hơn, trách nhiệm không chỉ thuộc về các cơ quan, chính quyền các cấp mà còn ở chính cộng đồng DN. Chính quyền phải đẩy mạnh cải cách thể chế còn DN phải nâng cấp về quản trị để bắt kịp với những chuẩn mực toàn cầu.

“Thủ tướng đã nêu mục tiêu cải cách thể chế của Chính phủ là bắt kịp những chuẩn mực tiên tiến của các nước ASEAN, của OECD…, DN cũng phải theo gương Chính phủ hướng tới các mục tiêu này trong quản trị”, ông Vũ Tiến Lộc lưu ý.

Huy Thắng